Deneysel Yönüyle Sanat Eğitiminde Disiplinlerarasılık: Görsel Sanatların Diliyle Yunus Emre

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 346 - 374, 30.04.2023

Ahmet Musa Koç , Ayça Sesigür

https://doi.org/10.34056/aujef.1217631

Öz

Bu araştırmada, Deneysel Sanat Atölyesi dersinde, farklı sanat disiplinlerinde öğrenimini tamamlamış öğrencilerin (lisansüstü) Anadolu Kültürü’nün önemli figürlerinden biri olan Yunus Emre’nin evrensel fikirlerini görsel sanatların diliyle nasıl yorumladığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yerel içerikten hareketle sanatsal üretim sürecinin nasıl gerçekleştiği, farklı disiplinlerde çalışan katılımcıların görsel ifade sürecinde nasıl etkileşim kurduğu, alanına özgü araç, gereç ve malzemenin nasıl kullanıldığı ve yerel içeriğin farklı disiplinlerin etkileşimi konusunda rolünün ne olduğu sorularına yanıt aranmıştır. Nitel araştırmanın durum çalışması deseni ile yürütülen araştırma derslere davet edilen 5 konuk sanatçı ve 12 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada gözlem, yarı yapılandırılmış görüşme, araştırmacı ve katılımcı günlükleri, katılımcı çalışmaları ve ders video kayıtlarıyla toplanan veriler tümevarımsal analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmada katılımcıların uygulama sürecinde kendi alanlarından yola çıktıkları, temayı deneyimleriyle ilişkilendirerek deneysel araştırmalarla çalıştıkları diğer yandan da deneysel çalışmayı simge kullanımına ve malzemeye indirgedikleri ortaya çıkmıştır. Katılımcıların uygulama sürecinde kendi alanının kalıplarının dışına çıkmakta zorlandıkları görülmüştür. Yeni bir şey söyleme, yeni olanı arama çabasının, katılımcıları estetik sorgulamaya yönlendirdiği, diğer yandan da bu durumun onların uygulamaya başlamalarını zorlaştırdığı ortaya çıkmıştır. Araştırmada disiplinlerarası bir içerikle katılımcıların malzeme ve teknik kullanımında denemelere olanak tanınması sonucunda farklı perspektifler geliştirmeye katkı sağlandığı söylenebilir. Ayrıca araştırmanın çeşitli sanatçı ve sanat yapımlarıyla karşılaşmalar yaratarak katılımcıları sanatın anlamı üzerine yeniden düşünme, estetik değeri sorgulama, sanat tarihi bilgisini sınama gibi konular üzerinde düşünmeye ve araştırmaya davet ettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Görsel sanatlar eğitimi, deneysel sanat, yerel içerik, disipinlerarasılık

Interdisciplinarity in Art Education with Experimental Aspects: Yunus Emre in the Language of Visual Arts

Öz

In this research, it is aimed to reveal how students from different art disciplines (graduate) interpret the universal ideas of Yunus Emre, one of the important figures of Anatolian Culture, with the language of visual arts, in the Experimental Art Workshop course.To this end, answers were sought to the questions of how the art-making process takes place, how the participants from different disciplines interact in the visual expression process, how they use the tools, equipments and materials specific to their own discipline and what role the local content plays in the interaction of different disciplines. The researcher conducted the study using the observation-based case study design, one of the qualitative research designs, with the participation 5 guest artists invited to the classes and 12 graduate students. In the study, the data collected through observations, semi-structured interviews, researcher and participant diaries, participant works and lecture video recordings were analyzed by using inductive analysis. As a result, it was revealed that the participants set out from their own fields during the application process, associated the theme with their experience, on the other hand, that they reduced the experimental work to the use of symbols and materials. It was observed that the participants had difficulty in going beyond the patterns of their own field during the application process. It was also observed that the effort to say something new and to search for the new led the participants to question aesthetics, while making it difficult for them to start practicing. It can be said that the research contributed to the development of different perspectives as a result of allowing the participants to experiment in the use of materials and techniques with an interdisciplinary content. In addition, it can be said that the research invites the participants to think and research on issues such as rethinking the meaning of art, questioning the aesthetic value, testing the knowledge of art history, by creating encounters with various artists and art productions

