OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamaları ve İleri Teknoloji İhracatı: Bir Panel Veri Analizi

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 193 - 208, 29.09.2020

Habibe Yaman Dilek Çetin Murat Ali Dulupçu

https://doi.org/10.18037/ausbd.801751

Cited By: 2

Öz

Gelişmiş ve gelişmekte ülkeler arasındaki en önemli farklardan birisi de ihracatın yapısıdır. Gelişmiş ülkelerde özellikle ileri teknoloji ihracatının payının diğerlerine göre daha fazla olmasıdır. Bu çalışmada temel amaç araştırma geliştirme (Ar-Ge) harcamaları ve ileri teknoloji ihracatı payı arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Diğer çalışmalardan farklı olarak OECD ülkelerinin ileri teknoloji ihracatının toplam içindeki payı bağımlı değişken şeklinde ele alınmıştır. 1998-2017 yılları arasında 35 OECD ülkesi Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi (General Method of Moments GMM) türü dinamik panel veri analizi ile incelenmiştir. Ar-Ge harcamaları, Ar-Ge’deki araştırmacı sayısı, ülke GSYİH’sinin toplam OECD içindeki payı, kişi başına reel GSYİH, genel hükümet toplam tüketim harcamaları, eğitime yapılan toplam hükümet harcamaları, net doğrudan yabancı yatırım girişi ve reel döviz kuru değişkenleri ileri teknoloji ihracatının belirleyicileri olarak kullanılmıştır. Çalışma sonucunda OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamalarındaki artışın ileri teknoloji ihracatının payını arttırdığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge, , İleri Teknoloji İhracatı,, Panel Veri Analizi, OECD

