Environmental Problems Caused by Ground Water Level Changes around Karapinar

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 2, 145 - 163, 01.10.2010

Mutlu Yılmaz

https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000033

Cited By: 21

Öz

In the recent years, an increase in agricultural product planting which needs high irrigation as well as drought in Konya endoreic basin with a semiarid climate has led to an increase in the number of a thousand of deep irrigation wells in the basin. There is an excessive drawdown higher than aquifer capacity from those wells, most of which are illegal. As a result, ground water settling brings new issues such as new sinkholes, salty soil, dried moors and sources and lowering water level in the lakes nearby. Over the last 33 years , around Karapınar, 19 collapse sinkholes have been formed and 13 of them occurred between 2006-2009. Although more than one hundred sinkholes after which Obruk Plateau is named were formed in a natural process based on Quaternary climatic cycles, man has a great influence on the formation of new sinkholes as well as natural processes. In the near future, formation of new sinkholes will be inevitable if excessive water drawdown continues. Additionally, shift of newly formed sinkholes to the south with an intense population where economic activities take place (transportation, agriculture etc.) will bring serious problems. In order to prevent this undesirable case, unsustainable agricultural irrigation method must be quit and instead of this, a controlled water management plan to prevent low ground water levels must be practiced immediately

Anahtar Kelimeler

Karapınar, Groundwater level change, Salted solid, Sinkholes, Wetland area

Karapınar Çevresinde Yeraltı Suyu Seviye Değisimlerinin Yaratmış Olduğu Çevre Sorunları

Öz

Yarı kurak bir iklime sahip olan Konya Kapalı Havzası’nda son yıllardaki kuraklığa ek olarak su ihtiyacı yüksek olan tarım ürünlerinin ekiminde görülen artış, havzadaki binlerce derin sulama kuyularının sayısının çoğalmasına neden olmuştur. Bunun sonucunda; yer altı su seviyesin de alçalma ve yeni obrukların oluşumu başta olmak üzere toprakta tuzlanma, pek çok bataklık ve kaynakların kuruması, çevredeki göllerin seviyelerinin düşmesi gibi çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır. Araştırma alanı olan Karapınar çevresinde son 33 yıl içinde 13’ü 2006-2009 yılları arasında olmak üzere 19 çökme obruğu meydana gelmiştir. Obruk Platosu’na adını veren yüzden fazla obruk Kuaterner iklim döngülerine bağlı olarak işleyen doğal süreç sonucunda oluşmuş olsa da, yeni obrukların oluşmasında doğal süreçlerin yanında insanın önemli bir etkisi vardır. Yeraltı su akiferlerinden aşırı su çekiminin sürmesi halinde önümüzdeki yıllarda da yeni obrukların oluşması kaçınılmaz olacaktır. Ayrıca yeni oluşan obrukların ekonomik faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı (ulaşım, tarım vb.) ve nüfusun daha fazla olduğu güneye kayması ciddi sorunları da beraberinde getirecektir. Bu istenmeyen durumun önüne geçmek için sürdürülebilir olmayan tarımsal su yönetimi acilen terk edilmeli, bölgede yoğun olarak sulama ile yetiştirilen tarım ürünlerinin ekim alanları kısıtlanmalıdır. Ayrıca kontrollü ve yeraltı su seviyesinin daha da düşmesini engelleyecek su yönetimi planı hemen uygulanmaya konulmalıdır

Anahtar Kelimeler

Karapınar, Yeraltı suyu seviye değişimi, Topraklarda tuzlanma, Obruk, Sulak alanlar

