Yeni Bir Dijital Varlık Olarak NFT: Pazarlama Dünyasındaki Yeri Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 4, 1151 - 1164, 28.12.2022

Sevgi Ayşe Öztürk

https://doi.org/10.18037/ausbd.1225897

Öz

Bu makalenin amacı; kapsamlı bir literatür taramasına dayalı olarak, NFT (non-fungible-token: misli olmayan kripto varlıklar) kavramını işletmeler ve tüketiciler perspektifinden değerlendirebilmektir. NFT; resim, oyun, ses gibi bir dijital varlığa sahip olmak için blok zincire kayıtlı bir haktır. Bir benzeri olmayan, şifrelenmiş dijital varlıklar olan NFT’ler temsil ettikleri dijital varlıkların menşeini/kaynağını koruyarak, önceki sistemlere göre daha kolay ticaretinin yapılmasına, değiş tokuş edilmesine, kimliğinin doğrulanmasına ve transfer edilmesine olanak sağlamaktadırlar. Sanat, koleksiyonerlik, oyun gibi alanlarda görülen NFT uygulamaları yaratıcı içerik üreticilerinin olduğu kadar şirketlerin ve markaların da ilgisini çekmektedir. 2021 yılında hızlı büyüme gösteren NFT pazarı lüks tüketim markalarının yeni tüketici kitlelerine ulaşmasını sağlamıştır. Günlük tüketim markaları da genç tüketiciler ile bağ kurmada ve sosyal sorumluluk kampanyalarına dikkat çekmede NFT uygulamalarını kullanmaktadırlar. Farklı tüketim deneyimleri yaratma, tüketicileri dijital topluluklarda buluşturma yoluyla da NFT’ler tüketiciler ve işletmeler için değer yaratabilme potansiyeline sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Varlık, NFT, Misli Olmayan Varlıklar, Pazarlama, Tüketim