Kaynakça

• Adıgüzel, M., (2011). Uluslararası rekabet gücü; belirleyici faktörler ve ölçülmesi, türkiye bağlamında bir değerlendirme (1. Baskı). Ankara: Nobel Akademik.
• Atik, H., Türker, O., (2011). Modern dış ticaret kuramları (1. Baskı). Ankara: Nobel Akademik.
• Avcı, B., S., (2017) ar-ge harcamaları ve ihracat ilişkisi: avrupa birliği Ülkeleri için Panel Veri Analizi. V. Anadolu International Conference in Economics, May 11-13, Eskişehir, Turkey.
• Bayraktutan, Y., (2003). Bilgi ve uluslararası ticaret teorileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 175-186.
• Braunerhjelm, P., Thulin, P., (2006). Can Countries Create Comparative Advantages? R&D-Expenditures, High-Tech Exports and Country Size In 19 OECD-Countries, 1981-1999. CESIS Electronic Working Paper Series, Paper No: 61, 1-31.
• Castells, M., (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür, ağ toplumunun yükselişi (Cilt: 1). İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Çakmak, Ö., (2008). Eğitimin ekonomiye ve kalkınmaya etkisi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 33-41.
• Daşdemir, M., (2008). AB üyesi ülkelerde beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel veri analizi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Dijk, M. van, (2002). The determinants of export performance in developing countries: The case of indonesian manufacturing. ECIS Working Paper Series; 200201, Eindhoven: Eindhoven Centre For Innovation Studies.
• Eurostat, (2018). http://ec.europa.eu/eurosta-t/web/nacerev2/correspondence_tables.
• Frascati Kılavuzu, (2002). Bilimsel ve Teknolojik Faaliyetlerin Ölçümü, Araştırma ve Deneysel Geliştirme Taramaları İçin Önerilen Standart Uygulama. OECD.
• Gökmen, Y., Turen, U., (2013). The determinants of high technology exports volume: A panel data analysis of EU-15 countries. International Journal of Management, Economics and Social Sciences, 2(3), 217-232.
• Güngördü, E., (2002). Coğrafya’da istatistik methodları (1. Baskı). Ankara: Nobel.
• Hatzichronoglou, T. (1997). Revision of the high-technology sector and product classification. OECD Science, Technology and Industry Working Papers, Paris: OECD. İşgüden, T., Akyüz, M. (1990). Uluslararası iktisat, İstanbul: Evrim.
• Karluk, R. (2003). Uluslararası Ekonomi Teori ve Politika (7. Baskı). İstanbul: Beta.
• Kılıç, C., Bayar, Y., Özekicioğlu, H., (2014). Araştırma geliştirme harcamalarının yüksek teknoloji ürün ihracatı üzerindeki etkisi: G-8 ülkeleri için bir panel veri analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 115-130.
• Kızılkaya, O., Ay, A., Sofuoğlu, E., (2016). The determinants of high technology product export in BRICT countries: An Econometric Approach. Global Journal on Humanites and Social Sciences, 4, 112-120.
• Koç, T., Koç M. ve Gümüş, F. B., (2016). Sustainability of high technology export: Evidence from european countries. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 1(3), 317-324.
• Kösekahyaoğlıu, L., (2012). Dış ticaret ve rekabet gücü, 1923-2011 (1. Baskı). Ankara: Alter.
• Krugman, P. (1979). Increasing returns, monopolistic competition and international trade. Journal of International Economics, 9(4),469-479.
• Kurtlar, A., Babacan, A., (2012). Stata uygulaması ile ekonometriye giriş (1 Baskı). Ankara: Salmat.
• Mani, S., (2000). Exports of High Technology Products from Developing Countries: Is İt Real Or A Statistical Artifact?, Unu-Intech Discussion Paper Series 1, United Nations University - Intech.
• Mankiw, N. G., (2010). Makroekonomi, (1. Baskı). Ankara: Efil. OECD, (2018c). http://www.oecd.org/about-/membersandpartners/
• OECD, (2018b). https://data.oecd.org/rd-/gross-domestic-spending-on-r-d.htm. OECD, (2018a). http://stats.oecd.org/vie-whtml.aspx?datasetcode=MSTI_PUB&lang=en
• Özer, M., Çiftçi, N., 2009. Ar-Ge harcamaları ve ihracat ilişkisi: OECD ülkeleri panel veri analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23), Kütahya.
• Özkazanç, E., Berberoğlu, N., Eren, E., Parasız, İ. ve Yıldırım, K., (2006). İktisat teorisi (4. Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Özsağır,A., (2013). Bilgi ekonomisi (3. Baskı). Ankara: Seçkin (30).
• Özsağır,A., (2014). Yenilik ekonomisi, (2.Baskı). Ankara: Seçkin (32).
• Pamukçu, M. T., Ülkü, H. (2015). The impact of R&D and knowledge diffusion on the productivity of manufacturing firms in Turkey. Journal of Productivity Analysis, 44, 79–95. Posner, Michael V. (1961). International trade and technical change. Oxford Economic Papers, 13, 11–37.
• Sandua, S., Ciocanel B., (2014). Impact of R&D and innovation on high - tech export. Procedia Economics and Finance, 15, 80 - 90.
• Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
• Swan, T. W. (1956). Economic growth and capital accumulation, Economic Record. 32(2), 334-361.
• Seyoum B., (2004). The role of factor conditions in high-technology exports: An empirical examination. Journal of High Technology Management Research 15, 145–162.
• Seyrek, İ. ve Sarıkaya, M., (2008). Teknoloji politikaları ve Türkiye: Bir inceleme. Selçuk Üniversitesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(15), 53-79.
• Srholec M., (2007). High-tech exports from developing countries: A symptom of technology spurts or statistical illusion?. Review of World Economics, 143, 227-255.
• Şahin, L., (2003). Teknolojinin uluslararası yayılma kanalları. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• TDK, (2018). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GT-S.5aae6c24510b-91.32066788.
• Tekin, M., Çağlayan, E., (2003). Excel temel ekonometri (1 Baskı). İstanbul: Der.
• TUİK, (2017). http://www.tuik.gov.tr/Pr-eHaberBultenleri.do?id=24861 (18.03.2018).
• Ünsal, E., (2005). Uluslararası iktisat: Teori, politika ve açık ekonomi makro iktisadı (2. Baskı). Ankara: İmaj.
• Worldbank, (2018). http://databank.world-bank.org/data/reports.aspx?source=World-Development-Indicators.
• Yalçın, C., Yalova, Y. (2005). Bilim ve Teknoloji Politikaları Işığında Türkiye (1. Baskı), Ankara: Nobel.
• Yamak, A., (2017). Ar-Ge harcamalarının yüksek teknolojili ürün ihracatı üzerindeki etkileri: türkiye incelemesi. Türkiye Cumhuriyeti Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (341).
• Yıldırım, E., Kesikoğlu, F., (2015). Ar-Ge harcamaları ile ihracat arasındaki nedensellik ilişkileri: Türkiye örneğinde panel nedensellik testi kanıtları. M U İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 165-180.
• Yıldız, Ü., (2017). BRICS ülkeleri ve Türkiye'de yüksek teknoloji ihracatı ve ekonomik büyüme ilişkisinin panel veri analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 53, 26-34.
• Yücel, H. İ., (1997). Bilim- Teknoloji Politikaları ve 21. Yüzyılın Toplumu. DPT, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı, 1-123.