Evaluating the Relationships between School Culture and Conflict Management Styles of Primary School Administrators According to Opinions of Primary School Teachers

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 17, 01.07.2017

Beyza Himmetoğlu , Coşkun Bayrak

Öz

The main aim of this study is to examine the relationship between the preferred conflict management style of school administrators and school culture according to the opinions of primary school teachers. The sample group of the study consisted of 831 primary school teachers who work at general primary schools affiliated to the directorate of national education of Tepebasi and Odunpazari central counties in Eskisehir. To collect data, a data collection tool which was developed by the researcher, consisting of 3 sections which are “Personal Information Form”, “School Culture Scale” and “School Administrators’ Conflict Management Styles Scale” respectively was used. The data were analyzed by using descriptive statistics and Pearson product-moment correlation analysis. According to the results of the study, primary school teachers indicated that school administrators prefer to use democratic/compromising style rather than authoritarian/indifferent style. With respect to results related to school culture, it was found that primary school teachers evaluated organizational culture of their school high. Lastly, it was determined that there is a negative, weak and statistically meaningful relationship between organizational culture and authoritarian/indifferent style while there is a positive, moderate and statistically meaningful relationship between organizational culture and democratic/compromising style. Based on the results of the study, it is suggested that school administrators should have democratic attitudes and behaviors to make the school culture stronger.

Anahtar Kelimeler

Conflict management styles, school culture, primary school teachers

İlkokullardaki Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Kültürü ile Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stilleri Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi

Öz

Araştırmanın temel amacı, ilkokul öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak okul yöneticilerinin kullandığı çatışma yönetimi stili ile okul kültürü arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın örneklemini, 2013-2014 eğitim öğretim yılı güz döneminde Eskişehir ili Tepebaşı ve Odunpazarı ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı ilkokullarda görev yapan 831 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, “Okul Kültürü Ölçeği” ve “İlkokul Yöneticilerinin Çatışma Yönetimi Stilleri Ölçeği” ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon çözümleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ilkokul öğretmenleri, yöneticilerinin demokratik/uzlaşmacı stili, otoriter/ilgisiz stilden daha fazla kullandıkları yönünde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin görüşleri güçlü fakat geliştirilmesi gereken bir kültüre işaret etmektedir. Öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin görüşleri ile otoriter/ilgisiz stil arasında olumsuz yönde, düşük düzeyde, istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler; demokratik/uzlaşmacı stil arasında ise olumlu yönde, orta düzeyde, istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak okullardaki kültürün güçlendirilmesi için okul yöneticilerinin çatışma durumlarında demokratik ve uzlaşmacı davranışlar sergilemeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çatışma yönetimi stilleri, okul kültürü, ilkokul öğretmenleri

