Çok Kriterli Analiz Yöntemi Kullanılarak Kahramanmaraş’ta Çöp Depolama Alanı Tespiti

Yıl 2007, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 23, 01.08.2007

Muhterem Küçükönder , Murat Karabulut

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000075

Cited By: 8

Öz

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) teknolojileri yer seçimi çalışmalarının planlanması sürecinde ve ileri safhalarda yapılan değerlendirmeler sırasında geleneksel metotlara oranla üstünlük gösteren araçlardır. Atık depolama alanı yer seçiminde göz önünde bulundurulan parametreleri; çevresel, teknik ve sosyal faktörler olarak ana başlıklar altında sıralayabiliriz. Henüz düzenli bir depolama alanı bulunmayan fakat yakın süreç içerisinde faaliyete geçmesi için Kahramanmaraş Belediyesi ve diğer kurumlar tarafından çalışmaları yapılan Kahramanmaraş şehri ve yakın çevresi çalışma alanı olarak seçilmiştir. Düzenli katı atık depolama alanı yer seçimi için toplanan veriler CBS ortamında çok kriterli analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Katı Atık Kontrol Yönetmeliği ve Belediye Yönetmeliğinin ilgili maddeleri, daha önce yapılan konuyla ilgili çalışmalarda kullanılan kriterler ve çalışma alanının mevcut durumu dikkate alınarak analizler yönlendirilmiştir. CBS ortamında çoklu kriter metodu kullanılarak hazırlanan 11 veri katmanı Ağırlıklı Doğrusal Kombinasyon yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizlerin sonuçlarına dayalı olarak alternatif çöp depolama alanları yer seçimi yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

Düzenli Depolama Alanı, Yer Seçimi, Kahramanmaraş, CBS, Ağırlıklı Doğrusal Kombinasyon

Landfill site selection in Kahramanmaraş using multiple criteria analyses

Öz

GIS and RS technologies have proves to be useful techniques in the planning and decision making during determination of best sites. During planning and determination of best sites for landfill, there have to be several criteria in consideration. These factors consist of environmental, technical and social aspects of the area. In this study, the city of Kahramanmaraş, which has no regular landfill site, was chosen to be able to determine best site for solid waste. Weighted Linear Combination (WLC) approach used to evaluate and provide potential site for location analysis for which to determine potential sanitary landfill site around the city. During the GIS processes several coverages were used to analyze best locations for landfill sites. These coverages include hydrologic and social data such as land use, transportation, soil, geology, landslide and streams. This study was able to determine the best alternative solid waste sites in the study area

Anahtar Kelimeler

Sanitary Landfill, Site Selection, Kahramanmaraş, GIS, Weighted Linear Combination

