Merkez - Yerel İlişkileri ve Mülki İdarenin Dönüşümü

Yıl 2013, Cilt: 68 Sayı: 02, 63 - 93, 01.02.2013

Can Umut Çiner Oral Karakaya

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002280

Cited By: 10

Öz

Türkiye’de devlet reformu kapsamında mülki idare, önemli bir dönüşüm içindedir. Bu makale, mülki idarenin yerel yönetimler karşısında güç kaybettiği savını tartışmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, mülki idarenin tanımı yapıldıktan sonra, son dönem farklı kamu politikalarının etkisiyle mülki idarede yaşanan dönüşüm incelenmiştir. Mülki idarenin devlet içindeki yeri belirlenmiş, daha sonra yoksulluk, sivilleşme, insan hakları gibi farklı alanlarda mülki idarenin görev, yetki ve sorumluluklarındaki değişimlere değinilmiştir. Bunun yanı sıra, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi politikaları ile yerelleşme ve bölgeselleşmenin mülki idareyi nasıl dönüştürdüğü ve mülki idarenin bu politikalar karşısında bugünkü durumu ile geleceği de ayrıntılı olarak irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mülki idare, KÖYDES, yerelleşme, bütünşehir, bölgeselleşme

Central-Local Relations and Transformation of Territorial Administration

Öz

Territorial administration in Turkey has been undergone an important transformation within the content of state reforms. This paper aims to discuss the argument asserting that central administration has been losing power in favor of the local administration. In this study, after a brief definition of territorial administration, the transformation experiences caused by various recent public policies were examined. Next, the role of territorial administration in the state was determined, and the changes in the authority, duties and responsibilities of the administration in areas like poverty, civil rights and civilization were covered. Furthermore, a detailed analysis was conducted about how policies strengthening local governments together with decentralisation, and how regionalisation practices have transformed the territorial administration. This analysis also tried to cover the current and future position of the territorial administration considering the range of these policies and practices.

