Kentsel Mekânda Kültürel Kimliğin Yeniden Üretimi: Ankara’daki Kültür Merkezleri Örneği

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 1, 128 - 160, 29.04.2021

Nurettin Özgen , Volkan İdris Sarı

https://doi.org/10.33688/aucbd.862332

Cited By: 4

Öz

Çalışmanın amacı yerel yönetimlerin kentsel alandaki kültürel üretimlere ilişkin pratiklerini, kültür merkezlerinin isimlendirilmesi ve buralarda yürütülen faaliyetler üzerinden analiz etmektir. İktidarlar kurumsal ve ideolojik çerçeveleri kullanarak insanların düşüncelerini ve yaşam tarzlarını etkilerler. Bu etkileme ulusal düzeyde yürütüldüğü gibi yerel ölçekte farklı ideolojiye sahip belediyeler tarafından da hayata geçirilebilmektedir. Hemen tüm siyasi partilere mensup belediyeler kendi ideolojik yaklaşımlarını çeşitli araçlar ile topluma kabul ettirerek kentsel mekânda kimlik inşa sürecini yürütmektedir. Belediyelere bağlı olarak hizmet veren kültür merkezleri de kentsel kimlik inşa sürecinin önemli araçlarındandır. Araştırmada, kültür merkezi yöneticileri ve kursiyerleriyle yapılan görüşmelerle elde edilen nitel veriler içerik analizi tekniği kullanılarak derinlikli bir şekilde analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda hem bu mekânlar için tercih eden isimler hem de burada yürütülen faaliyetlerin kentsel kimliğin üretimi ve yeniden üretiminde belediyeler tarafından etkin bir şekilde kullanıldığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mekân, Kültür, Şehir, Kimlik, Ankara

Destekleyen Kurum

Koç Üniversitesi VEKAM

Proje Numarası

2019 Araştırma Ödülü

Teşekkür

Bu makale, Koç Üniversitesi VEKAM 2019 Araştırma Ödülü’ne hak kazanan, “Siyasal İdeolojiler Bağlamında Mekân İsimlendirmeleri: Ankara’daki Kültür Merkezleri Örneği” adlı araştırma projesine dayandırılarak hazırlanmış olup, söz konusu araştırmanın sonuçlarını ortaya koyan bir makale Ankara Araştırmaları Dergisi'nde Haziran 2021 sayısına yayınlanmak üzere kabul edilmiştir.

Reproduction of Cultural Identity in Urban Space: The Case of Cultural Centers in Ankara

Öz

The aim of this study is to analyze the practices of local governments regarding cultural production in the urban area through naming cultural centers and the activities carried out in these centers. Powers influence people's thoughts and lifestyles using institutional and ideological frameworks. This influence can be carried out at the national level as well as by municipalities with different views at the local level. Municipalities belonging to almost all political parties carry out the identity building process in the urban space by imposing their ideology and approach to the society through various tools. Cultural centers serving under local governments have also been one of the important tools of the urban identity building process. Within the scope of the research, the qualitative data obtained through interviews with cultural center managers and visitors were analyzed in depth using the content analysis technique. As a result of the research, it was understood that both the names that preferred for these spaces and the activities carried out here were used effectively by local governments in the production and reproduction of urban identity.

