DETERMINATION OF AGRONOMIC CHARACTERS OF TRITICALE GENOTYPES SUITABLE FOR RAIN-FED AND IRRIGATED CONDITIONS

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 71 - 82, 09.02.2011

İmren Kutlu , Gülcan Kınacı

Öz

This research was conducted to compare agronomic characters of four triticale lines and three
triticale cultivars suitable to irrigated conditions and six triticale lines and three triticale cultivars suitable
rain-fed (non-irrigated) conditions in Eskişehir during 2006-2007 growing period. The experiment
was conducted in randomized block design with four replications under irrigated and nonirrigated
conditions. Statistically significant differences were found between lines and cultivars for all
characters except for harvest index. Results are indicated that there are variations for the investigated
characters. This may means that all lines can be use for breeding programs as gene sources. Results of
this study showed that KTVD 10 and KTVD 14 may be good candidates as cultivar for non-irrigated
areas which STVD 2 and STVD 3 for irrigated.

Anahtar Kelimeler

-

Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji

Öz

Bu araştırma, Eskişehir’de 2006–2007 yılında sulu koşullara uygun üç ticari tritikale çeşidi ve dört tritikale hattı ile kuru koşullara uygun üç ticari tritikale çeşidi ve altı tritikale hattının tarımsal özelliklerini karşılaştırmak amacıyla tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak sulu ve kuru koşullarda yürütülmüştür. Her iki koşulda da, hasat indeksi ve kuru koşullarda bitki boyu dışında kalan özellikler için hatlar ve çeşitler arasında istatistiki olarak önemli farklılıklar belirlenmiştir. Bu farklılıklar, bu özellikler bakımından varyasyon olduğunu, bu hatların çeşitli özellikleri bakımından ıslah programlarında gen kaynağı olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları, KTVD 10 ve KTVD 14 hatlarının kuru tarım alanları, STVD 2 ve STVD 3 hatlarının ise sulu tarım alanları için iyi birer çeşit adayı olabileceğini göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Tritikale, Kuru koşullar, Sulu koşullar, Genotip, Verim komponentleri

