Kaz Dağı Kuzey Kesiminin (Bayramiç-Çanakkale) Jeomorfolojisi

Yıl 2007, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 27, 01.08.2007

Telat Koç

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000076

Cited By: 2

Öz

Kaz Dağı; Ege ve Marmara bölgeleri sınırındaki konumu, kıyıdan 1774 m lik göreli yükselti farkı ile hemen dikkat çeken bir yer şeklidir. Kaz Dağı yerşekli özellikleri ile yörede doğal ve sosyal ortam özelliklerinin şekillenmesinde belirleyici olmuştur. Bu çalışmada Kaz Dağı’nın, az araştırılmış, kuzey kesiminin yerşekli özellikleri ele alınmıştır. Kaz Dağı kuzeyinin şekillenmesi Miyosen sonlarından başlayan gelişmelerin sonucudur. Bununla birlikte Kaz Dağı’nın dağ özelliğini kazanması ve bugünkü göreli yükseltisine çıkması genç tektonik hareketlerin eseridir. Kaz Dağı kuzeyi çok kökenli (polijenik) ve çok dönemli (polisilklik) gelişmelerin ürünüdür

Anahtar Kelimeler

Kaz Dağı, jeomorfoloji, yerşekli, yersistemi, Bayramiç

Geomorphology of north part of Kaz mountain (İda, Bayramiç-Çanakkale)

Öz

Kaz Mountain is an outstanding landform with its location on Aegean and Marmara regions border and 1774 meters relative elevation difference from shore. Kaz Mountain have been determinative on forming of natural and social pecularities in district through its landform features. In this study, landforms of northern part of Kaz Mountain which were little explored, are discussed. The forming of north of Kaz Mountain is a sequence of progresses which were started ends of Miosen. In addition, specializing mountain feature and reaching to current relative height of Kaz Mountain are the consequent of neo tectonic movements. The north of Kaz Mountain is the output of poligenic and policyclic progresses

