Üniversite Öğrencilerinin Çevrimiçi Öğrenmeye Hazırbulunuşluk Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2021, , 144 - 163, 10.04.2021

Sibel Demir , Esra Eren

https://doi.org/10.34056/aujef.852145

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı; bir devlet ile bir vakıf üniversitesinde, meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin incelenmesidir. Tarama modelinde desenlenen araştırmanın örneklemini 2020-2021 eğitim-öğretim yılı güz döneminde İngilizce I dersini alan birinci sınıf ön lisans öğrencileri (n=1392) oluşturmuştur. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu ile Demir (2015) tarafından geliştirilen ve altı boyuttan oluşan ‘Üniversite Öğrencilerinin E-öğrenmeye Hazırbulunuşluk Ölçeği’ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel analizler ile bağımsız gruplar t-testi, Scheffe ve Games-Howell testi hesaplamalarından oluşan tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye ilişkin genel hazırbulunuşluk düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin alt boyutlarına göre incelendiğinde öğrencilerin “internet öz-yeterliği” boyutunda çok yüksek, “çevrimiçi iletişim öz-yeterliği”, bilgisayar öz-yeterliği”, “kendi kendine öğrenme” ve “öğrenen kontrolü” boyutlarında yüksek, “e-öğrenmeye yönelik motivasyon” boyutunda ise düşük düzeyde hazırbulunuşluğa sahip oldukları belirlenmiştir. Çevrimiçi öğrenmeye hazırbulunuşluk, ölçeğin genelinde cinsiyete göre farklılık göstermezken, “bilgisayar öz-yeterliği”, “internet öz-yeterliği” ve “çevrimiçi iletişim öz-yeterliği” boyutlarında erkekler; “kendi kendine öğrenme” alt boyutunda ise kadınlar lehine anlamlı bir fark göstermektedir. Yaşa göre, ölçeğin genelinde ve “e-öğrenmeye yönelik motivasyon” alt boyutunda yaşı büyük öğrencilerin lehine anlamlı farklılık bulunmaktadır. İnternete erişim olanağına göre, ölçeğin genelinde ve tüm alt boyutlarda internet erişim imkânı daha çok olan öğrencilerin lehine anlamlı farklılık bulunmaktadır. Son olarak, çevrimiçi ortamda ders alma deneyimine göre, ölçeğin genelinde ve “e-öğrenmeye yönelik motivasyon” boyutu hariç diğer alt boyutlarda çevrimiçi ders alma deneyimine sahip olan öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Çevrimiçi öğrenme, hazırbulunuşluk, yükseköğretim

The Investigation of University Students Online Learning Readiness Levels

Öz

The purpose of this study is to investigate students’ online learning readiness levels at a state, and a private university. The sample of this study, conducted with the survey model, comprised of the 1st year associate degree students (n= 1392) taking English I course during the fall term of 2020-2021 academic year. The data of the study were collected with the personal information form, and ‘University Students E-Learning Readiness Scale’ developed by Demir (2015). The scale consisted of six factors. In data analysis, descriptive statistics such as frequency, percentage, arithmetic mean and standard deviation and independent groups t-test, and one-way analysis of variance (ANOVA) comprising of Scheffe and Games-Howell test calculations were used. Depending upon the results of this study, it was concluded that students’ online learning readiness levels were high. When the sub-dimensions scores were examined, it was concluded that students had remarkably high levels of readiness in the "Internet self-efficacy" sub-dimension, high levels of readiness in the "online communication self-efficacy", “computer self-efficacy ", “self-directed learning" and "learner control" sub-dimensions, and low level of readiness in the “motivation for e-learning" sub-dimension. It was also found that students’ online learning readiness did not significantly differ by gender. When the sub-dimensions scores were examined, it was revealed that male students had higher levels of readiness in the “computer self-efficacy", "Internet self-efficacy", and "online communication self-efficacy" sub-dimensions; on the other hand, female students had higher levels of readiness in “self-directed learning" sub-dimension. According to age, significant differences were found in favor of older students in the overall scale and in the "motivation for e-learning" sub-dimension. According to Internet access facilities of students, significant differences were found in favor of students who had more more Internet access facilities in the overall scale and in all sub-dimensions. Finally, considering the students' prior experiences of taking the online courses significant differences were found in the overall scale and in other sub-dimensions except for “motivation for e-learning" sub-dimension.