Anahtar Kelimeler

Space, Culture, City, Identity, Ankara

Proje Numarası

2019 Araştırma Ödülü

Kaynakça

• Alderman, D. H., Inwood, J. (2013). Street Naming and the Politics of Belonging: Spatial Injustices in the Toponymic Commemoration of Martin Luther King Jr. Social and Cultural Geography, 14(2), 211-233. doi: 10.1080/14649365.2012.754488
• Aliağaoğlu, A., Uğur, A. (2016). Şehir Coğrafyası. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Althusser, L. (2014). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları (Çev. A. Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Ankara Kalkınma Ajansı (2017). Ankara’da Kültür ve Sanat, Ankara: Artı5Medya.
• Ankara Valiliği (2013). Ankara Tanıtım Kitapçığı. Ankara: Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü.
• Ar, M. (2020). Jeopolitik Söylemde Paradigmatik Değişim ve Eleştirel Söylem Analizi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (42), 278-290. doi: 10.32003/igge.674834
• Araz, S. (2015). Cadde ve Sokak Adlandırmalarının (Kentsel Toponimi) Kentsel Kimlik ve Toplumsal Bellek Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi; Ayvalık ve Cunda Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 20.10.2019 tarihinde https://polen.itu.edu.tr/xmlui/handle/11527/15104 adresinden alındı.
• Aydin-Düzgit, S. (2015). Post-Yapısalcı Yaklaşımlar ve Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları. Uluslararası İlişkiler, 12(46), 153-168.
• Bakan, İ., Büyükbeşe, T. (2004). Çalışanların İş Güvencesi ve Genel İş Davranışları İlişkisi: Bir Alan Çalışması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 23, 35-59. 21.11.2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd/issue/5880/77807 adresinden alındı.
• Bal, H. (2016). Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri (Uygulamalı- Örnekli). İstanbul: Sentez Yayıncılık
• Baş, T., Akturan, U. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Bauman, Z. (2017). Kimlik. (Çev. M. Hazır). Ankara: Heretik.
• Baysan, S. (2019). Sosyal Sorumluluk Çalışmaları ve Kültürel Mirasın Sürdürülebilirliği. Nurettin Özgen (Ed.). Sürdürülebilir Kalkınma içinde (256-301), Ankara: Pagem Akademi.
• Bilgili, M. (2017). Coğrafyanın Bilimsel Kimliğine Postyapısalcı Bir Yaklaşım. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 101-109. doi: 10.14781/mcd.291173
• Bilgin, N. (2011). Sosyal Düşüncede Kent Kimliği. İdealkent, 2(3), 20-47. 19.09.2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/36633/417042 adresinden alındı.
• Bircan, H., Karagöz, Y., Kasapoğlu, Y. (2003). Ki-kare ve Kolmogorov Smirnov Uygunluk Testlerinin Simulasyon İle Elde Edilen Veriler Üzerinde Karşılaştırılması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 69-80. 18.10.2019 tarihinde http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/166.pdf adresinden alındı.
• Cevizci, A. (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma yayınları.
• Cope, M. (2005). Coding Quantitative Data. Qalitative Research Methods. Iain Hay (ed.) Human Geography içinde (223-233). New York: Oxford University Press.
• Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Creswell, J. W. (2014). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (Çev: M. Bütün, S.B. Demir). Ankara: Siyasal.
• Cumhuriyet Gazetesi (1994). Uğur Mumcu'yu halk sahiplendi, 7 Ağustos Ulusal Baskısı.
• Çetin, R., Şentürk. A. (2019). Eleştirel Kentsel Toponimi ve Prestijli Mekânlar Yaratmada Kentsel İsimlerin Kullanılması: Fikirtepe Örneği. Megaron Dergisi, 14(1), 133-144. doi: 10.5505/Megaron.2018.05826
• Eren, H. (1966). Yer Adlarımızın Dili. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 13, 155-165. 20.06.2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/belleten/issue/38302/443259 adresinden alındı.
• Gülbetekin, M. (2017). Mekânın Hafızası: Yer Adları, Ankara: Hitabevi.
• Günay-Aktaş, S., Yayla, Ö. (2018). Mekân ve Yaşamsal Örüntüleri. Nurettin Özgen (ed.), Sosyal Coğrafya içinde (227-250), Ankara: Pegem Akademi.
• Güngör, M., Bulut, Y. (2008). Ki-Kare Testi Üzerine. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 7(1), 84-89. 27.08.2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/fudad/issue/47171/593924 adresinden alındı.
