Determining the Key Audit Matters in Istanbul Stock Exchange Manufacturing Sector: An Investigation in the Food, Beverage and Tobacco Sub-Sector

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 22 - 35, 31.07.2021

Murat Özcan Mehmet Günlük

Öz

Key audit matters include, in the auditor's professional judgment, matters of most significance in the audit of the current period financial statements. With the published "BDS 701 Communicating Key Audit Matters in the Auditor's Report Standard", it has been made mandatory to include key audit matters in audit reports, in which the auditor's opinion, other than "refraining from giving opinion", since 2017. Key audit matters are communicated to provide greater transparency regarding the audit performed and to increase the communication value of the auditor's report. Communicating key audit matters provides, in the auditor's professional judgment, additional information to the intended users of the financial statements (“target users”) in understanding the most important issues in the audit of the financial statements for the current period. The purpose of this study is to determine the key audit issues that the auditors pay attention most during the independent audit. For this purpose, 101 audit reports prepared between 2017 and 2020 for a total of 27 companies in the Food, Beverage and Tobacco sector, one of the sub-sectors of İstanbul Stock Exchange Manufacturing Sector, were examined and an evaluation was made on what the auditors consider as key audit matters. According to the research findings, 202 key audit matters (KAM) were identified in the relevant sector, and the most reported key audit matters were Revenue (38 of 202 KAMs) with 18.81%, Tangible Fixed Assets (33 of 202 KAMs) with 16.34%, Inventories / Provision for Inventories (32 of 202 KAMs) with 15.84%, Trade Receivables (31 of 202 KAMs) with 15.34%, Investment Properties (16 of 202 KAMs) with 7.92% and Goodwill and Intangible Fixed Assets with Unlimited Life with 5.94% (12 of 202 KAMs) were found to be in the subjects.

Anahtar Kelimeler

Audit, Audit Report, Key Audit Matters, İstanbul Stock Exchange

Borsa İstanbul İmalat Sektöründeki Kilit Denetim Konularının Belirlenmesi: Gıda, İçecek ve Tütün Alt Sektöründe Bir İnceleme

Öz

Kilit denetim konuları, denetçinin mesleki muhakemesine göre, cari döneme ait finansal tabloların denetiminde en çok önem arz eden konuları içermektedir. Yayınlanan “BDS 701 Kilit Denetim Konularının Denetim Raporunda Bildirilmesi Standardı” ile 2017 yılından itibaren, “görüş vermekten kaçınma” dışındaki denetçi görüşünün bildirildiği bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konularına yer verilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Kilit denetim konularının bağımsız denetim raporunda bildirilmesi, yürütülen denetime ilişkin daha fazla şeffaflık sağlar ve denetçi raporunun iletişim değerini artırır. Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konularının bildirilmesi ile finansal tablo bilgi kullanıcılarına, cari döneme ait finansal tabloların denetiminde en çok önem arz eden konular hakkında ilâve bilgiler sağlar. Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul İmalat Sektörünün alt sektörlerinden biri olan Gıda, İçecek ve Tütün sektöründe yer alan şirketlere ait bağımsız denetim raporlarında bildirilen kilit denetim konularına yönelik değerlendirme yapmaktır. Bu amaçla söz konusu sektörde yer alan toplam 27 şirket için 2017-2020 yılları arasında hazırlanan 101 bağımsız denetim raporu incelenerek bağımsız denetçilerin kilit denetim konuları olarak neleri dikkate aldığına dair bir değerlendirme yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre ilgili sektörde 202 adet kilit denetim konusunun tespit edildiği, en fazla bildirilen kilit denetim konularının sırasıyla %18,81 ile Hasılat (38 adet), %16,34 ile Maddi Duran Varlıklar (33 adet), %15,84 ile Stoklar/Stok Değer Düşüklüğü (32 adet), %15,34 ile Ticari Alacaklar (31 adet), %7,92 ile Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (16 adet) ve %5,94 ile Şerefiye ve Sınırsız Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıkların Değer Düşüklüğü (12 adet) konularında olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim, Bağımsız Denetim Raporu, Kilit Denetim Konuları, Borsa İstanbul