Anahtar Kelimeler

Online learning, readiness, higher education

Kaynakça

• Adnan, M. ve Boz-Yaman, B. (2017). Mühendislik öğrencilerinin e-öğrenmeye dair beklenti, hazır bulunuşluk ve memnuniyet düzeyleri. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(2), 218-243.
• Al-Fraihat, D., Joy, M., & Sinclair, J. (2017, June). Identifying success factors for e-learning in higher education. In ICEL 2017-Proceedings of the 12th International Conference on e-Learning (pp. 247- 255). Academic Conferences and Publishing Limited.
• Anderson, T. (2008). The theory and practice of online learning (2nd ed.). Canada: Athabasca University.
• Bahadır F. (2020). Raylı sistemler programı öğrencilerinin e-öğrenmeye hazırbulunuşluklarının incelenmesi: Refahiye meslek yüksekokulu örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 10(2), 310-317. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.392
• Bates, A. W. (2015). Dijital çağda öğretim (M. Adnan, Çev.). https://pressbooks.bccampus.ca/tonybates/ adresinden erişilmiştir.
• Borotis, S. & Poulymenakou, A. (2004). E-learning readiness components: Key issues to consider before adopting e-learning interventions. In J. Nall, & R. Robson (Eds.), Proceedings of E-Learn 2004--World Conference on E-Learning in Corporate, Government, Healthcare, and Higher Education (pp. 1622-1629). Washington, DC, USA: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. AUAd, 6(3), 112-142.
• Bozkurt, A., & Sharma, R. C. (2020). Emergency remote teaching in a time of global crisis due to CoronaVirus pandemic. Asian Journal of Distance Education, 15(1), i-vi. https://doi.org/10.5281/zenodo.3778083
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Canpolat, U. ve Narin-Canpolat, Z. (2020). Uzaktan eğitim bağlamında e-hazır olma kavramının irdelenmesi. AUAd, 6(3), 79-91.
• Chi, A. (2015). Development of the readiness to teach online scale (Master’s thesis, University of Denver). Retrieved from https://digitalcommons.du.edu/etd/1018/
• Coşkun, Ö., Özeke, V., Budakoğlu, İ. ve Kula, S. (2018). E-Learning readiness of Turkish medical students: A sample from Gazi University. Gazi Medical Journal, 29, 340-345. doi: http://dx.doi.org/10.12996/gmj.2018.91
• Dada, D. (2006). E-Readiness for developing countries: Moving the focus from the environment to the users. The Electronic Journal on Information Systems in Developing Countries, 27(6), 1-14.
• Demir, Ö. (2015). Öğrencilerin ve öğretim elemanlarının e-öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeylerinin incelenmesi: Hacettepe Üniversitesi eğitim fakültesi örneği (Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden erişilmiştir.
• Golden, C. (2020, March 23). Remote teaching: The glass half-full. EDUCAUSE Review. Retrieved from https://er.educause.edu/blogs/2020/3/remote-teaching-the-glass-half-full
• Gülbahar, Y. (2012). E-Öğrenme ortamlarında katılımcıların hazır bulunuşluk ve memnuniyet düzeylerinin ölçülmesi için ölçek geliştirme çalışması. Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(2), 119-137.
• Hergüner, G., Son, S. B., Hergüner-Son, S., & Dönmez, A. (2020). The effect of online learning attitudes of university students on their online learning readiness. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 19(4), 102-110.
• Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020, March 27). The difference between emergency remote teaching and online learning. EDUCAUSE Review. Retrieved from https://er.educause.edu/articles/2020/3/the-difference-between-emergency-remote-teaching-and-online-learning
• Hung, M., Chou, C., Chen, C., & Own, Z. (2010). Learner readiness for online learning: Scale development and student perceptions. Computers & Education, 55, 1080-1090.
• İlhan, M. ve Çetin, B. (2013). Çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluk ölçeğinin (ÇÖHBÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 3(2), 72-101.
• Joosten, T., & Cusatis, R. (2020) Online learning readiness. American Journal of Distance Education, 34(3), 180-193. doi: 10.1080/08923647.2020.1726167
• Kalelioğlu, F. ve Baturay, M. H. (2014). E-öğrenme için hazırbulunuşluk öz değerlendirme ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Başkent University Journal of Education, 1(2), 22-30.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Keskin, K. (2016, Nisan). İstekli olarak uzaktan eğitim yöntemiyle ders almanın akademik başarıya etkisi. International Multidisciplinary Conference (IMUCO)’da sunulan bildiri, Antalya.
• Keskin, M. ve Özer-Kaya, D. (2020). COVID-19 sürecinde web tabanlı uzaktan eğitim. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Khoshemehr, A. H. (2013). Bilgi ve belge yönetiminde uzaktan eğitim: İran ve Türkiye milli kütüphanelerinin rolü üzerine bir araştırma ve kavramsal model önerisi (Doktora tezi, Ankara Üniversitesi). https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/34572 adresinden erişilmiştir.
• Kılınç, Ş. ve Demir-Kaymak Z. (2019, Haziran). Lisansüstü uzaktan eğitim öğrencilerinin çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeylerinin kişilik yapılarına göre incelenmesi (s. 583-593). International Congress on Education (ERPA)’da sunulan bildiri, Sakarya.