Anahtar Kelimeler

Visual arts education, visual arts, experimental art, local content, interdisciplinarity

Kaynakça

• Aksel, M. (2001). Resim ve Yunus Emre. H. Özbay ve M. Tatçı (Ed.), Yunus Emre İle İlgili Makalelerden Seçmeler içinde, (10-12). Ankara: MEB.
• Artut, K. (2020). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri [Theories and methods of art education]. Ankara: Anı.
• Aslan M.ve Akalan A. (2020). Özgün Baskıresim Derslerinde Disiplinlerarası Yaklaşımların Akademik Başarıya Etkisi. GEFAD, 40(3), 1343-1359
• Aytekin, A. (2011). Geleneksel türk el sanatlarının çağdaş resim tasarımına etkisi: Hayat ağacı kilim motifli bir güncel sanat uygulaması örneği, Arış Dergisi, 5, (24-31). https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.2
• Ball, E., & Lai, A. (2006). Place-Based pedagogy for the arts and humanities. Pedagogy: Critical Approaches to Teaching Literature, Language, Composition, and Culture, 6(2), 261-287. https://doi.org/10.1215/15314200-2005-004
• Bolat, K. E. (2022). Müze Eğitimi ve Uygulamaları Dersini Geliştirmeye Yönelik Bir Eylem Araştırması: ‘Bir Kenti Anlamak’ Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (4), 406-433. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aujef/issue/73090/1159978 Access Date: 07.12.2022
• Bolat, K. E. (2021). Reading contemporary art: comparative art history education through themes. Eurasian Journal of Educational Research 92, 227-252. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1293641.pdf Access Date: 26.01.2022
• Borich, G. D. (2017). İşbirlikli öğrenme. (Çev. Eds. B. Acat), Ankara: Nobel Yayınları. 160-202.
• Cary, R. (2011). Critical art pedagogy foundation for postmodern art education. Routledge.
• Coşkun Onan, B. (2016). Çağdaş sanat öğretiminde disiplinlerarasılık: Fenomenoloji çalışması (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Coşkun Onan, B. (2017). Çağdaş Sanat Eğitimi Kuramcıları Bağlamında Sanat Eğitiminde Yeni Eğilimler ve Çeşitli Uygulama Önerileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 291-319. Retrived from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/29968/323437 Access Date: 07.12.2022
• Coşkun Onan, B., Coşkun, N. ve Ersoy, A., (2021). The Phenomenology of Interdisciplinary Content: Contemporary Art Course. Eurasian Journal of Educational Research, 93 (2), 19-50. 10.14689/ejer.2021.93.2
• Creswell, J. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi. Darts, D. (2006). Art education for a change: Contemporary issues and the visual arts. Art Education, 59 (5), 6-12. https://doi.org/10.1080/00043125.2005.11651605
• Dewhurst, M. (2014). Where is the action? Three lenses to analyze social justice art education. L. A. Bell ve D. Desai (Ed.), Social Justice and the arts içinde (77-91). NY ve London: Routledge.
• Eliot, T. S.(1983). Edebiyat üzerine düşünceler. (Çev. S. Kantarcıoğlu). Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Dubuffet, J. (2010). Boğucu kültür. (Çev. İ. Birkan). Ankara: Dost Kitapevi.
• Duncum, P. (2011). Engaging public space: Art education pedagogies for social justice equity and excellence in education, 44(3), 348-363. https://doi.org/10.1080/10665684.2011.590400
• Edeer, Ş. (2005). Sanat eğitiminde disiplinlerarası yaklaşım. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 78-84. https://arastirmax.com/en/bilimsel- yayin/ondokuz-mayis-universitesi-egitim-fakultesi-dergisi/19/1/78-84_sanat- egitiminde-disiplinlerarasi-yaklasim. Access Date: 09.12.2022.