• Johnson, R. B., Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed Methods Research: A Research Paradigm Whose Time Has Come. Educational Researcher, 33(7), 14-26. doi: 10.3102/0013189X033007014
• Köşker, N. (2018). Mekân ve Yer. Nurettin Özgen (ed.), Sosyal Coğrafya içinde (77-108), Ankara: Pegem Akademi.
• Lynch, K. (2010). Kent İmgesi (Çev: İ. Başaran), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Madanipour, A. (2013). The Identity of the City. Silvia Sereli (Ed.), Urban and Landscape Perspectives içinde (49-63), Dordrecht: Springer Science+Business Media.
• Mai, L. (2016). Doğu Alman Kentlerinde Kültür Şoku ve Kimlik Bunalımı. Ayşe Öncü ve Petra Weyland (Ed.), Mekân, Kültür, İktidar içinde (107-115). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mills, A. (2014). Hafızanın Sokakları: İstanbul' da Peyzaj, Hoşgörü ve Ulusal Kimlik. (Çev: C. Soydemir), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Munhall, P. L. (2007). A Phenomenological Method. Patricia L. Munhall (Ed.), Nursing Research: A Qualitative Perspective içinde (145-210). Sudbury, MA: Jones and Bartlett.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri 2. Cilt (Çev: S.Özge). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Onwuegbuzie, A. J., Leech, N.L. (2004). Enhancing the Interpretation of “Significant” Findings: The Role of Mixed Methods Research. The Qualitative Report, 9(4), 770-792. doi: 10.46743/2160-3715/2004.1913
• Öncü, A., Weyland, P. (2016). Küreselleşen Kentlerde Yaşam Alanı ve Toplumsal Kimlik Mücadeleleri. Ayşe Öncü ve Petra Weyland (Ed.), Mekân, Kültür, İktidar İçinde (9-39). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özberk, N. (2018). Mekânsal Semiyotik ve Politik Semantik Açısından Kentsel Metnin Dönüşümü: Nevşehir’de Kamusal Mekân İsimlendirmeleri Örneği. İdealkent, 9(24), 662-700. doi: 10.31198/idealkent.432225
• Özgen, N. (2016). Nitel Araştırmalarda Verilerin Toplanması ve Analizi. Nurettin Özgen (Ed.), Beşeri Coğrafyada Araştırma Yöntemleri ve Teknikler içinde (157-198). Ankara: Pegem Akademi.
• Özgen, N. (2018). Kimlik-Toplumsal Eşitsizlik ve Ayrımcılık. Nurettin Özgen (Ed.) Sosyal Coğrafya içinde (109-172), Ankara: Pegem Akademi.
• Özgen, N. (2020). Ortadoğu Kavramına Yönelik Zihinsel Tasarımlar. Coğrafya ve Coğrafya Eğitimi Dergisi (41), 36-58. doi: 10.32003/igge.653501
• Parkes, R. J. (2012). What is Poststructuralism? Academic Bytes.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çev. M. Bütün ve S.B. Demir), Ankara: Pegem Akademi.
• Rose-Redwood, R., Alderman, D. ve Azaryahu, M, (2010). ). Geographies of Toponymic Inscription: New Directions in Critical Place-Name Studies, Progress in Human Geography. 34(4), 453–470. doi: 10.1177/0309132509351042
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2017), Ankara: Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü.
• Şahin, G. (2010). Türkiye’de Yapılmış Toponomi Çalışmaları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 134-156. 26.10.2019 tarihinden https://dergipark.org.tr/tr/pub/adyusbd/issue/1399/16546 adresinden alınmıştır.
• Şeker, M., Bakış, Ç., Dizeci, B. (2018). İnsani Gelişme Endeksi-İlçeler: Tüketiciden İnsana Geçiş. İstanbul: İnsani Gelişme Vakfı.
• Tekeli, İ. (2009), Modernizm, Modernite ve Türkiye’nin Kent Planlama Tarihi, Ankara: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Turan, S., Yalçıner-Ercoşkun, Ö. (2017). Meydanlardaki İsim Değişikliklerinin Kent Belleğine Etkisi: Ankara Örneği. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 2(1), 55-68. doi: 10.30785/mbud.337234
• Tümertekin, E., Özgüç. N. (2019). Beşerî Coğrafya: İnsan Kültür Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi (18.Baskı).
• Ünlü, T. S. (2017). Kent Kimliğinin Oluşumunda Kentsel Bellek ve Kentsel Mekân İlişkisi: Mersin Örneği. Planlama; 27(1), 75–93. doi: 10.14744/planlama.2017.06078
• Weber, R.P. (1989). Basic Content Analysis. London: Sage Books.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.