LİDERİN GÜÇ KAYNAKLARI ÜZERİNE KÜLTÜREL BAĞLAMDA BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2010, Cilt: 65 Sayı: 04, 123 - 140, 01.04.2010

Cem Harun Meydan Mustafa Polat

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002187

Cited By: 10

Öz

Anahtar Kelimeler

-

LİDERİN GÜÇ KAYNAKLARI ÜZERİNE KÜLTÜREL BAĞLAMDA BİR ARAŞTIRMA

Öz

Çalışmada, Türk kültürünün toplumsal kültürlenmeye ilişkin vurgularını sonraki nesillere aktarmada kullanılan Türk dilinin, değişmeden yüzyıllar boyunca “olduğu gibi” aktarılmasını sağlayan unsurlarından Türk atasözleri incelenmiş ve liderin kullandığı güce ilişkin kültürel vurgular tespit edilmeye çalışılmıştır. Öncelikle liderin gücüne vurgu yapan atasözleri; meşru, ödüllendirme, zorlayıcı, uzmanlık ve benzeşim gücü olarak belirtilen liderin güç kaynakları açısından sınıflandırılmıştır. Yapılan içerik analizinin sonucunda, meşru güç ve uzmanlık gücünün ön plana çıktığı, benzeşim ve ödüllendirme gücünün görece geri planda kaldığı, zorlayıcı güce ise çok az değinildiği görülmüştür.Kültür temelli bu bulguların yanında çeşitli kamu kurumlarında; 64 orta kademe yöneticisinin katılımı ile yapılan görgül çalışmada ise meşru, zorlayıcı ve ödüllendirme güç algı düzeylerinin ortalama güç algı değerinin anlamlı olarak üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede, her iki çalışmada da liderin güç kaynaklarından meşru gücün öne çıktığına ilişkin ipuçları elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lider, güç, kültür, atasözü, yönetim

