Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Okuma Stratejilerine İlişkin Bilişsel Farkındalıklarının Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerilerini Yordama Düzeyi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 644 - 656, 30.07.2023

Güven Artuğ , Senar Alkın-şahin

https://doi.org/10.34056/aujef.1296597

Öz

Bu araştırmada 7. Sınıf öğrencilerinin okuma stratejilerine ilişkin bilişsel farkındalıkları ile matematikte problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri arasındaki yordamsal ilişkileri belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmaya 310 yedinci sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veriler Kızılkaya ve Aşkar (2009) tarafından geliştirilen “Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerisi” ölçeği ve Karatay (2009) tarafından geliştirilen “Okuma Stratejileri Bilişsel Farkındalık Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verileri 2021-2022 yılı ikinci yarıyıl döneminde Ankara ili Sincan ilçesindeki ortaokullardan elde edilmiştir. 7. Sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin bilişsel farkındalıklarının matematikte problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerini ne düzeyde yordadığını belirlemeyi amaçlayan araştırma sorusu kapsamında yordamsal araştırma modeli kullanılmıştır. İki değişken arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Korelasyon Analizi; okuma stratejileri bilişsel farkındalık ölçeğinin toplam puanının ve alt boyutlarının puanlarının problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri toplam puanını ne ölçüde yordadığını belirlemek için çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yedinci sınıf öğrencilerinin okuma stratejilerine ilişkin bilişsel farkındalıklarının problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerini anlamlı bir şekilde yordadığı ve toplam varyansın %42’sini açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Regresyon katsayılarının anlamlılığına bakıldığında ise okuma stratejilerine ilişkin bilişsel farkındalığın alt boyutları olan planlama, düzenleme ve değerlendirme boyutlarının problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmektedir. Araştırmada, okuma sürecinde gerçekleştirilen bilişsel süreçlerin öğrencilerin matematikte problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisini anlamlı bir şekilde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yedinci sınıf öğrencileri, okuma stratejileri, bilişsel farkındalık, matematikte problem çözme, yansıtıcı düşünme

The Prediction Level of 7th Grade Students' Cognitive Awareness of Reading Strategies on Their Reflective Thinking Skills for Problem Solving

Öz

In this study, it was aimed to determine the procedural relationships between 7th grade students' cognitive awareness of reading strategies and their reflective thinking skills for problem solving. 310 seventh grade students participated in the study. Data were collected using the “Reflective Thinking Skills for Problem Solving” scale developed by Kızılkaya and Aşkar (2009) and the “Reading Strategies Cognitive Awareness Scale” developed by Karatay (2009). Research data were gathered in secondary schools in the Sincan district of Ankara province in the second semester of 2021-2022. A predictive study in survey model was used within the scope of the research question, which aims to determine to what extent the 7th grade students' cognitive awareness of reading predicts their reflective thinking skills towards problem solving. Pearson Correlation Analysis to determine the relationships between two variables; Multiple regression analysis was used to determine to what extent the total score of the reading strategies cognitive awareness scale and the scores of its sub-dimensions predicted the total score of reflective thinking skills for problem solving. As a result of the research, it was concluded that seventh grade students' cognitive awareness of reading strategies significantly predicted their problem-solving reflective thinking skills and explained 42% of the total variance. When the significance of the regression coefficients is examined, it is seen that the dimensions of planning, regulation and evaluation, which are the sub-dimensions of cognitive awareness regarding reading strategies, are significant predictors of reflective thinking skills for problem solving. In the research, it was concluded that the cognitive processes carried out in the reading process significantly affect the reflective thinking skills of students for problem solving.

Anahtar Kelimeler

Seventh grade students, reading strategies, cognitive awareness, problem solving, reflective thinking