Anahtar Kelimeler

Territorial administration, KOYDES, decentralisation, unicity, regionalisation

Kaynakça

• A.Ü. SBF ve New York University Graduate School of Public Administration and Social Service Müşterek Yayını (1957), Kaza ve Vilayet İdaresi Üzerine Bir Araştırma, No:8, (Ajans Türk Matbaası, Ankara).
• Başa, Şafak ve Mete Yıldız (2011), “Birinci Sınıf Mülki İdare Amirliği Düzenlemesi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”, Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/2, s.34-64.
• Bayındır, Muhammed Savaş (2007), İdari Denetim Olarak İdari Vesayet, (Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• Bozkurt, Ömer, Turgay Ergun ve Seriye Sezen (ed.) (2008), Kamu Yönetimi Sözlüğü, 2. Baskı, (Ankara: TODAİE Yayını).
• Çiner, Can Umut (2009), “Subsidiarite İlkesi Üzerine Değinmeler”, 18. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Kamu Yönetiminde Reform, N. Akyıldız S. Aydın vd. (der.), TODAİE Yayın No: 350, Ankara, 2009, s.367-374.
• Çiner, Can Umut (2010), “Devlet Reformunda Yerelleşme ve Bölgeselleşme Üzerine”, Memleket Siyaset Yönetim, 12: 168-180.
• Çiner, Can Umut (2010), Devlet Reformunda Yerelleşme ve Bölgeselleşme. Türkiye’ye Karşılaştırmalı Bir Bakış, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, (Ankara).
• Çimen, Adnan (2012), İl İdaresi Sisteminin Geleceği Açısından Değişimi Okumak, (Türk İdareciler Derneği Yayınları, Ankara).
• Eisenmann, Charles (1948), Centralisation et décentralisation, Esquisse d'une théorie générale, (L.G.D.J., Paris).
• Eyüboğlu, İsmet Zeki (2004), Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, (Sosyal Yayınlar, İstanbul).
• Emre, Cahit (Ed.) (2002), İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği, (Türk İdari Araştırmalar Vakfı, Ankara).
• Emre, Cahit, Tayfur Özşen, Metin Özuğurlu ve Koray Karasu (2003), Halkın Mülki İdareye Yönelik Tutum ve Beklentileri, (İçişleri Bakanlığı Strateji Merkezi Başkanlığı, Ankara).
• Fişek, Kurthan, (ed.) (1976), “Önsöz”, Toplumsal Yapıyla İlişkileri Açısından Türkiye’de Mülki İdare Amirliği Sistem ve Sorunlar, (Türk İdareciler Derneği Bilimsel Araştırmalar Dizisi: 1, Ankara): xi-xiii.
• Güleç, Hüseyin Başol (2012), “Tehdit Altındaki Kişilerin Korunmasında Mülki İdare Amirlerinin Rolü ve Proje Sonuçlarının Değerlendirilmesi”, İdarecinin Sesi, Mart-Nisan: 60-65.
• Güler, Birgül A. (2006), Yerel Yönetimler Liberal Açıklamalara Eleştirel Yaklaşım, (İmge Yayınları, Ankara).
• Gözler, Kemal, Türkçe - Fransızca İdare Hukuku Terimleri Sözlüğü, http://www.idare.gen.tr/sozlukturkce-fransizca.htm, (25.12.2012).
• Hamamcı, Can (1981), Merkezi Yönetim Yerel Yönetim Ekseninde Belediyelerimizin Yapısı ve Demokratikleşme Eğilimi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, (Ankara).
• çişleri Bakanlığı (2002), Mülki İdare Şurası İhtisas Komisyonu Raporları, (İçişleri Bakanlığı Yayını, Ankara).
• İçişleri Bakanlığı (2010), Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu 2010, (İçişleri Bakanlığı Yayını, Ankara).
• İçişleri Bakanlığı (2013), Valiliklerde Avrupa Birliği İşleri İçin Kapasite Oluşturulması Projesi http://www.icisleri.gov.tr/default.icisleri_2.aspx?id=8264 (3.3.2013).
• Kalkınma Bakanlığı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü (2012), Yerel Desenler. 2011 Yılı Kalkınma Ajansları Genel Faaliyet Raporu, Ankara.
• Le Lidec, Patrick (2010), “Décentralisation”, Romain Pasquier, Sébastien Guigner, Alistair Cole (dir.), Dictionnaire des Politiques Territoriales, (Presses de Sciences Po, Paris): 127-133.
• Lerique, Florence (dir.) (2012), À L’Heure de la Métropolisation. Quels contours juridiques?, (L’Harmattan, Paris).
• Lootvoet, Benoît ve Sylvain Guyot, (2002), “Le Local et L’Economie: Les Capacités d’Action du Gouvernement Métropolitain. Durban, Afrique du Sud”, L'Espace géographique, 31/1: 49- 61.
• Marcou, Gérard, https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1618377&Site=Congress, (5.5.2012).
• Onar, Sıddık Sami (1966), İdare Hukukunun Umumi Esasları, (İsmail Akgün Matbaası, İstanbul).
• Özay, İl Han (2004), Gün Işığında Yönetim, (Filiz Kitabevi, İstanbul). Özçağlar, Ali (2005), “Türkiye’de Mülki İdare Bölümlerinin İdari Coğrafya Analizi”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 3/1: 1-25.
• Özgür, Hüseyin (2008), “Denizli Kentsel Alanının Yönetiminde Söylemden Eyleme Bütünşehir Belediyesi Tasavvurları: Ali Aygören Teklifi (2001), Denizli’ye Özel Kanun Teklifi (2003)
• ve Belediye Kanununun 11. Maddesi (2006)”, F.N.Genç, A. Yılmaz, H. Özgür (Ed.), Dönüşen Kentler ve Değişen Yerel Yönetimler, (Gazi Kitabevi, Ankara): 239-298.
• Palier, Bruno ve Yves Surel (ed.) (2007), L’Europe en Action. L’Européanisation dans une perspective comparée, (L’Harmattan, Paris).
• Pamuk, Kazım (1956), İl İdaresi Kanunu ve Buna Ait Seçilmiş Tamimler Külliyatı, (Çeltüt Matbaası, İstanbul).
• Pınar, Abuzer, H. Hakan Yılmaz ve H. Emre Koyuncu (2009), Köy Hizmetlerinin Yerelleştirilmesi, (TEPAV, Ankara).
• Sancton, Andrew (2005), “The Governance of Metropolitan Areas in Canada”, Public Administration and Development, 25/4: 317.327.
• Şengül, Ramazan (2012), “Fransa’da Valilik Kurumunun İdari Sistem İçindeki Kurumu” Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2/2, s.13-21.
• Tosun, Mustafa (1970), Türkiye’de Valilik Sistemi, (TODAİE Yayını, Ankara). TODAİE (1991), Kamu Yönetimi Araştırması Genel Rapor, (TODAİE Yayını, Ankara).
• Versan, Vakur (1990), Kamu Yönetimi, (Der Yayınları, İstanbul). Yalçındağ, Selçuk (1977), İlçe Özel Yönetimi. Kırsal Yöreler İçin Yeni Bir Demokratik Yerel Yönetim Birimi Denemesi, (TODAİE Yayını, Ankara).
• Wunder, Bernd, “Le Modèle Napoléonien D’Administration: Aperçu Comparatif”, Les Influences Du « Modèle » Napoléonien D’Administration Sur L’Organisation Administrative Des Autres Pays, Bruxelles, 1995, s.9-21.