Kaynakça

• 12 yaşındaki çocuk balina NFT’leri satarak 290 bin sterlin kazandı (2021, 29 Ağustos). Erişim adresi: https://t24.com.tr/haber/12-yasindaki-cocuk-balina-nft-leri-satarak-290-bin-sterlin-kazandi,975148
• 8 top NFT Fashions Trends – Big Brands are Joining NFTs Industry (2022, 2 Mart). Erişim adresi: https://zipmex.com/learn/NFTs-in-the-fashion-industry/
• Arıkan, Ö. (2021, 9 Nisan). NFT sanat eserleri ve telif hukuku (Blog yazısı). Erişim adresi: https://fikrimulkiyet.com/NFT-sanat-eserleri-ve-telif-hukuku/.
• Ballinaa, J. F. ve Bellinaa, I. (2019). Scarcity as a desirable attribute of luxury fashion brands in millennial marketing. Market-Tržište, 31(2), 153-170. doi.org/10.22598/mt/2019.31.2.153
• Belk, R. W. (2013). Extended self in a digital World. Journal of Consumer Research, 40(3), 477-500. doi.org/10.1086/671052
• Belk, R. W. (1988). Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15(2), 139–68. doi.org/10.1086/209154 Charmin® Rolls Out First-Ever NFT(P) (2021, 17 Mart). Erişim adresi: https://news.pg.com/news-releases/news-details/2021/Charmin-Rolls-Out-First-Ever-NFTP/default.aspx
• Chevet, S. (2017). Blockchain technology and non-fungible tokens: reshaping value chains in creative industries (Yüksek Lisans Tezi, HEC, Paris). Erişim adresi: https://ssrn.com/abstract=3212662
• Chohan, R. ve Paschen, J. (Basım aşamasında). What marketers need to know about non-fungible tokens (NFTs). Business Horizons, doi.org/10.1016/j.bushor.2021.12.004.
• Chow, R. A. (2021). NFTs and the cyripto art revolution. Time, (March 29/April 5 ), 37-43. Erişim adresi: https://time.com/5947720/nft-art/
• Coca-cola NFT Auction on OpensSea Fetches More Than $575.000 (2021, 5 Ağustos). Erişim adresi: https://www.coca-colacompany.com/news/coca-cola-nft-auction-fetches-more-than575000#:~:text=Coca%2DCola%20NFT%20Auction%20on%20OpensSea%20Fetches%20More%20than%20%24575%2C000,-Coca%2DCola's%20first
• Conti, R. ve Schmidt, J. (2022, 8 Nisan). What is an NFT? Non-fungible tokens explained. Erişim adresi: https://www.forbes.com/advisor/investing/NFT-non-fungible-token/
• Demirci, M. C. (2020, 23 Şubat). Blokzincir (Blockchain) nedir, askeri teknolojiyi nasıl etkileyecek? Euronews, Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2020/02/23/blokzincir-blockchain-nedir-askeri-teknolojiyi-nasil-etkileyecek
• Dowling, M. (2022). Fertile LAND: Pricing non-fungible tokens. Finance Research Letters, 44, 1-5. doi.org/10.1016/j.frl.2021.102096
• Etherium.org.tr. (2022). Değiştirilemez token'lar (NFT). Erişim adresi: https://ethereum.org/tr/nft/
• Gatto, J. (2019). Blockchain games and collectibles-patents and other legal issues. National Law Review, 9(78), 6-10. Erişim adresi: https://www.natlawreview.com/article/blockchain-games-and-collectibles-patents-and-other-legal-issues
• Halkbank.com.tr .(2022).Takas edilemez token’lar (NFT'ler) hakkında bilinmesi gerekenler. Erişim adresi: https://www.halkbank.com.tr/content/halkbank/tr/blog/finans/takas-edilemez-tokenlar-hakkinda-bilinmesi-gerekenler.html#:~:text=Non%2DFungible%20Token%20(NFT),nesneleri%20temsil%20 eden%20dijital%20varl%C4%B1klard%C4%B1r.
• Holbrook, M. B. ve Hirschman, E. C. (1982). The experiential aspects of consumption: consumer fantasies, feelings and fun. Journal of Consumer Research, 9(2), 132-140. doi.org/10.1086/208906
• Kılınç, D. (2021, 11 Eylül). Sanat dünyası, NFT'lerle yeniden şekilleniyor. Dünya Gazetesi. Erişim adresi: https://www.dunya.com/finans/kripto-para/sanat-dunyasi-nftlerle-yeniden-sekilleniyor-haberi-633420
• Ledger Insights (2021, 4 Haziran). Surveys reveal little familiarity with NFTs amongst U.S. consumers. Erişim adresi: https://www.ledgerinsights.com/surveys-reveal-little-familiarity-with-NFTs-amongst-us-consumers
• Mardon, R. ve Belk, R. (2018). Materializing digital collecting: An extended view of digital materiality. Marketing Theory, 18(4), 543–570. doi.org/10.1177/1470593118767725
• Nadini, M., Alessandretti, L., Di Giacinto, F., Martino, M., Ailello, L.M. ve Baronchelli A. (2021). Mapping the NFT revolution: market trends, trade networks, and visual features. Scientific Reports, 11, 2-11. doi.org/10.1038/s41598-021-00053-8
• NonFungible.com (2020). Non Fungible Tokens Yearly Report (2020 Free Edition). Erişim adresi: https://nonfungible.com/reports/2020/en/yearly-nft-market-report
• NonFungible.com (2021). Yearly NFT Market Report (Free/Pro). Erişim adresi: https://nonfungible.com/reports/2021/en/yearly-nft-market-report
• Pine, B.J. ve Gilmore, J. H. (1998). Welcome to the Experience Economy. Harvard Business Review, 76(4), 97-105. Erişim adresi: https://static1.squarespace.com/static/60bddec1a93337235ecfdbcf/t/616ff67f8256c93ab974f5a0/1634727552126/Pine+and+Gilmore%2C+welcome+to+the+experience+economy+harvard+review.pdf
• Pinto-Gutiérrez, C., Gaitán, S., Jaramillo, D. ve Velasquez S. (2022). The NFT hype: what draws attention to non-fungible tokens? 10(3), 1-13. doi.org/ 10.3390/math10030335
• Regner F., Schweizer A., ve Urbach, N. (2019). NFTs in practice –non-fungible tokens as core component of a blockchain-based event ticketing application. Fortieth International Conference on Information Systems: Munich, 1-17. Erişim adresi: https://theblockchaintest.com/uploads/resources/Ferdinand%20Regnar-Andre%20Schweizer-Nils%20Urbach%20-%20NFTs%20in%20Practice%20non-Fungible%20Tokens %20as%20Core%20Component%20of%20a%20Blockchain%20Based%20Event%20Ticketing%20Application%20-%202019.pdf
• Richter, S.M ve LLP, H. (2019, 20 Mart). Blockchain games and collectibles –patents and other legal issues. Erişim adresi: https://www.jdsupra.com/legalnews/blockchain-games-and-collectibles-74498/
• Tan, J. (2021, 24 Mart). Analysis: What exactly are NFTs and why it's relevant to marketing, Marketing-Interactive. Erişim adresi: https://www.marketing-interactive.com/analysis-what-exactly-are-nfts-and-why-its-relevant-to-marketing
• Tong, A. (2021, 5 Nisan). Luxury fashion brands poised to join the NFT party, Vogue Business. Erişim adresi: https://www.voguebusiness.com/technology/luxury-fashion-brands-poised-to-join-the-nft-party
• Toygar, A., Rohm, C.E. Jr. ve Zhu, J. (2013). A new asset type: Digital assets. Journal of International Technology and Information Management, 22(4), 113-119. Erişim adresi: https://scholarworks.lib.csusb.edu/jitim/vol22/iss4/7
• Treiblmaier, H. (2021). The token economy as a key driver for tourism: Entering the next phase of blockchain research. Annals of Tourism Research, 91, 1-4. doi.org/10.1016/j.annals.2021.103177.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2022, 2 Nisan). NFT’nin Türkçe karşılığı belli oldu. Erişim adresi: https://cbddo.gov.tr/haberler/6354/nft-nin-turkce-karsiligi-belli-oldu
• Weingärtner, T. (2019). Tokenization of physical assets and the impact of IoT and AI. European Union Blockchain Observatory and Forum, (10), 1-16. Erişim adresi: https://www.eublockchainforum.eu/sites/default/files/research-paper/convergence_of_blockchain_ai_and_iot_academic_2.pdf
• Wilson, K.B., Karg A. ve Ghaderi H. (Basım aşamasında). Prospecting non-fungible tokens in the digital economy: Stakeholders and ecosystem, risk and opportunity. Business Horizons. doi.org/10.1016/j.bushor.2021.10.007
• Yalçın, E. (2022, 23 Nisan). Nft (takas edilemez jeton)’de telif hakkı ve akıllı sözleşmeler. Hukuki Haber. Erişim adresi: https://www.hukukihaber.net/makale/nft-takas-edilemez-jeton-de-telif-hakki-ve-akilli-sozlesmeler-h447378.html