• Graham, M. A. (2007). Art, ecology and art education. Locating art education in a critical place-based pedagogy. Studies in Art Education, Summer, 375-391. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/25475843?seq=1#metadata_info_tab_contents Access Date: 25.11.2022
• Hanley, M. S. (2013). In introduction: Culturally relevant art education for social justice. In M. S. Hanley, G. Noblit, G. Sheppard, & T. Barone (ed.). Culturally relevant art education for social justice (s. 11-13). London: Routledge.
• Johnson, A. P. (2015). Eylem araştırması el kitabı [Short guide to action research]. (Y. Uzuner, & M. Özten Anay, Tans. Eds.). Ankara: Anı
• Karaçalı, B. (2018). Temel sanat / tasarım olgusu-yeni yaklaşımlar. Sanat ve Tasarım Dergisi, 8 (1) , 170-185. DOI: 10.20488/sanattasarim.510313
• Karaman Güvenç, B. (2021). Bilim-sanat bireşiminde sanatsal uygulama yolları. Ulakbilge, 61, 891–900. doi: 10.7816/ulakbilge-09-61-07
• Karaman Güvenç, B., & Toprak, M. . (2022). Aesthetic inquiry in visual arts education of 6th graders within the framework of Maxine Greene’s aesthetic view on education: An action research. Pegem Journal of Education and Instruction, 12(3), 20–31. https://doi.org/10.47750/pegegog
• Kırışoğlu, O. T. (2015). Sanat, kültür, yaratıcılık, görsel sanatlar ve kültür eğitimi-öğretimi [Arts, culture, creativity arts and culture-teaching]. Ankara: Pegem.
• Liamputtong, P. (2009). Qualitative data analysis: conceptual and practical considerations. Health Promotion Journal of Australia, 20 (2), 133-139. https://doi.org/10.1071/HE09133
• Mermer, K. (2021). Nuhbetü’l-Āŝār ve Gül-Deste-i Riyāz-ı İrfān’a göre ölüm estetiği, Bilimname, 44. 389-423. doi: http://dx.doi.org/10.28949/bilimname.812314.
• Nosich, G. M. (2018). Disiplinlerarası eleştirel düşünme rehberi. (Çev: B. Aybek) Ankara: Anı Yayıncılık. Özsoy, V., & Mamur, N. (2019). Görsel sanatlar öğrenme ve öğretim yaklaşımları. Ankara: Pegem.
• Öztütüncü, S. (2016). Disiplinlerarası atölye dersleri üzerine bir değerlendirme. Akdeniz Sanat Dergisi 9/19, 15-28. doi: 10.7822/omuefd.34.1.3.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri [Qualitative research & evaluation methods]. (Trs. Eds. M. Bütün, & S. B. Demir) Ankara: Pegem.
• Pazarlıoğlu Bingöl, M. (2016). Desen eğitiminde edebiyatın rolü: Kafka ve Wells örneği. Sanat ve Tasarım Dergisi, 16, 27-45. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/20667/220467 Access Date: 09.12.2022
• Saribaş, S.ve Coşkun, N. (2022). Local environmental experiences of middle school students in art education in Turkey, Education 3(13), DOI: 10.1080/03004279.2022.2137377
• Schick, İ. C. (2019). Cumhuriyet döneminde geleneksel sanatların serüveni: Yasaktan yeni ortodoksluğa https://t24.com.tr/k24/yazi/geleneksel-sanatlar,2494, Erişim tarihi: 13.10.2022.
• Soganci, Ö. (2004). Islamic aniconism: Making sense of a messy literature, Marilyn Zurmuehlen Working Papers in Art Education, 1, 1-8. doi: https://doi.org/10.17077/2326-7070.1376
• Sungurtekin, Ş. ve Bilhan, D. (2017). An interdisciplinary art education practice containing music, dance/movement and painting art for understanding contemporary art. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences 50/2, 127-165. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001400
• Turna, Ö. ve Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. OMÜ Eğt. Fak. Dergisi 34/1, 35-55. doi: 10.7822/omuefd.34.1.3
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası ögretim kavramı ve programları açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, 89-94.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.