1920-ci ilin Aprel İşğalı Dövründə Azərbaycanın və Sovet Rusiyasının Hərbi Gücünün Nisbəti

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2 - Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi Türkiye-Azerbaycan İlişkilerinin 100. Yılı Özel Sayısı, 620 - 633

Mehman Süleymanov

Öz

1920-ci il aprel ayının 27-də bolşevik Rusiyasının XI ordusu sürətli bir hücumla Azərbaycan ərazilərini işğal etdi və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süqut etdi. Bu işğalın qısa bir zamanda baş verməsinin hərbi səbəbi bu məqalədə təhlil edilmişdir. Bir sıra tədqiqatçıları bu gün də düşündürən belə bir sual mövcuddur: Nə üçün Azərbaycan əraziləri Rusiyanın XI ordusu tərəfinən çox böyük sürətlə işğal edildi? Azərbaycan Xalq Cümhu¬riyyəti bu işğalın qarşısının alınması üçün yetərli hərbi müqavimət gücünə malik idi, ya yox? Nə üçün kifayət qədər gücə maik olan Azərbaycan Ordusu bu işğalın qarşısını ala bilmədi? Həmin suala cavab tapılması üçün Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hərbi gücü, aprel işğalı ərəfəsində Azərbaycanın hərbi qüvvələrinin vəziyyəti və fəaliyyəti bu məqalədə konkret faktlar əsasında araşdırılmışdır. Məqalədə Azərbaycan Ordusunun təşkili və aprel işğalı ərəfəsində ölkənin şimal sərhədlərinin mühafizəsində dayanan milli hərbi qüvvələrin say tərkibi, habelə Azərbaycanın işğalına cəlb edilmiş bolşevik qüvvələrinin say tərkibi, bu qüvvələrin təchizat imkanları və bütünlükdə tərəflərin qüvvələri nisbəti tədqiq edilmişdir.

Anahtar Kelimeler

müstəqillik, ordu, hərbi güc, sərhəd mühafizəsi, XI Qırmızı Ordu, işğal

Kaynakça

• Həsənli, C. (2009). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Xarici Siyasəti (1918-1920). Garisma Mmc.
• İnternasionalnaya pomoş XI armii v borbe za pobedu Sovetskoy vlasti v Azerbaydjane. (1987). Azerbaydjanskoe Qos. İzdatelstvo.
• İsgəndərov, A. (2018). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması və onun tariximizdə yeri, Strateji təhlil, 1-2 (23-24), 13-36.
• İsgenderli, A. (2011). Realities of Azerbaijan 1917-1920. Xlibris corporation,
• İz prikaza voyskami XI armii o nastuplenii na Baku i osvobojdenii Azerbaydjana, İnternasionalnaya pomoş XI armii v borbe za pobedu Sovetskoy vlasti v Azerbaydjane. Azerbaydjanskoe Qos. İzdatelstvo, Baku, 1987, s. 20-24