Kaynakça

• Ajello A. M., Caponeram E., & Palmerio L. (2018). Italianstudents’ results in thepısamathematics test: Doesreadingcompetencematter? European Journal Psychology of Education, 33(3), 505-520.1. DOI:10.1007/s10212-018-0385-x
• Albayrak, M., & Erkal, M. (2003). Başarıya giden yolda ifade ve beceri derslerinin (Türkçe- matematik) birlikteliği. Milli Eğitim Dergisi,158(1), 77-80.
• Altuntaş, L. (2019). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik dersinde problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile matematik dersine yönelik tutum ve başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Armutçuoğlu, Ş. (2017). Ortaokul Türkçe, fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin okuma stratejileri bilişsel farkındalıklarının branş, yaş, çalışma yılı ve mezun olunan fakülte değişkenleri açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Aydın Akay, A. (2004). İlköğretim 2.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerininin matematik problemlerini çözme başarısına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bahar, M. A. (2017). 4MAT öğretim düzenine göre gerçekleştirilen üstbilişsel okuma eğitiminin üstbilişsel okuma stratejisini kullanma ve olgusal bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme. Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphanecilik Dizisi.
• Baş, G. (2013). İlköğretim öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile fen ve teknoloji dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(20),1-12.
• Candan Hamurcu, N. (2016). İlköğretim 7. sınıf Türkçe dersinde otantik öğrenmenin öğrencilerin problem çözme ve okuduğunu anlama becerileri ile derse ilişkin tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Creswell, J. W. (2008). Educational research planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. International Pearson Merril Prentice Hall.
• Çavuşoğlu, E. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyi ile matematik problemlerini çözme başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Durgun, E. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri başarıları ile okuduğunu anlama, grafik okuma ve problem çözme becerisi algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Esendemir, Ö. (2011). Matematiksel problem çözme ve üstbiliş üzerine hazırlanan bir mesleki gelişim programı ve bu programın etkililiği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Göktaş, Ö. (2010). Okuduğunu anlama becerisinin ilköğretim ikinci kademe matematik dersindeki akademik başarısına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Grimm, K. J. (2008). Longitudinal associations between reading and mathematics. Developmental Neuropsychology, 33(3), 410-426. DOI: 10.1080/87565640801982486
• Gül, S. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerine ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Günen, A. (2019). 8. sınıf öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile fen bilimleri rutin ve rutin olmayan problem çözme düzeyi arasındaki ilişki (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Güneş Kocadağ, N. (2019). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki okuduğunu anlama becerileri ile matematik dersindeki problem çözme becerileri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• İşleyen, Ş., & Altun, Y. (2017). Sosyal bilimlerde okutulan matematik dersine ait öğrenci görüşleri. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 177-193.
• Junker, B. (2006), Measuring reading comprehension and mathematics instruction in Urban middle schools: A pilot study of the instructional. Quality Assessment CSE Technical Report 681.
• Kalaycı, N. (2001). Sosyal bilgilerde problem çözme ve uygulamalar. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kalaç, S. ve Çalışkan, P. (2022). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerinin solo taksonomisine göre incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 8(16). 235-254. DOI: 10.52096/jsrbs.8.16.14.
• Karakuş Aktan, E. N., Aslan, C., & Yalçın, A. (2021). Okuma stratejisi eğitiminin matematik dersi problem çözme becerisine etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 381-394.DOI: 10.16916/aded.851966.
• Karataş, İ. ve Güven, B. (2004). 8.Sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin belirlenmesi: Bir özel durum çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 163(2004), 132-143.
• Karatay, H. (2009). Okuma stratejileri bilişsel farkındalık ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 58-80.DOI: 10.16916/aded.451920
• Karslı, T. A. (2019). Lise öğrencilerinde üstbilişsel farkındalık düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin yaş ve ebeveyn eğitim durumu bağlamında incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 77, 347-362
• Kızılkaya, G., & Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
• Lamb, J. (2010). Reading grade levels and mathematics assessment: An analysis of Texas mathematics assessment items and their reading difficulty. The Mathematics Educator, 20(10), 22-34.
• Li, H., & Love, P. E. D. (1998). Developing a theory of construction problem solving. Construction Management and Economics,16(6), 721-727.DOI: 10.1080/014461998372015
• Liban, C., &Deno, S. (2007). Using math and reading curriculum-based measurements to predict state mathematics test performance are simple one-minute measures technically adequate? Assessment for Effective Intervention, 32(2), 78-89. DOI: 10.1177/15345084070320020501
• Loğoğlu, Pelin K. (2016). Polya'nın problem çözme yöntemine dayalı etkinliklerle matematik öğretiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin matematik problemi çözme başarılarına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• M.E.B. (2006). İlköğretim matematik dersi (6,7,8. sınıflar) öğretim programı. MEB: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
• National Council of Teachers of Mathematics. (2000). Principles and standards for school mathematics. NCTM, Reston.
• Olkun, S., & Toluk, Z. (2009). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Pallant, J. (2015). SPSS survival manual. Berkshire: Open University Press.
• Pilten, P. (2008). Üstbiliş stratejileri öğretiminin ilköğretim besinci sınıf öğrencilerinin matematiksel muhakeme becerisine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sara, H. Petrill, S.A., Thompson, L.A., & Plomin, R. (2009). The ABC’s of math: A genetic analysis of mathematics and its links with reading ability and general cognitiveability. Journal of Educational Psychology, 101(2), 388-402. DOI: 10.1037/a0015115.
• Sezgin Memnun, D. ve İlksen Kanbur, N. (2020). Üçüncü sınıf öğrencilerinin okuma becerilerine göre problem çözme başarıları ve çözüm sürecinde karşılaştıkları güçlükler. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 927-965. DOI: 10.26466/opus.639152
• Shermis, S. S. (1992). Critical thinking: Helping students learn reflectively. ERIC clearing house on reading and communication skills, Indiana University, 2805 E. 10th St., Suite 150, Bloomington, IN 47408-2698.
• Şıvkın, S., Aksoy, V. C. & Gür Erdoğan, D. (2020). LGS’de sorulan PISA Tarzı matematik sorularını doğru cevaplama ile okuduğunu anlama arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,20(2),148-159. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/sakaefd/issue/57931/822257
• Tuncel, C. (2019). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematikle baş etme ve problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile matematiksel akıl yürütmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Uçar, C. (2010). Okuduğunu anlama becerisi ile gerçek hayat ve standart sözel problemleri çözme başarısı arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Usta, N., &Yılmaz M. (2020). Impact of the KWL reading strategy on mathematical problem-solving achievement of primary school 4th graders. The Journal of Educational Research, 113(5),343-363. DOI:10.1080/00220671.2020.1830017
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2020). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin akıcı okuma düzeyi ile okuduğunu anlama ve rutin olmayan problem çözme başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Zollman, A. (2009). Students use graphic organizers to improve mathematical problem-solving communications. Middle School Journal, 41(2), 4-12. DOI:10.1080/00940771.2009.11461707