Systematical Protection Planning Approach: The Case Of Aegean Coastal Area

Yıl 2009, Cilt: 1 Sayı: 2, 55 - 65, 01.10.2009

Cemil Ün Sibel Cengiz Ozan Çekiç Osman Karaelmas Olga Karagüllü E.sühendan Karauz Tülay Kocaman Zafer Koray Hayriye Kündük Ayten Özdemir Nihal Özel Erdal Özüdoğru Selda Taş Ayşe Turak

https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000014

Cited By: 1

Öz

Turkey, which is a very rich country in biodiversity especially in comparison with Europe, is said to be in such a negative process in which the biodiversity richness is degrading, decreasing and even becoming extinct. Therefore, Turkey aims to pass on its natural resources and biodiversity to the new generations in accordance with international development concerning environment with protection – usage balance through making legal infrastructure of the Nature Conservation Tools. Recently, which means determining potential protected areas, first examples of it held by vairous univeristies and NGOs, has been in the agenda of our Turkey’s nature conservation. Potential protected areas network in Aegean Coastal Area has been identified by the Biodiversity Monitoring Unit of the GEF – Biodiversity and Natural Resource Management project that has been run by the Ministry of Environment and Forestry using the systematical protection planning approach. The network of protected areas which is subject of this study and have been conducted in Agean Coastal Area with Systematical Protection Planning Approach and would ensure protection aims in most effective way for all biodiversity has been determined with the analysis which have been carried out in GIS.Also, Proposed protection areas have been prioritized among themselves, protection priorities have been determined for each one and protection suggestions have been made up. To keep the protection costs at the minimum level, social – economic data and threat layers have been evaluated related to the region and to keep the amount of protected areas at the minimum level optimisation algorithms have been used. In the analyses, surveys of polls, field and litarature implemented towards the large mammals in the region, classified vegetation layer datas, buterfly datas gained from litarateure, datas related to endemic plant species depend upon field and litarature surveys and vegetation layer datas gained from satellite images and verified with field survey have been used. The areas which allow biodiversity of Egean Coastal Area to be least cost and most productive heve been determined through mapping and analysing the stress and threats on the biodiversity using GIS by region staff and including them into the process of determining of primary protected areas

Anahtar Kelimeler

Biodiversity, Systematical protection, Protected areas network, Aegean Region

Sistematik Koruma Planlaması Yaklaşımı: Kıyı Ege Bölgesi Örneği

Öz

Biyolojik çeşitlilik zenginliği yönüyle Avrupa kıtası ile kıyaslandığında önde gelen ülkemizin, tür çeşitliliğinin bozulma, azalma ve yok olma aşamalarından oluşan olumsuz bir süreç içerisinde olduğu ifade edilmektedir. Bundan dolayı ülkemiz doğa koruma araçlarının hukuki altyapısını oluşturarak, doğal kaynaklarını ve biyolojik çeşitliliğini uluslararası gelişmelere de paralel bir şekilde koruma kullanma dengesi içerisinde gelecek nesillere aktarmayı amaçlamaktadır. Son yıllarda potansiyel korunan alanları belirleme anlamında ilk örneklerini çeşitli üniversite ve sivil toplum kuruluşlarının gerçekleştirdiği Sistematik Koruma Plânlaması yaklaşımı, ülkemiz doğa korumacılığı gündeminde yer almaktadır. Bu itibarla Çevre ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi (GEF II) kapsamında oluşturulan Biyolojik Çeşitlilik İzleme Birimi tarafından, Kıyı Ege Bölgesi’ne ait potansiyel korunan alanlar ağı, sistematik koruma plânlaması yaklaşımıyla ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmaya konu olan ve Kıyı Ege Bölgesi’nde gerçekleştirilen Sistematik Koruma Plânlaması yaklaşımı ile, bölgedeki tüm biyolojik çeşitlilik için koruma hedeflerine en verimli biçimde ulaşılabilecek koruma alanları ağı, coğrafi bilgi sistemleri ortamında yürütülen analizlerle saptanmıştır. Ayrıca, önerilen koruma alanları, kendi aralarında önceliklendirilmiş, her biri için koruma öncelikleri belirlenmiş ve koruma önerileri oluşturulmuştur. Koruma maliyetlerini asgari düzeyde tutmak amacıyla bölgeye ilişkin sosyo-ekonomik veriler ve tehdit katmanları da değerlendirmeye alınmış, korunacak alan miktarını en alt düzeyde tutmak için optimizasyon algoritmaları kullanılmıştır. Analizlerde, büyük memelilere yönelik bölge genelinde uygulanan anket, arazi ve literatür çalışmaları, literatürden derlenen kelebek verileri, arazi ve literatür çalışmalarına dayanan nadir/endemik bitki türlerine ilişkin veriler ile uydu görüntülerinden elde edilen ve arazi kontrolleri ile desteklenerek sınıflandırılan vejetasyon katmanı verileri kullanılmıştır. Biyolojik çeşitlilik üzerindeki baskı ve tehditlerin, bölge ekipleri tarafından coğrafi bilgi sistemleriyle haritalanması ve analiz edilerek öncelikli koruma alanlarının belirlenmesi sürecine dahil edilmesiyle, Kıyı Ege Bölgesi’ne ait biyolojik çeşitliliğin en az maliyetle en verimli biçimde korunmasına olanak veren alanlar saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Biyolojik çeşitlilik, Sistematik koruma, Korunan alanlar ağı, Ege Bölgesi

Kaynakça

• Hesselbarth, G., Oorschot, H.Van, Wagener, S.1995. Die Tagfalter Der Türkei- Dem Volk der Türkei, Bocholt : Selbstverlag Sigbert Wagener.
• IDRISI Andes Guide to GIS and Image Processing, 2006. Clark University.
• Kirkpatrick, J.B. 1983. An Iterative Method for Establishing Priorities for the Selection of Nature Reserves: An Example from Tasmania. Biological Conservation: 25: 127 -134.
• Margules, C.R. and Pressey, R.L., 2000. Systematic Conservation Planning, Nature 405: 242 -253.
• Welch, H. J. (ed.), 2004. GAP Biyolojik Çeşitlilik Araştırma Projesi 2001-2003 – Sonuç Raporu. DHKD (Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği), İstanbul, Türkiye.
• Zeydanlı, U. (ed.), 2006. Aşağı Kafkas Ormanları Boşluk Analizi, BTC Çevresel Yatırım Programı proje teknik raporu G-04-BTC/ANK-00101, Ankara, Türkiye.
• Zeydanlı, U.; Welch, H; Welch, G; Altıntaş, M; Domaç, A., 2005a Gap Analysis and Priority Conservation Area Selection for Mediterranean Turkey, Technical Report, WWF-Turkey.
• Zeydanlı, U., Turak, A., Tuğ, S., Kaya, B., Domaç, A., Çakaroğulları D., Kündük, H., Çekiç, O. 2005b Boşluk Analizi Kılavuzu. Biyolojik Çeşitlilik İzleme Birimi, Ankara, Türkiye.