TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİNDE TEKSTİL-GİYİM SEKTÖRÜNÜN YERİ ve YENİ REKABET DÖNEMİ

Yıl 2004, Cilt: 2 Sayı: 2, 26 - 49, 01.08.2004

Abdullah Uğur

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000048

Öz

Türkiye’nin dış ticareti açısından tekstil-giyim sektörünün ele alındığı bu makalede; tekstil-giyim sektörünün geçmişten günümüze dış ticaretimizdeki gelişimi, bu gelişimi etkileyen iç ve dış etkenler ile sektörün 2005 yılından itibaren gireceği yeni rekabet döneminin dış ticaretimizi nasıl etkileyebileceği tartışılmıştır. Türkiye’nin de taraf olduğu Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)’nün Tekstil ve Giyim Anlaşması’na göre 2005 yılından itibaren tekstil-giyim ürünlerinde ülkeler arasındaki ticarette tüm sınırlamalar kalkacaktır. Bugün ihracatımızda en büyük oranı oluşturan ve tarımdan ticarete kadar oldukça geniş bir yelpazede ekonomimizi etkileyen tekstil-giyim sektörümüzün gireceği bu yeni rekabet dönemi, dış ticaretimizi ve dolayısıyla ülke ekonomimizi kısa ve uzun vadede nasıl etkileyebileceği irdelenmiştir. Bu bağlamda giderek küreselleşen dünya ekonomisi boyutu da dikkate alınarak tekstil-giyim sektörümüzün yeni rekabet döneminde iç ve dış ticaretimizdeki durumunun nasıl geliştirilebileceği üzerinde durulmuştur

Anahtar Kelimeler

Tekstil-giyim sektörü, Türkiye, Dış ticaret, Tekstil ve Giyim Anlaşması, Kalkınma

New Rivalry Era and Place of Textile-Clothing Sector in Turkey’s Foreign Trade

Öz

This article have two main subjects; first, development of textile-clothing sector from past to today together with national and international factors affected on development. Second, important subject is about new rivalry era starting in 2005 and effects on Turkey’s export. Turkey is one of members of World Trade Organization (WTO) which according to WTO Textile-clothing Agreement all quotas will be cancelled in the year 2005. Recently textileclothing sector has biggest part in Turkey’s export products which it is important role from agriculture to trade in national economy. Short and long term influences of new rivalry era on Turkey’s export and economical conditions and development plans for national trade and export are discussed in this article

Anahtar Kelimeler

Textile-clothing sector, Turkey, Foreign export, Textile-clothing Agreement, Development