Kaynakça

• Abacıoğlu, M. (2005). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Ağaoğlu, E. (2011). Sınıf yönetimi ile ilgili genel olgular. Zeki Kaya. (Ed.). Sınıf yönetimi (12. Baskı) içinde (s.1-42), Ankara: Pegem Akademi.
• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları: Sık kullanılan istatistiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri. İstanbul: İdeal Kültür & Yayıncılık.
• Ayık, A. (2007). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasındaki ilişki (Erzurum İli Örneği). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Blackburn, H. C. (2002). Administrator gender differences in conflict management style and the relationship to school culture. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Missouri, Columbia.
• Boucher, M. M. (2013). The relationship of principal conflict management style and school climate. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of South Carolina, South Carolina.
• Börü, D. (2007). İletişim ve kültür. Ramazan Erdem ve Cem Şafak Çukur. (Ed.), Kültürel bağlamda yönetsel-örgütsel davranış içinde (s.387-426), Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Brown, A. D. ve Starkey K. (1994). The effect of organizational culture on communication and information. Journal of Management Studies, 31(6), 807-828.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cameron, K. S. ve Quinn, R. E. (2006). Diagnosing and changing organizational culture: Based on the competing valued framework. Boston: Addison-Wesley Reading.
• Dajani, R. E. (2000). The relationship of critical dimensions of organizational culture to employee commitment. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Luisville, Luisville.
• Deal, T. E. ve Kennedy, A. A. (2000). Corporate cultures: the rites and rituals of corporate life. New York: Basic Books.
• Değirmenci, H. A. (2008). Örgüt kültürü ve çatışma yönetimi arasındaki ilişkiler ve bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Ankara.
• Demirel, Y. (2009). Örgütsel bağlılık ve üretkenlik karşıtı davranışlar arasındaki ilişkiye kavramsal yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar (15), 115-132.
• Demirkaya, Y. (2012). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stratejileri ve iletişim tarzlarına yönelik öğretmen algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• DuPont, J. P. (2009). Theacher persceptions of the influence of principals instructional leadership on school culture: A case study of the American embassy school in New Delphi, India. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Minnesota, Minneapolis.
• Eren, E. (2008). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. (10.Baskı) İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Fırat, N. (2007). Okul kültürü ve öğretemnlerin değer sistemleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Fırat, S. (2010). Öğretmen algılarına göre ortaöğretim okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetimi stratejilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (and sex and drugs and rock ‘n’ roll). (Third Edition). London: SAGE.
• Ghaffar, A., Zaman, A. ve Naz, A. (2012). A comperative study of conflict management styles of public & private secondary schools’ principals. Bulletin of Education and Research, 34, (2), 59-70.
• Gruenert, S. (1998). Development of a school culture survey. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Missouri, Columbia.
• Gümüşeli, A. İ. (1993). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Henson, R. K. ve Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research. Educational and Psychological Measurement, 66, 393-416.
• Hofstede, G., Bond, M. H. ve Luk, C-L. (1993). Individual perceptions of organizational cultures: A methodological treatise on levels of analysis. Organization Studies, 14(4), 483-503.
• Holt, J. L. ve DeVore, C. J. (2005). Culture, gender, organizational role, and styles of conflict resolution: A meta-analysis. International Journal of Intercultural Relations, 29(2), 165-196.
• Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research. (6th Edition). Boston: Pearson Education Inc.
• Ikoya, P. O. ve Akinseinde, S: I. (2009). Variability pattern in conflict management strategies among school administrators of secondary schools in Nigeria. Journal of Social Sciences, 20(03), 223- 230.
• Kara, Y. (2006). Okullardaki örgütsel kültürün okul yöneticilerinin etik davranışları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Karasar, N. (1999) Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırçan, E. (2009). İlköğretim okulları yöneticilerinin çatışmayı yönetmede kullandıkları çatışma yönetimi stratejileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Koçel, T. (2005). İşletme yöneticiliği. (10. Basım). İstanbul: Arıkan Yayınevi.
• Kowalski, T. J. (2000). Culture change paradigms and administrator communication. Contemporary Education, 71, (2), 1-5.
• Kozan, M. K. (1997). Culture and conflict management: A theoretical framework. The International Journal of Conflict Management, 8(4), 338-360.
• Lok, P. ve Crawford, J. (1999). The relationship between commitment and organizational culture, subculture, leadership style and job satisfaction in organizational change and development. Leadership & Organization Development Journal. 20(7), 365-373.
• Miles, M. T. (2002). The relative impact of principal instructional and transformational leadership on school culture. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Missouri, Columbia.
• Noe, J. (2012). The relationship between principals’ emotional intelligence quotient, school culture and student achievement. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Liberty University, Lyncburg, VA.
• Okay, A. (2000). Kurum kimliği. (2. Basım). Ankara: MediaCat Kitapları Kapital Medya Hizmetleri.
• Olaleye, F.O. ve Arogundade, B.B. (2013). Conflict management strategies of university administrators in South-West Nigeria. Kuwait Chapter of Journal of Business and Management Review, 2(6), 96-104.
• Özdemir, A. A. (2012a). Çatışmanın doğası: Tanımı, türleri ve süreci. Esra Ceyhan. (Ed.). Çatışma ve stres yönetimi I içinde (s. 2-22), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını.
• Özdemir, A. A. (2012b). Çatışmanın nedenleri ve sonuçları. Esra Ceyhan. (Ed.). Çatışma ve stres yönetimi I içinde (s.22-46) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını.
• Özgan, H. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi (Gaziantep örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Pacanowsky, M. E. ve O’Donnell-Trujillo, N. (1982). Communication and organizational culture. The Westerm Journal of Speech Communication, (46), 115-130.
• Pallant, J. (2011). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS. (4th Edition). Australia: Allen & Unwin.
• Rahim, A. M. (2001). Managing conflict in organizations. (Third Edition). London: Quorum Books.
• Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management. 13(3), 206−235.
• Santoro, M. D. ve Gopalakrishnan, S. (2000). The institutionalization of knowledge transfer activities within industry–university collaborative ventures. Journal of Engineering and Technology Management, 17(3), 299-319.
• Schall, M. S. (1983). A communication–rules approach to organizational culture. Admisnistrative Science Quarterly, 28(4), 557-581.
• Silverthorne, C. (2004). The impact of organizational culture person-organization fit on organizational commitment and job satisfaction in Taiwan. The Leadership & Organization Journal, 25(7), 592-599.
• Stanley, A. D. (2004). Leadership styles and conflict management styles: An exploratory study. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Regent University, Virgina.
• Şahan, İ. (2006). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ve bunun öğretmen stres düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Şahin, A. (2007). İlköğretim okulu yöneticilerinin kişiler arası iletişim becerileri ve çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Şimşek, Y. (2003). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Şirin, E. F. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu yöneticilerinin liderlik stilleri ve çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Şişman, M. (1994). Örgüt kültürü (Eskişehir il merkezindeki ilkokullarda bir araştırma). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statisctics. (6th Edition). Boston: Pearson Education Inc.
• Tanrıverdi, M. (2008). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan çatışma yönetimi stilleri ile öğretmenlerin okul iklimi algıları arasındaki ilişki (Bursa ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Taymaz, H. (2011). Okul yönetimi. (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Tekkanat, D. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin çatışma yönetiminde kullandıkları iletişim tarzlarına ilişkin öğretmen algıları (Edirne ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Thomas, K. W. (1992). Conflict and conflict management: Reflections and update. Journal of Organizational Behavior, 13(3), s.256-274.
• Tutar, H. (2003). Örgütsel iletişim. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Vasilopoulos, G. (2000). Culture and conflict management: Domestic violence in Asia communities. Proquest Dissertations and Thesis, 1-17.
• Williams, I. E. (2011). Conflict managementstyles and job satisfaction by organizational level and status in a private university. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Northcentral University, Arizona.