Koyunbaba Barajı’ndan akış aşağıya bırakılması gereken çevresel akış miktarının değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 2, 149 - 160, 01.08.2014

M.murat Köle

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000158

Cited By: 1

Öz

Su kaynaklarından etkin ve verimli bir şekilde faydalanmak için akarsular üzerine inşa edilen su yapılarından, akış aşağıya bırakılması gereken asgari su miktarının hesaplanması günümüzde büyük önem taşımaktadır. Çalışmada, Koyunbaba Barajı’ndan akış aşağıya bırakılması gereken asgari su miktarı hidrolojik verilere dayalı Tennant (1976) ve akım süreklilik yöntemi ile karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Tennant yönteminde kurak ve yağışlı dönemler iki farklı şekilde belirlenmiştir. Seçili yöntemler ile akarsu yatağında bulunması gereken asgari su miktarı hesaplanmıştır. Tennant yöntemine göre asgari su miktarı kurak dönemler için 0,17 m3/sn ve 0,09 m3/sn, yağışlı dönemler için 0,21 m3/sn ve 0,38 m3/sn olarak hesaplanmıştır. Akım süreklilik yöntemine göre Q70 0,24 m3/sn ve Q95 0,06 m3/sn olarak hesaplanmıştır. Tennant – II yöntemi ile elde edilen çevresel akış değerleri uzun dönem aylık en düşük akım değerlerinden daha yüksektir. Bu nedenle Tennant – II yöntemi ile çevresel akış miktarının belirlenmesi daha uygundur.

Anahtar Kelimeler

Ahahtar Kelimeler: Koyunbaba Barajı, hidrolojik yöntemler, çevresel akış, Tennant, akım süreklilik

Environmental flow assessment for downstream of Koyunbaba Dam

Öz

Nowadays, determination of minimum water flow from dams that are build on rivers, has a vital importance in order to utilize water resources effectively and effiviently. In this study, minimum water flow at Koyunbaba Dam is calculated based on two different hydrologic methods, namely flow duration curve and Tennant (1976) methods and they are compared with each other. During the study, In Tennant method, dry and wet periods are defined in two different ways. As a result of current study, based on Tennant method, for raid periods minimum 0,17 m3/sec and 0,09 m3/sec, for wet periods minimum 0,21 m3/sec ve 0,38 m3/sec water flow are calculated. Based on flow duration method Q70 and Q95 are calculated respectively 0,24 m3/sec and 0,06 m3/sec. Environmental flow amount calculated by Tennant – II method is higher than the long-term monthly minimum current value. Therefore, Tennant – II method is more appropriate than other selected methods

Anahtar Kelimeler

Koyunbaba Dam, hydrological methods, environmental flow, Tennant, flow duration

Kaynakça

• Bayazıt, M. (1995) Hidroloji, İstambul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Caissie, D., El-Jabi, N. (1995). "Comparison and Regionalization of Hydrologically Based İnstream Flow Techniques in Atlantic Canada", Canadian Journal of Civil Engineering, 22, 235-246.
• Doğan, U. (1996) "Çandır Miosen Havzasının Jeomorfolojisi", Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 12, 135-152.
• Gopal, B. (2013). "Methodologies of the Assessment of Enviromental Flows", In Environmental Flows:An Introduction for Water Resources Managers, National Institute of Ecology, New Delhi, 129-182.
• Gökmen, B. (2011) Çankırı İli Coğrafyası, Çankırı Belediyesi Kültür Yayınları, Çankırı.
• Karim, K., Gubbels, M. E., & Goulter, I. C. (1995) "Review of Determination of iInstream Flow Requirements with Special Application to Australia" Water Resources Bulletin, 31, 1063-1077.
• King, J. M., Tharme, R. E., Villers, M. S. (2008) Environmental Flow Assessments For Rivers: Manuel For Building Block Methodology, Water Research Commission (WRC), Gezina.
• Li, H.-e., Lin, Q.-c. (2010) "Estimation and Guarantee Measures of Ecological Basic Flow in Weihe River", Bioinformatics and Biomedical Engineering (CBBE), 4th International Conference, Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE), 1-6, Chengdu.
• Mann, J. L. (2006) Instream Flow Methodologıes: An Evaluatıon of The Tennant Method for Hıgher Gradıent Streams in The Natıonal Forest System Lands in The Western U.S., Unprinted Ms Thesis, Colorado State University, Colorado.
• Özdemir, D. A., Karaca, Ö., Erkuş, M. K. (2007) "Low Flow Calculation to Maintain Ecological Balance in Streams", Internationel River Basin Manegement Congress Book, General Directorate of State Hydrolics Works, 402-412.
• Pyrice, R. (2004) Hydrological Low Flof Indicates and Their Uses. Watershed Science Centre (WSC), Ontario.
• Smakhtin, V. U. (2001) "Low Flow Hydrology: A Review. Journal of Hydrology, 240, 147-186.
• Smakhtin, V. U., Toulouse, M. (1998) "Relationships Between Low-Flow Characteristics of South African Streams" Water SA, 24(2), 107-112.
• Tennant, D. L. (1976) "Instream Flow Regimens for Fish, Wildlife, Recreation and Related Environmental Resources", Fisheries, 1, 6-10.
• Tharme, R. E. (2003) "A Global Prespective on Environmental Flow Assessment: Emergny Trends in The Devolopment and aplication of Environmental Flow Methodoligies For Rivers" River Research and Aplications, 19, 397-441.
• Tharme, R. E., King, J. M. (1998) Development of the Building Block Methodology for Instream Flow Assessments, and Supporting Research on the Effects of Different Magnitude Flows on Riverine Ecosystems, Water Research Commission (WRC), Cape Town.
• Ünver, Ö., Gamgam, H., Altunkaynak, B. (2013) Temel İstatistik Yöntemler, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yaşar, M., Baykan, N. O., Bülbül, A. (2011) "Akışaşşağısına Bırakılması Gerekli Debi Yaklaşımları" II. Su Yapıları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 211-218.