Kaynakça

• Anonim, 2010. Konya Kapalı Havzası, (http://www.wwf.org.tr/page.php?ID=12, 14.07.2010)
• Bahçeci, İ., Tarı, A.F. ve Dinç N. 2008. Konya Ovasında Kontrollü Drenaj Sulama Etkinliği ve Toprak Tuzlanması Üzerine Etkisinin Saltmod ile Tahmin Edilmesi. Harran Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 12 (2), 69-77.
• Bayarı, C.S., Pekkan, E. and Özyurt, N, N. 2009. Obruks, as Giant Collapse Dolines Caused by Hypogenic Karstification in Central Anatolia, Turkey: Analysis of Likely Formation Processes. Hydrogeology Journal,17, 327-345.
• Biricik, A.S. 1992. Obruk Platosu ve Çevresinin Jeomorfolojisi. Marmara Üniversitesi Yay. No: 531, İstanbul.
• Bozyiğit,R. ve Tapur,T. 2009. Konya Ovası ve Çevresinde Yeraltı Sularının Obruk Oluşumlarına Etkisi. Selçuk Üniv.Sos. Bil. Enst. Dergisi, 21, 137-155.
• Bulduk, A., Horasan Ö.R., Tekdere, M. ve Solak N. 2008. Konya Kapalı Havzasın 16/2-a Alt Havzasında Yeraltı Suyu ve Seviye Değişmeleri. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, Bildiri Kitabı:125-134,11-12 Eylül 2008, Konya.
• Buldur, A.D. 2001. Karapınar’ın (Konya) Coğrafi Özelikleri, Karapınar Sempozyumu, Bildiri Kitabı: 317-337, 26-27 Ekim 2000, Karapınar.
• Canik, B. ve Arıgün, Z. 2001. Karapınar-Kızören (Konya) Dolayındaki Obrukların Oluşumu ve Karapınar Volkanizmasının Bu Olaya Etkisi, Karapınar Sempozyumu Bildiri Kitabı: 295-303, 26-27 Ekim 2000, Karapınar.
• Canik, B. and Çörekçioğlu, İ. 1985. The Formation of Sinkholes (Obruk) Between Karapınar and Kızören-Konya, Karst Water Resources (Proceedings of Ankara-Antalya Symposium, July 1985) IAHS Publ.no.161,193-205.
• Çörekçioğlu, İ. 1985. Konya-Karapınar-Kızören Arasındaki Obrukların Oluşumu ile İlgili Hidrojeoloji Etüt Raporu. DSİ IV. Bölge Müdürlüğü, Konya.
• DMİ. 2010. Yıllık Yağış ve Sıcaklık Verileri, (http://www.meteor.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve- ilceler-istatistik.aspx, 08.07.2010)
• Doğan, U.,Çiçek, İ. 2002. Occurence of Cover-Collapse Sinkholes (Cover-Collapse Dolines) in the May Dam Reservoir Area (Konya, Turkey). Cave and Karst Science, 29 (3), 111-116.
• Doğan, U. 2004. Dolin Sınıflamasında Yeni Yaklaşımlar, Gazi Üniv. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (1), 249-269.
• Doğan, U., Yılmaz, M. (2010) “Natural and induced sinkholes of the Obruk Plateu and the Karapınar- Hotamış Plain, Turkey” , Journal of Asian Earth Sciences, doi:10.1016/j.jseaes.2010.09.014
• Doğdu, M.Ş., Toklu, M.M. ve Sağnak. C. 2007. Konya Kapalı Havzası’nda Yağış ve Yeraltı Suyu Değerlerinin İrdelenmesi, I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, Bildiri Kitabı:394-402, 11-12 Nisan 2007, İstanbul.
• D.S.İ,. 2010. 52258, 52268,43664, 38306 Nolu Kuyuların YAŞ Seviye Verileri. Ankara.
• Durduran,S.S. 2008. Konya Kapalı Havzasındaki(KKH) Sulak Alanlara Ait Alansal Değişimin Coğrafi Bilgi Sistemi ve Uydu Görüntüleriyle Tespit Edilmesi, Yeni İpek Yolu Dergisi, (http://www.kto.org.tr/tr/dergi/dergiyazioku.asp?yno= 1498&ano=89, 15.08.2010.
• Erinç, S.1960. Konya Bölümünde ve İç Toros Sıralarında Karst Şekilleri. Türk Coğrafya Dergisi, 20, 83-106.
• Erinç, S., 2001. Jeomorfoloji II (Güncelleştirilmiş 3. Basım). Der Yayınları, İstanbul.
• Erol, O., 1971. Konya, Tuz Gölü, Burdur Havzalarındaki Pluvial Göllerin Çekilme Safhalarının Jeomorfolojik Delilleri. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 3-4, 13-52.
• Erol, O.1990. Konya-Karapınar Kuzeybatısındaki Obrukların Jeomorfolojik Gelişimi ile Konya ve Tuzgölü Pleyistosen Pluviyal Göller Arasındaki İlişkiler, İstanbul Üniv. Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Bülten, 7, 5-50.
• Eroskay, O. 1976. The Factors Influencing the Konya Obruks and Their Groundwater Potentials Evaluation. İstanbul Üniv. Fen.Fak. Mec., Seri. B.41,5-14.
• Göçmez, G., Dıvrak, B.B. ve Galena, İ. 2008a. Konya Kapalı Havzası’nda Yeraltı Suyu Seviyesinin Değişiminin Tespiti Özet Raporu. WWF, İstanbul.
• Göçmez, G., Genç, A. ve Karakoca, A. 2008b. Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu Seviye Değişiminin İstatistiksel Değerlendirilmesi. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, Bidiri Kitabı:98-107, 11-12 Eylül 2008, Konya.