Kaynakça

• Atay, M. S., ve Çeltikçi Polat, N. (2021). Kilit denetim konuları (KDK) bildirimlerinin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi: Borsa İstanbul (BİST-100) şirketleri üzerine bir araştırma. Mali Çözüm, 31(164), 113-142.
• Berelson, B. (1971). Content analysis in communication research. Hafner, New York.
• Biçer, A. A., ve Erol, S. (2017). UDS 701 kapsamında denetimde tespit edilen kilit bulguların finansal bilgi kullanıcılarına sunulması. Öneri dergisi, 12(47), 71-84.
• Çağıran, F. K., ve Varıcı, İ. (2019). Bağımsız denetim standardı (BDS) 701 çerçevesinde kilit denetim konuları: Borsa İstanbul imalat sanayi sektöründeki işletmelerin denetim raporları üzerine bir analiz. Uluslararası iktisadi ve idari incelemeler dergisi, 22, 193-208.
• Güleç, Ö. F. (2020). Bağımsız denetçi raporundaki dönüşüm: kilit denetim konuları. Gazi Kitabevi, Ankara.
• Hackston, D., ve Milne, J. M. (1996). Some determinants of social and environmental disclosures in New Zealand companies, Accounting, Auditing and Accountability Journal, 9(1), 77-108.
• İşseveroğlu, G. (2019). Bağımsız denetim raporunda kilit denetim konuları: BİST sigorta şirketlerinin 2017-2018 yılları analizi. Muhasebe ve finansman dergisi, 84, 49-64.
• Karacan, S., ve Uygun, R. (2018). Kilit denetim konularının bağımsız denetçi raporunda bildirilmesi-BDS 701. Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 11 (57), 632-649.
• Karapınar, A., ve Dölen, T. (2020). Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konusu açıklamaları: Türkiye örneği. Muhasebe ve bilim dünyası dergisi, 22(4), 763-780.
• Kavut, F. L., ve Güngör, N. (2018). Bağımsız denetimde kilit denetim konuları: BİST-100 şirketlerinin 2017 yılı analizi. Muhasebe enstitüsü dergisi, 16(59), 59-70.
• Lober, D. J., Bynum, D., Campbell, E., ve Jacques, M. (1997). The 100 Plus corporate environmental report study: A survey of an evolving environmental management tool, Business strategy and the environment, 6, 57-73.
• Li, H. (2020). A study of key audit matters disclosure. Modern economy, 11, 399-406.
• Özcan, M. ve Günlük, M. (2021). “Coso iç kontrol modelinin finansal raporlamanın doğruluğunu ve güvenirliğini sağlamadaki rolü”, içinde Güneş, R., Karabınar, S. ve Saban, M. (ed). Denetimde Seçme Konular 7: Bağımsız Denetim-İç Kontrol-İç Denetim. Gazi Kitabevi, ss. 291-328.
• Pratoomsuwan, T., ve Yolrabil, O. (2018). The key audit matter (kam) practices: the review of first year experience in Thailand. NIDA Business journal, 23, 63-91.
• Sayar, A. R. Z., ve Ergüden, A. E. (2016). Son düzenleme ve gelişmeler kapsamında değişecek ve yenilenecek bağımsız denetçi raporları. Muhasebe ve denetime bakış,16 (48), 85-98.
• Sneller, L., Bode, R., ve Klerkx, A. (2016). Do IT matters matter? IT-related key audit matters in Dutch annual reports. International journal of disclosure and governance, 14 (2), 139-151.
• Taş, O., Mert, H., ve Başkaya, V. (2020). Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim raporları ve BİST kapsamında farklı sektörlere yönelik bir araştırma. Vergi sorunları dergisi, 377, 21-32.
• Teraman, Ö., ve Çelik, B. (2019). Kilit denetim konularının bağımsız denetim raporuna yansıtılması: Bağımsız denetçileri etkilemesi üzerine bir araştırma. Çukurova üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, 23(1), 49-61.
• Türel, A., ve Türel, A. (2019). Bağımsız denetim ve kilit denetim konuları: BİST şirketleri 2017-2018 analizi. Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 12(68), 1267-1272.
• Uzay, Ş., ve Köylü, Ç. (2018). Kilit denetim konuları: Borsa İstanbul üzerine bir araştırma. Erciyes üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, 52, 47-70.
• Vargün, H. (2021). “BDS 701 kapsamında kilit denetim konularının raporlanması: BİST 100 endeksinde işlem gören işletmeler üzerine bir araştırma”, içinde Karabulut, Ş. (ed). Muhasebe Organizasyon Pazarlama: Anlayış Tartışma ve Gelişmeler. Cilt-1: Muhasebe, Gazi Kitabevi, ss. 381-400.
• Yalçın, N. (2020). Raporlanan kilit denetim konularının sayısını etkileyen faktörler: Borsa İstanbul’da bir uygulama. İşletme araştırmaları dergisi, 12(4), 4220-4230.
• Yaşar, A., ve Çetin, E. (2020). BDS 570 kapsamında verilen denetçi raporlarının iletişim değeri açısından incelenmesi. İşletme araştırmaları dergisi, 12(1), 384-391.