Kaynakça

• Al-Jarrah, O.; Abu-Qdaıs, H. (2006) “Municipal solid waste landfill siting using intelligent system”, Waste Management, 26(3): 299-306.
• Barredo, I. J.; Sendra, J.B. (1999) “Comparison of multi-criteria evaluation methods integrated in geographical information systems to allocate urban areas”, Geographical Systems, (125): 313–327.
• Çevre ve Orman Bakanlığı, (2000) Depolama Sahaları İçin Yer Seçimi Kriterlerini İçeren Kontrol Listesi, Ankara. (http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/evsel /2.doc) (Son Erişim: 13.12.2006).
• Demir, İ.; Çanak, H. (2004) “Kahramanmaraş’ta Katı Atık Problemi ve Çözüm Önerileri”, I.Kahramanmaraş Sempozyumu, Kahramanmaraş.
• Despotakis, V.K.; Economopoulos, A.P. (2006) “A GIS model for landfill siting”, Global Nest Journal, Yunanistan, 9(1): 29- 34.
• Diaz, R.; Warith, M. (2005) “Life-Cycle assessment of municipal solid wastes: development of the WASTED model”, Waste Management, 26(8):886-901.
• DMİ, (2006) Kahramanmaraş İklim Verileri, Ankara.
• DSİ, (1973) Maraş Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, Ankara.
• Eastman, J. R. (1999) Idrisi 32 Guide to GIS and Image Processing 2, Clark Labs, MA, USA.
• Eren, E.; Dosdoğru, M.; Çınar, Ö.; Kara, C. (2004) “Kahramanmaraş ili katı atık kirliliği ve kontrolü”, I.Kahramanmaraş Sempozyumu, Kahramanmaraş.
• Ga, B. V. (2006) “Urban solid waste treatment and landfill siting for Danang city”, (http://www. nistpass.gov.vn/root/data/Hoinghi/Hoinghi-Hoithao/(2)Cac-Hoinghi-Quocgia/(5)%20HOINGHI-5/Bao-cao/Baocao- Eng/Ga-Presentation.pdf) (Son Erişim: 12.05.2006)
• GEPA, (2004) Preliminary Landfill Site Suitability Report, Guam Environmental Protection Agency, Barrigada, Guam. (http://www.guamepa.govguam.net) (Son Erişim: 27.06.2006).
• Hansen, H. S. (2005) GIS-based multi-criteria analysis of wind farm development, proceedings”, ScanGIS, Danimarka, 75- 87.
• House, M. E.; Leber, G. B. (2000) “Empowering the environmental manager with gıs-based landfill applications”, TAPPI Environmental Conference. (http://www.woodardcurran.com/resource/res120.pdf) (Son Erişim: 15.06.2006)
• Jo, M. H.; Kim, J. B.; Baek, S. R. (2001) “Selection technique for honey plant complex area using landsat image and GIS”, 22nd Asian Conference on Remote Sensing 5-9 Kasım , Singapur, 1451-1456.
• Karabulut, M.; Küçükönder, M.; Gürbüz, M.; Sandal, E. K. (2006) “Kahramanmaraş şehri ve çevresinin zamansal değişiminin uzaktan algılama ve CBS kullanılarak incelenmesi”, 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, Fatih Üniversitesi, İstanbul, 57-64.
• Karkazi, A., Hatzichristos, T., Mavropoulos, A., Emmanouilidou, B., Elseoud, A. (2001) “Landfill siting using GIS and fuzzy logic”, Eight International Waste Management&Landfill Symposium, Sardinya (http:// www.epem.grpdfs 2001_2.pdf) (Son Erişim: 13.01.2005).
• Kontos, D. T., Komılıs, D. P., Halvadakis, C. P. (2005). “Siting MSW landfills with a spatial multi criteria analysis methodolgy”, Waste Management 25: 818–832.
• Kop, A., Ünlügenç, U. C., Demirkol, C. (2002) “Kırıkhan ve civarının (Hatay) stratigrafik gelişimi”, GD Türkiye. Yerbilimleri Dergisi, 40/41: 51-80.
• Korkmaz, H. (2001) Kahramanmaraş Havzasının Jeomorfolojisi, T.C. Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları No.3, Kahramanmaraş, 194s.
• Lunkapis, J. G., Ahmad, N., Shariff, A. R. M., Mansor, S., Mispan, R. M. (2002) “GIS as decision support tool for landfills siting”, Faculty of Engineering, 2nd World Engineering Congress, 22-25 July, Sarawak, Malezya.
• Mahini, S. A., Gholamalifard, M. (2006) “Siting MSW landfills with a weighted linear combination (WLC) methodology in a GIS environment”, Int. J. Environ. Sci. Tech., 3 (4): 435-445.
• MTA, (2006). Kahramanmaraş Sayısal Jeoloji Haritası, Ankara.
• Nas, B., Berktay, A. (2002) “Çevre problemlerinin çözümünde coğrafi bilgi sistemlerinin kullanımı”, 2. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 30-31 Ekim 2002, Fatih Üniversitesi, İstanbul.
• Sadek, S., El-Fadel, M., El-Hougeiri, N. (2001) “Optimizing landfill siting through GIS application”, Seventeenth International Conference on Solid Waste Technology and Management, Philadelphia, October 21-24, 2001.
• Sadek, S., El-Fadel, M., Freiha, F. (2005) “Compliance factors within a GIS-based framework for landfill siting”, Journal of Environmental Studies, 63(1): 71-86.
• Sadek, S., El-Fadel, M., Freiha, F. (2006) “A multi-criterion modular and flexible decision-aid tool for landfill siting using GIS”, Twenty First International Conference on Solid Waste Technology and Management, Philadelphia, Mart 26-29.
• Sancar, C. (2000) Kentsel Gelişim Alanlarının Saptanması ve Planlanmasında CBS ve Ekoloji-Ekonomi Duyarlı Planlama Modeli, Basılmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bil. Enst., Trabzon.
• Shrivastava, U., Nathawat, M. S. (2006) “Selection of potential waste disposal sites around ranchi urban complex using remote sensing and GIS techniques”, MapIndia2003 (http://www.gisdevelopment.net/application/ utility/ transport/mi03203 .htm) (Son Erişim: 03.03.2006)
• Şener, B. (2004) Landfill Site Selection By Using GIS, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bil. Enst., Ankara.
• TKİB, (1973) Ceyhan Havzası Toprakları, T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yay. No. 285, Havza No:20, Raporlar Serisi: 69, Ankara.
• TKİB, (2006) T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel müdürlüğü, Kahramanmaraş Sayısal Topografya ve Toprak Haritası, Ankara.
• Yılmaz, E. (2005) Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanarak Katılımcı Doğal Kaynak Planlaması, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 238 ISSN:1300– 7912 DOA Yayın No: 31, Tarsus.