• Gümüşçü, O. ve Yılmaz, M. 2001. Ulaşım Şartlarının Ortaya Çıkardığı Şehir: Karapınar’ın Kuruluş Öyküsü. Karapınar Sempozyumu, Bildiri Kitabı: 53-68, 26-27 Ekim 2000, Konya-Karapınar.
• Gürler, G. And Timur, E. 2007. Determination Of Conservation & Usage Methods Of Geoparks-A Critical Assessment For Karapinar Potential Geopark Site,Turkey, Second International Symposium on Development Within Geoparks-Environmental Protection and Education, 12- 15 June, 2007, Lushan-Jiangxi Province-China.
• İşçioğlu, A. 2008. Konya Kapalı Havzasındaki Su Tahsisi ve Kullanımına Genel Bir Bakış. Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, Bildiri Kitabı:135-142, 11-12 Eylül 2008, Konya.
• Kara, M., Toprak, R., Şahin, M., Süheri, S. ve Yavuz, D. 2008. Konya Ovasında Sulamada Yeraltı Suyu Tüketiminin Azaltılması Çareleri. Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, Bildiri Kitabı:51-56, 11-12 Eylül 2008, Konya.
• Karadoğan, S., 2001. Karapınar Çevresindeki Farklı Jeomorfolojik Şekiller, Özelikleri ve Turizm Potansiyelleri. Karapınar Sempozyumu, Bildiri Kitabı: 339-358, 26-27 Ekim 2000, Konya- Karapınar.
• KHGM., (2010) Yeşeren Çöl:Karapınar. (http://www.khgmgov.tr,10.10.2010)
• Lowe, D. ve Waltham, T. 2002. Dıctionary of Karst and Caves. Lancaster: BCRA Cave Studies Series 10.
• Polat, A.T., (2008) Ekoturizm Karapınar İlçesi ve Yakın Çevresi. Karapınar Belediyesi Yayını, Konya.
• Roberts, N., Erol O., Meester, T. and Uerpmannn, H.P. 1979. Radiocarbon Chronolagy of Late Pleistocene Konya Lake, Turkey. Nature, 281.5733, 662-664.
• Roberts, N., Black,S., Boyer, P., Eastwood, W.J., Griffiths, H.I., Lamb, H.F., Leng, M.J., Parish, R., Reed, J.M., Twigg, D. and Yiğitbaşıoğlu, H. 1999. Cronology and Stratigraphy of Late Quaternary Sediments in the Konya Basin, Turkey: Results from the KOPAL Project. Quaternary Science Reviews, 18, 611-630.
• Somuncu., M. 1986. Bozkırdaki Doğal Anıtlar: Acıgöl Maarı ve Meke Tuzlası, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 19 (225), 42-44.
• Sür., Ö. 1972. Türkiye’nin Özelikle İç Anadolunun Genç Volkanik Alanlarının Jeomorfolojisi. Ankara Üniv. DTCF Yay. No. 223, Ankara.
• Tapan, D.S., Ayas, C., İş, G., Beton D. ve Çakırığlu, İ. 2008. Türkiye’deki Ramsar Alanları Değerlendirme Raporu. WWF Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı Yayını.
• Toprak, R., Süheri, S. ve Acar, B. 2008 İklim-Tarımsal Kuraklık-Sulama ve Çevre Etkileşimi Yönünden Konya Havzası. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, Bildiri Kitabı: 67-76, 11-12 Eylül 2008, Konya,
• Türkeş, M. and Erlat, E. 2005. Climatological Responses of Winter Preciptation in Turkey to Variability of the North Atlantic Oscillation During the Period 1930-2001. Theoretical and Applied Climatology, 81,45-69.
• Türkeş, M., Akgündüz, S,A. ve Demirörs, Z. 2009. Palmer Kuraklık İndisin Göre İç Anadolu Bölgesi’nin Konya Bölümü’ndeki Kurak Dönemler ve Kuraklık Şiddeti. Coğrafi bilimler Dergisi, 7(2), 129-144.
• Tunçez, S. ve Candan, E. 2008. Konya İli Çevre Durumu Raporu. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayını, Konya.
• TÜİK. 2010a. Nüfus İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul, 12.08.2010)
• TÜİK. 2010b. Tarım İstatistikleri, ( ttp://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=45&ust_id=13, 08.07.2010)
• Şen, E. ve Başaran, N. 2008. Konya Kapalı Havzasının Sıcaklık ve Yağış Dizilerinin Trend Analizi. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, Bildiri Kitabı: 26-34, 11-12 Eylül 2008, Konya.
• Ulu, Ü., 2009a. Türkiye Jeoloji Haritaları No:125, Karaman-M30, MTA Gen. Müd. Ankara.
• Ulu, Ü., 2009b. Türkiye Jeoloji Haritaları No:126, Karaman-M31, MTA Gen. Müd. Ankara.
• Üstün, A., Tusat, E. ve Yalvaç, S. 2010. Preliminary Results of Land Subsidence Monitoring Project in Konya Closed Basin Between 2006-2009 by Means of GNSS Observations. Natural Hazards and Earth System Sciences, doi:10.5194/nhess-10-1151-2010.
• Zengin, M., Gökmen, F., Gezgin, S. 2008. Konya İlinde sulama suyu kalitesi, çölleşme ve alınması gereken önlemler. Konya Kapalı Havzası Yeraltı Suyu ve Kuraklık Konferansı, 11-12 Eylül 2008, Konya, 77-86.