Kaynakça

• Akdağ, A. (1999 a) Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi I (1243-1453), Barış Yayınları, Ankara.
• Akdağ, A. (1999 b) Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi II (1453-1559), Barış Yayınları, Ankara.
• Avcı, S. (2000a) “Türkiye’nin ekonomi politikaları ve coğrafi sonuçları”, Coğrafya Dergisi, 8, 29-70.
• Avcı, S. (2000b) “Türkiye’nin dış ticaretindeki gelişmeler ve mekansal ilişkiler”, Tarih Dergisi, 36, 29-67.
• Cillov, H. (1949) Denizli El Dokumacılığı Sanayi, İst. Üniv. İktisat Fak. İktisat ve İctimaiyet Enst. Neşriyatı, İstanbul.
• Çadırcı, M. (1997) Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• DİE, (1951, 1960, 1961, 2001, 2003, 2004) Dış Ticaret İstatistikleri, Ankara.
• DPT, (2000) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Türkiye’nin Dış Ekonomik İlişkileri ÖİK Raporu, Ankara.
• DPT, (2001) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Tekstil ve Giyim Sanayii ÖİK Raporu, Ankara.
• DTM, (2004) İhracat Genel Müd., Tekstil ve Konfeksiyon Ürünleri Daire Başkanlığı, Ankara.
• Engin, N. (1992) Uluslar arası Ticarette Korumacı Eğilimler, İstanbul Ticaret Odası Yay., İstanbul.
• Faroqhi, S. (2000) Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, 3. Baskı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Gürleses, F.; Uzunoğlu, S.; Civelek, U. (2003) Türk Hazır Giyim Sektörü Ufuk 2010 Yol Haritası, Global Hedefler ve Politikalar, 2. Baskı, Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Yay., İstanbul.
• Güvenen, O, (1998) Türkiye’nin Orta ve Uzun Dönem Yatırım Stratejileri Kapsamında Tekstil Sektörü, Türkiye Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Yay., İstanbul.
• Hobsbawm, E. J. (2003) Sanayi ve İmparatorluk, Dost Kitabevi Yayını, Ankara.
• İnan, A. (1972) Devletçilik İlkesi ve Türkiye Cumhuriyetinin Birinci Sanayi Planı 1933, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• İnstitut Français De La Moda (2004) Study on The İmplication of The 2005 Trade Liberalisation in The Textile and Clothing Sector, Paris.
• Kanoğlu, N. ve Öngüt, E. (2003) Dünya’da ve Türkiye’de Tekstil-Hazır Giyim Sektörleri ve Türkiye’nin Rekabet Gücü, DPT Yay., Ankara.
• Kara,H. (1981) Çukurova’da Endüstri, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Beşeri ve Ekonomik Coğrafya Kürsüsü, Ankara.
• Kara, H. (2004) “Türkiye’de 500 büyük sanayi kuruluşunun ülke sanayisi içindeki yeri, önemi ve bölgesel dağılışı”, İçinde Kentsel Ekonomi Araştırmalar Sempozyumu Kitabı, C. 1, DPT., Yay., Ankara, 302-313.
• Kazgan, G. (2004) Tanzimat’tan 21 Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, 2. Baskı, İstanbul Bilgi Üniv. Yay., İstanbul.
• Kongar, E. (1999) 21. Yüzyılda Türkiye, 16. Baskı, Remzi Kitabevi Yay., İstanbul.
• Kotan, Z. ve Sayan, S. (2003) Türk ihraç ürünlerinin Avrupa Birliği pazarında Güney Doğu Asya ülkelerine karşı rekabet gücünün analizi: 1990-1999”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 14, 2-21.
• Kurtulmuş, N. (2001) Küreselleşme ve İnsan Kaynakları Boyutuyla Sanayi Ötesi Dönüşüm, 2. Baskı, İz Yayınları, İstanbul.
• Malay, H. (1982) “Batı Anadolu’nun Antik Çağdaki Ekonomik Durumu” Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 1, 50-61.
• TMMOB, (1976) Türkiye’de Pamuklu Tekstil Sanayinin Tarihsel Gelişimi ve Bugünkü Durumu, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Tekstil Raporu, Ankara.
• Mutluer, M. (1995) Gelişimi, Yapısı ve Sorunlarıyla Denizli Sanayii, Denizli Sanayi Odası yayınları, İzmir.
• Mutluer, M. (2004) “Denizli sanayi performansının küreselleşme ve yeni sanayi odakları açısından değerlendirilmesi”, İçinde Kentsel Ekonomi Araştırmalar Sempozyumu Kitabı, DPT Yay., C. 2, Ankara, 40-50.
• Nebioğlu, H. (2001) Tekstil ve Hazır Giyim Ticareti, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Ankara.
• Pamuk, Ş. (2003a) Yüz Soruda Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914, Koç Kültür Sanat ve Tanıtım Hizmetleri Yay., İstanbul.
• Pamuk, Ş. (2003b) 19. Yüzyılda Osmanlı Dış Ticareti, DİE Yay., Ankara.
• Quataert, D. (1999) Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Resmi Gazete, 25 Şubat 1995, “Tekstil ve giyim anlaşması”.
• Sevin, U. (2001) Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Seyidoğlu, H. (1982) Türkiye’de Sanayileşme ve Dış Ticaret Politikası, Turhan Kitabevi Yay., Ankara.
• Tezel, Y. S.(2002) Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950), 5. Baskı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Tokgöz, E. (1999) Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi (1914-1999), 5. Baskı, İmaj Yayınları, Ankara.
• Turan, Z. (2004) “21. yüzyılın büyüyen ekonomisi Çin ekonomisi ve analizi”, Standart Ekonomik ve Teknik Dergi, 508, 84- 90.
• UNCTAD. (United Nations Conference on Trade and Development), (2003) Commudity Yearbook, Volume II, New York.
• WTO (2000, 2001, 2002, 2003) International Trade Statistics, New York.
• www.capital500.net/capital/cap504.htm 23.11.2004.
• Yavan, N. (2001) Türkiye Dış Ticaretinin Gelişimi ve Yapısı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ank.Üniv. Sosyal Bilimler Enst., Ankara.