• Kırmızı, O. (2015). The influence of learner readiness on student satisfaction and academic achievement in an online program at higher education. Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET), 14(1), 133-142.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R. ve Tan S. S. (2015). Öğrencilerin e-öğrenmeye hazır bulunuşluk ve memnuniyet düzeylerinin akademik başarıya etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(3), 219-241.
• Mercado, C. (2008). Readiness assessment tool for an e-learning environment implementation [Special Issue]. International Journal of the Computer, the Internet and Management, 16(3), 18.1-18.11.
• Moftakhari, M. M. (2013). Evaluating e-learning readiness of faculty of letters of Hacettepe University (Master’s thesis, Hacettepe University). Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Olcay, A., Döş, B., Sürme, M., ve Düzgün, M. (2018). Turizm eğitimi alan öğrencilerin elektronik öğrenmeye hazır bulunuşluklarını belirlemeye yönelik bir çalışma. Kastamonu Education Journal, 26(2), 427-438. doi:10.24106/kefdergi.389940
• Oliver, R. (2001). Assuring the quality of online learning in Australian Higher Education. In M. Wallace, A. Ellis & D. Newton (Eds). Proceedings of Moving Online II Conference (pp 222- 231). Lismore: Southern Cross University.
• Pala, F. K. ve Erdem, M. (2015). Çevrimiçi öğrenme ortamları ve katılım. B. Akkoyunlu, A. İşman ve H. F. Odabaşı (Eds.), Eğitim teknolojileri okumaları içinde (s. 213-232). http://www.tojet.net/e-book/eto_2015.pdf adresinden erişilmiştir.
• Pala, K. ve Şahbaz, R. P. (2018). Mesleki Turizm eğitiminde öğrencilerin e-öğrenmeye hazır bulunuşluk düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 493-511.
• Sarıtaş, E. ve Barutçu, S. (2020). Öğretimde dijital dönüşüm ve öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluluğu: Pandemi döneminde Pamukkale Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Internet Applications and Management, 11(1), 1-22.
• Senemoğlu, N. (2020). Gelişim öğrenme öğretim: Kuramdan uygulamaya (27. Baskı). Ankara: Pegem A.
• Serttaş, Z., & Kasabalı, A. (2020). Determining the English preparatory school students’ readiness for online learning. Near East University Journal of Education Faculty (NEUJEF), 3(2), 66-78.
• Sharma, R. N., & Sharma, R. K. (2006). Advanced educational psychology. New Delphi, India: Atlantic.
• Shraim, K., & Khlaif, Z. (2010). An e-learning approach to secondary education in Palestine: Opportunities and challenges. Information Technology for Development, 16(3), 159-173.
• Sırakaya-Alsancak, D. ve Yurdugül, H. (2016). Öğretmen adaylarının çevrimiçi öğrenme hazır bulunuşluluk düzeylerinin incelenmesi: Ahi Evran Üniversitesi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 185-200.
• Smith P. J. (2005). Learning preferences and readiness for online learning. Educational Psychology, 25(1), 3- 12. https://doi.org/10.1080/0144341042000294868
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson Education: Boston.
• Türkmen, B., Aşcı, Y. ve Uğur-Zor, E. (2020). Covid-19 sosyal izolasyon döneminde meslek yüksekokulu öğrencilerinin e-öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin incelenmesi: Çaycuma Meslek Yüksekokulu örneği. The Journal of International Social Research, 72(13), 691-700.
• Uyar, A. & Karakuyu, A. (2020). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin e-öğrenmeye yönelik hazırbulunuşlukları. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(60), 2905-2914.
• Warner, D., Christie, G., & Choy, S. (1998). Readiness of VET clients for flexible delivery including on-line learning. Brisbane: Australian National Training Authority.
• Watkins, R., Leigh, D., & Triner, D. (2004). Assessing readiness for e-learning. Performance Improvement Quarterly, 17(4), 66-79.
• Wei, H. C., & Chou, C. (2020). Online learning performance and satisfaction: do perceptions and readiness matter? Distance Education, 41(1), 48-69. doi: 10.1080/01587919.2020.1724768
• Yılmaz, R., Sezer, B. ve Yurdugül, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin e-öğrenmeye hazır bulunuşluklarının incelenmesi: Bartın Üniversitesi örneği. Ege Eğitim Dergisi, 20(1), 180-195. doi: 10.12984/egeefd.424614
• Yorgancı, S. (2014). Web tabanlı uzaktan eğitim yönteminin öğrencilerin Matematik başarılarına etkileri. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1401-1420.
• YÖK. (2020a, 18 Mart). Basın Açıklaması. 16.08.2020 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/universitelerde-uygulanacak-uzaktan-egitime-iliskin-aciklama.aspx adresinden alınmıştır.
• YÖK. (2020b, 20 Nisan). Pandemi günlerinde Türk yükseköğretimi. 16.08.2020 tarihinde https://covid19.yok.gov.tr/Sayfalar/HaberDuyuru/pandemi-gunlerinde-turk-yuksekogretimi.aspx adresinden alınmıştır.
• YÖK. (2020c). Yükseköğretim kurumlarında uzaktan öğretime ilişkin usul ve esaslar. 16.08.2020 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Uzaktan_ogretim/yuksekogretim_kurumlarinda_uzaktan_ogretime_iliskin_usul_ve_esaslar.pdf adresinden alınmıştır.
• Yurdugül, H., & Alsancak-Sırakaya, D. (2013). Çevrimiçi öğrenme hazırbulunuşluluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169), 391-406.