Anahtar Kelimeler

Kaz Mountain, geomorphology, landform, geosystem, Bayramiç

Kaynakça

• Bigin, T. (1969) Biga Yarımadasının güneybatı kısmının jeomorfolojisi. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enst., Yayınları, No.55, İstanbul.
• Cengiz, Ş. (1986) Çanakkale, Ezine-Bayramiç, Kumkale ve Geyikli Ovaları Planlama Kademesi Jeofizik Rezistivite Etüt Raporu. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Yirmibeşinci Bölge Müdürlüğü, Balıkesir.
• Efe, R. (1994) “Biga Yarımadası'nda Neotektoniğin Jeomorfolojik İzleri.” Türk Coğrafya Dergisi, 29, 209-242
• Erol, O. (1968) “Çanakkale Çevresinin Jeomorfolojisi Hakkında Ön Not”. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2, 53-88.
• Erol, O. (1979) “Türkiye’de Neojen ve Kuvaterner Aşınım Dönemleri ve Bu Dönemlerin Aşınım Yüzeyleri ile Yaşıt (Korelan) Tortullara Göre Belirlenmesi.” Jeomorfoloji Dergisi, 9, 8-40.
• Erol, O. (1982) “Batı Anadolu Genç Tektoniğinin Jeomorfolojik Sonuçları.” Batı Anadolu'nun Genç Tektoniği ve Volkanizması Paneli Türkiye Jeoloji Kurultayı, 15-21.
• Erol, O. (1983) “Türkiye'nin Genç Tektonik ve Jeomorfolojik Gelişimi.” Jeomorfoloji Dergisi, 11, 1-22.
• Erol, O. (1985) “Çanakkale Yöresi Güney kısmının Jeomorfolojisi.” Jeomorfoloji Dergisi, 13, 1-7.
• Erol, O. (1991) Türkiye (1/1 000 000) Jeomorfoloji Haritası. Türkiye Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara.
• Erol, O. (1992) “Çanakkale Yöresinin Jeomorfolojik ve Neotektonik Evrimi.” TPJD Bülteni, 4, 147-165.
• Erol, O. (1993). “Ayrıntılı Jeomorfoloji Haritaları Çizim Yöntemi.” İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülteni, 10. 19-37
• Erol, O. (1993a) “Türkiye’nin Genç Tektonik ve Jeomorfolojik Gelişimi.” Jeomorfoloji Dergisi, 11, 1-22.
• Erol, O., Bircan, A., Bozbay, E., Durukal, A., Durukal, S., Gürel, N., Herece, M., Kozan, T. A., Mülazımoğlu, N., Ozaner, S., Öğdüm, F. ve Ünsal, Y. (1981) Biga Yarımadası Batı ve Güney Kesiminin Jeomorfolojisi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Proje Raporu, Mart 1981, Ankara.
• Erol, O. ve Yılmaz, Y. (1999) “Jeomorfolojik Verilere Göre Ege Bölgesi Grabenlerinin Oluşum Evreleri.” Batı Anadolu Hammadde Kaynakları Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 25-30, 8-14 Mart, İzmir.
• Fairbridge, R., Erol, O., Karaca, M. and Yılmaz, Y. (1997) “Bacground to Mid-Holocene Climatic Change in Anatolia and Adjacent Regions.” In Dalfes, N., Kukla, G., Weiss, H. Third Millenneum BC Climate Change and Old World Collapsa. Nato ASI Series Vol 149:595-610, Springer Verlag.
• Genç, Ş. C. (1998) “Evolution of the Bayramiç magmatic complex, Northwestern Anatolia.” Journal of Volcanology and Geothermal Research, 85, pp. 233-249.
• Grandstain, F., Ogg, J. and Smith, A. (2004) A Geological Time Scale. Camriridge Universty Press, United Kingdom.
• İzbırak, R. (1969) Sistematik Jeomorfoloji (İngilizce özeti ile). Harita Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Kayan, İ. (2001) “Kuzey Ege Kıyılarımızın Kuvaterner Jeomorfolojisi” Kuvaterner Çalıştayı III., Bildiri Kitabı. 80-90, 21-22 Mayıs 2001, İstanbul.
• Koç, T. (2006) “Kaz Dağı; tanımı, algılanması ve sosyal yapıya etkileri.” Kaz Dağları II. Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı, 22-24 Haziran 2006, 29-39, Çanakkale.
• Koç, T. (2007) “Bayramiç (Çanakkale) çevresinin (Kaz Dağı kuzeyi) yerşekli özellikleri.” Bayramiç Sempozyumu 2007, Bildiri Kitabı, 145-150, Bayramiç.
• Koç, T. ve Öztürk, M. Z. (2007) “Kaz Dağı kuzeyinde genç tektoniğin (neotektonik) jeomorfolojik özelliklerin şekillenmesindeki yeri ve önemi.” Türkiye Kuvaterner Sempozyumu VI (TURQUA VI), 16-18 Mayıs 2007, Bildiri Kitabı (CD olarak), 30-37, İstanbul.
• Koçman, A., Koç, T., Sezer L. İ. ve Ölgen, M. K. (2007) Kaz Dağı ve ÇevresininJeomorfolojisi ve İklim Özellikleri. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, ÇAYDABAĞ 104Y046 numaralı proje kesin raporu.
• Komisyon (2007) Ezine’de de Deprem. Aynalı Pazar: Çanakkale’nin Tatil Gazetesi, 18.02.2007.
• Kozan, T. A. ve Öğdüm, F. (1979) “Kaz Dağı Bat-orta Bölümünün Edremit Körfezi ve Bayramiç Havzası İle Olan Jeomorfolojik İlişkileri ve Evrimi.” Jeomorfoloji Dergisi, 8, 105-127.
• Ölgen, K. (2006) Landsat TM Uydu Görüntüleri Kullanılarak Kazdağları ve Çevresindeki Çizgiselliklerin Belirlenmesi. Kaz Dağları II. Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı, 22-24 Haziran 2006, 51-58, Çanakkale.
• Öztürk, Y. Y., Helvacı, C.and Satır, M. (2005) Genetic relations between skarn mineralization and petrogenesis of the Evciler granitoid (Kazdağ, Çanakkale-Turkey) and comparison with world skarn granitoids. Turkish Journal of Earth Sciences, 14, 255-280.
• Öztürk, Y. Y. (2006) Mineralogic and petrographic investigation of skarn alteration zones related to the Evciler Granitoid, Kazdağ Northwestern Anatolia. Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül University Graduate School of Natural and Applied Sciences, İzmir.
• Selim, H. H. ve Tüysüz, O. (2004) “Güney Marmara Bölgesindeki çek-ayır havzalarının oluşumu ve tektonik modeli.” Aktif Tektonik araştrıma Grubu 8. Toplantısı (ATAG-8), 22-24 Eylül 2004, 22, Elazığ.
• Selim, H. H. ve Tüysüz, O. (2005) “Güney Marmara Bölgesinin Pliyo-kuvaterner jeodinamik evrimi.” Kuvaterner Çalıştayı V 2005, 303, İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Soykan, A. (2001) “Kalkım (Yenice-Çanakkale) Havzasının Jeomorfolojisi.” Türk Coğrafya Dergisi, 37, 107-132
• Şaroğlu, F., Emre, Ö. ve Kuşcu, İ. (1986) Türkiye Diri Fay Haritası (1/1 000 000). Maden Tetkik ve Araştırma Enstitüsü. Ankara.
• Şengör, A. M. C. (1980) Türkiye Neotektoniğinin Esasları. Türkiye Jeol. Kur. Konferansları Dizisi No.2 Ankara.
• Şengör, A. M. C. (1982) Ege'nin Neotektonik Evrimini Yöneten Etkenler. Batı Anadolu'nun Genç Tektoniği ve Volkanizması Paneli, Türkiye Jeoloji Kurultayı Ankara.
• Tağıl, Ş. (2006) “Kaz Dağı Milli Parkında arazi örtüsü organizasyonunu kontrol eden jeomorfolojik faktörler: Bir CBS yaklaşımı.” Coğrafi Bilimler Dergisi, 4 (2), 35-45.
• Twidale, C. R. (2004) “River patterns and their meaning.” Earth-Science Reviews, 67, 159-218.
• Yaltırak, C. (2003) “Edremit Körfezi’nin Pliyo-kuvaternerdeki tektonik evrimi.” Kuvaterner Çalıştayı IV 2003, 9, İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, Y. (2001) “Kazdağı ve yakın çevresinin jeolojik özellikleri.” Kazdağları I. Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı, 20-22 Eylül 2001, 15-25, TMMOB, Ankara.
• Yılmaz, Y. (2003) “Seismotectonics and geology of Troia and surrounding areas, Nothwest Anatolia.” Troia and the Troad (Volum Editors: Wagner, G. A. and Uerpmann H. P.), ISBN 3-540-43711-8 Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York
• Yılmaz, Y., Genç, C. Ş., Gürer, F., Bozcu, M., Yılmaz, K., Karacık, Z., Altunkaynak, Ş.ve Elmas, A. (2000) When did the western Anatolian grabens begin to develop? Geol. Soc. London, Special Publications, 173, pp. 353-384.