Kaynakça

• Akgün, İ., Tosun, M. ve Sağsöz, S., (1997). Erzurum koşullarında bazı tritikale hat ve çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 28(1), 103–119.
• Akulov, A.S. (1988). Variation in certain quantitative traits in peas grown under different conditions. Horticultural Abstracts 58(9), Abst. No:468.
• Arzani, A., Ansari, S. ve Mirmohammadi, S.A.M. (2006). Variation of morphological and agronomic characters in triticale. 6th International Triticale Symposium, Stellenbosch, South Africa, P1, 42.
• Atak, M. ve Çiftçi, C.Y. (2006). Bazı tritikale çeşit ve hatlarının morfolojik karakterizasyonu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi 12(1),101–111.
• Baier, A.C. (1990). Potential of triticale in Southern Brazil, Proceedings of the Second International Triticale Symposium, 9–13.
• Behl, R.K., Singh, V.D., Yadava, R.K. ve Jatasra, D.S. (1983). Correlations and path coefficent analysis in hexaploid triticale (Triticale hexapolide lart.). Hayrana Agricultural University. Journal of Research 13(2), 291–294.
• Cauderon, Y. ve Bernard, M. (1980). Yield imprevoment from (8x x 6x) crosses and genetic and cytoplasmic diversification to triticale. Hd. Roslin Aklim, Nasien 24(4), 329–338.
• Cooper, M., Byth, D.E. ve Woodruff, D.R. (1994). An investigatios of the grain yield adaptation of advenced CIMMYT wheat lines to water stres environments in quennsland. I. Crop Physiological Analysis. Australian Journal of Agricaltural Research 45(5), 965–984.
• Çakmak, Ü. ve Türker, S. (1987). Türkiye’de adaptasyon ve ıslah yürütülen bazı tritikale çeşitlerinin kimi değirmencilik ve kimyasal özellikleri. Türkiye Tahıl Sempozyumu, Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu, 571–579.
• Dodge, (1989). Food and feed uses. Triticale: A promissing addition to the world’s cereal grains. National Research Council. National Academy Press, Washington, D.C. 42–52.
• Genç.İ., Yağbasanlar, T., Ülger, A.C., Kırtok, Y. ve Topal, M. (1988). Çukurova koşullarında tritikale, buğday ve arpanın verim ve verim ögeleri üzerine kıyaslamalı bir araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 3 (2), 1–13.
• Ghaderi, A., Everson, E.H. ve Yamazaki, W. T. (1971). Test weight in relation to the physical and quality characteristic of soft winter wheat. Crop Sci. 11, 515–518.
• Gökmen, S. ve Sencar, Ö. (1994). Tokat-Kazova bölgesinde tritikalenin verim ve adaptasyon yeteneği üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11, 131–144.
• Kociuba, W. (1992). Assesment of agricalturally important features of winter and spring triticale collections (X Tritico secale Wittmack). Hereditos Landkrona 116(3), 323-328.
• Kovac, K. ve Kollar, B. (1979). Reaction of triticale to various density and depth of sowing. Polnohospodarstvo 25(1), 51–58.
• Küçükakça, M. (1995). Konya’da sulu ve kuru şartlarda yetiştirilen bazı kışlık tritikale çeşitlerinin önemli tarımsal ve kalite özellikleri üzerine araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya, 97 s.
• Küçükbayram, M. ve Azkan, N. (2002). Tritikale hatlarında tane verimi ile bazı agronomik özellikler arasında ilişkiler, Uludağ Üniversitesi, Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi, Araştırma Özetleri (1978–2001), Cilt 2, Bursa, 806 s.
• Küçükbayram, M. (1994). Tritikale hatlarında tane verimi ile bazı agronomik özellikler arasındaki ilişkiler, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 56 s.
• Kün, E. (1996). Tahıllar – I (Serin iklim tahılları) A. Ü. Z. F. Yy. No: 1451, Ders Kitabı: 431, Ankara, 321 s.
• Mut, Z., Albayrak, S. ve Töngel, Ö. (2006). Tritikale (Xtriticosecale Wittmack) hatlarının tane verimi ve bazı özelliklerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi 12(1), 56–64.
• Nachit, M.M. (1984). Triticale yield parameters and their interaction with grain yield potential and moisture stres. Vort. Pflanzenzüchtg 6, 187–191.
• Sencer, Ö., Gökmen, S. ve Sakin, M.A. (1998). Tokat-Artova koşullarında tritikale, buğ- day ve çavdarın verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(1), 187–199.
• Singh, H.B. ve Sethi, G.S. (1972). Path and regression analysis in triticale. Plant Sci. 11–16.
• Skowmand, B., Fox, P.N. ve Villareal, R.L. (1984). Triticale in commercial agriculture: progress and promise. Advandes in Agronomy 37, 1–45.
• Şekeroğlu, N. ve Yılmaz, N. (1997). Azotlu gübre uygulanan bazı yazlık tritikale hatlarında tane verimi ile verim öğeleri aras- ındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 118– 122.
• Şener, O., Kılınç, M., Gözübenli, H., Yağ- basanlar, T. ve Karadavut, U. (1997). Hatay ilinin yaylalık, kıraç koşullarında uygun tritikale hatlarının saptanması. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 561- 563.
• Tadmar, N.H., Evenari, M. ve Shahan, L. (1990). Runn of farming in the desert, IV. Survival and Yields of Perrennial Range Plants. Agron. I.62, 695-699.
• Ülger, A.C., Yağbasanlar, T. ve Genç, İ. (1989). Çukurova koşullarında seçilen yüksek verimli tritikale hatlarının önemli tarımsal karakterleri üzerine bir araştırma. TÜBİTAK Doğa Bilim Dergisi 13(3), 1,10.
• Varughese, G., Pferffer, W.H. ve. Pene, R.R.J. (1996). Specialty grains, triticale, A successful alternative crop. Cereal Food World 41(6,1), 474–482, Part 2, 635–645.
• Williams, P., El-Haramein, F.J., Nakkoul, H. ve Rihawi, S. (1986). Crop quality evaluation methods and guidelines. ICARDA Syria, 145 p.
• Yağbasanlar, T. ve Genç, İ. (1988). Çukurova’nın taban ve kıraç koşullarında farklı ekim tarihlerinde yetiştirilen değişik kökenli yedi tritikale çeşidinin başlıca tarımsal ve kalite özellikleri üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 2(1), 7–21.
• Yağbasanlar, T., Genç, İ. ve Özkan, H. (1994). Çukurova’nın taban ve kıraç koşullarında bazı tritikale hatlarının verim ve verim unsurları üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi, E.Ü. Ziraat Fakültesi Ofset Basımevi, 25–28.
• Yurtsever, N. (1984). Deneysel istatistik metodlar, T. C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No: 121, Teknik Yayın No: 56, 623 s.