Kaynakça

• Akarsu, Bedia (1998), Dil-Kültür Bağlantısı (İstanbul: İnkılâp Kitabevi).
• Akın, Adnan (2008), “Doğudan Batıdan: Bir kültür öğesi olan “Türk Atasözleri’nin “Yönetim Paradigmaları” Açısından İncelenmesi,” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2).
• Aksoy, Ömer Asım (1988), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (Ankara: İnkılap Kitabevi).
• Ardener, Edwin (1971), Social Anthropology and Language (U.S.A.: Barnes and Noble).
• Arslanoğlu, İbrahim (2010), Kültür ve Medeniyet Kavramları, w3.gazi.edu.tr/~iarslan/kulturve medeniyet.pdf (Erişim Tarihi:13 Şubat 2010).
• Başaran, İbrahim Ethem (2000), Eğitim Yönetimi Nitelikli Okul (Ankara: Feryal Matbaası, 4. Baskı).
• Bayrak, Sabahat (2001), “Yönetimde Bir İhmal Konusu Olarak Güç ve Güç Yönetimi-II,” Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1): 23-42.
• Cockerham, William C. (1995), The Global Society (New York: R.R. Donnelley and Sons Company). Cummins, James (1976), “The Influence of Bilingualism on Cognitive Growth: A Synthesis of Research Findings and Explanatory Hypotheses,” Working Papers on Bilingualism, 9.
• Cummins, James (1978), “Bilingualism and Development of Metalinguistic Awareness,” Journal of Cross-Cultural Psychology.
• Daft, Richard L. (2004), Organization Theory and Design (London: Thomson).
• Dyer, William (1979), “Caring and Power,” California Management Review, 21(4): 84–89.
• Erdoğan, İlhan (1991), İşletmelerde Davranış (İstanbul: İ.Ü.İ.F. Yayınları).
• Eliot, Thomas S. (1981), Kültür Üzerine Düşünceler (Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları) (Çev. Sevim Kantarcıoğlu)
• Erchul, William P., Raven, Bertram H ve Kristen E. Wilson (2004), “The Relationship Between Gender of Consultant and Social Power Perceptions Within School Consultation,” School Psychology Review, 33: 582-590.
• Erdoğan, İlhan (1975), Kültürün Yönetim Fonksiyonlarının Uygulanmasına Etkisi Ve Faktör Analizi Yöntemi İle Bir Araştırma (İstanbul: İTÜ Yayını).
• Erkal, Mustafa E. (1998), Sosyoloji (toplumbilim) (İstanbul: Der Yayınları).
• Eroğlu, Feyzullah (1996), Davranış Bilimleri, (İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.).
• Etzioni, Amitai (1961), Comparative Analysis of Complex Organizations on Power, Involvement and their Correlates (New York: Free Press).
• Fairhurst, Gailt ve David Grant (2010), “The Social Construction of Leadership: A Sailing Guide,” Management Communication Quarterly, 24.
• Fichter, Joseph (1996), Sosyoloji Nedir? (Ankara: Attila Kitabevi) (Çev. Nilgün Çelebi).
• French John ve Bertram H. Raven (1959), Studies of Social Power (Ann Arbor, MI: Institute for Social Research).
• Gökberk, Macit (2007), Değişen Dünya Değişen Dil (Ankara: Yapı Kredi Yayınları).
• Grosjean, François (1982), Life With Two Languages (U.S.A.: Harvard College).
• Gündüzöz, Soner (2005), “Arapçada Kültür-Dil İlişkisi: Arapça’nın Yapılanması ve Algılanmasında Etkili Ögeler,” Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2.
• Güvenç, Bozkurt (1999), İnsan ve Kültür (İstanbul: Remzi Kitabevi).
• Hançerlioğlu, Orhan (2006), Felsefe Sözlüğü, (Ankara: Remzi Kitabevi, 15. Basım).
• Hannay, Maureen (2009), “The Cross-Cultural Leader: The Application of Servant Leadership Theory In The International Context,” Journal of International Business and Cultural Studies, 1.
• Hofstede, Geert (1980), Culture’s Consequences: International Differances in Work-Related Attitudes (CA, Sage: Beverly Hills).
• House, Robert J., Paul J. Hanges Mansour, Javidan, Peter W. Dorfman ve Vipin Gupta (2004), Culture, Leadership and Organizations: The GLOBE Study of 62 Societies (Sage Publications).
• Hu, Li-tze ve Peter M. Bentler (1999), “Cutoff Criteria For Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives,” Structural Equation Modeling, 6(1): 1-55.
• Kaplan, Abraham (1964), “Power in Perspective,” Khan, Robert ve Elise Boulding (Der.), Power and Conflict in Organizations(Tavistock Publications): 11-33.
• Karabağ, İmran ve Leyla Coşan (2000), “Türkçedeki Gönül, Kalp ve Yürek Kelimeleriyle İlgili Atasözleri ve Deyimler ve Bunların Almancadaki Karşılıkları,” TÖMER Dil Dergisi, 96.
• Koçel, Tamer (2007), İşletme Yöneticiliği (İstanbul: Arıkan Yayınevi,11. Baskı).
• Kongar, Emre (1972), Toplumsal Değişme (Ankara: Bilgi Yayınevi).
• Lee James A. (1977), “Leader Power for Managing Change,” Academy of Management Review, 2: 74-76.
• Megginson, Leon C. ve Eugene C. McCann (1965), “Applicability of Management, Principles in Underdeveloped Economicies,” International Handbook of Management, New York’tan aktaran Erdoğan, İlhan (1991), İşletmelerde Davranış (İstanbul: İ.Ü.İ.F. Yayınları).
• Meydan, Cem Harun (2010), Örgüt Kültürü, Örgütsel Güç ve Örgütsel Adalet Algılarının Bireyin İş Tatmini ve Örgüte Bağlılığı Üzerine Etkisi: Kamuda Bir Araştırma (Ankara: KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü).
• Mossholder, Kevin W., Nathan Bennett, Edward R Kemery, ve Mark A. Wesolowski (1998), “Relationships Between Bases of Power and Work Reactions: The Mediational Role of Procedural Justice,” Journal of Management, 24(4): 533-552.
• Mullins, Laurie J. (1996), Management and Organisational Behaviour (London: Pitman, 4th ed.,).
• Munduate, Lourdes ve T. Gomez Y. M. A. Dorado (1998), “Supervisor Power Bases, Cooperative Behaviour and Organizational Commitment,” European Journal of Work and Organizational Psychology, 7: 163 – 177.
• Polat, Mustafa, Akif Tabak, Ömer Turunç ve Ahmet Erkuş (2008), “Kültürden Yönetime: Türk Atasözlerinde Yönetim Olgusu,” 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı(Antalya: İstanbul Kültür Üniversitesi): 161-166.
• Polat, Mustafa ve Ömer Turunç (2007), “Türk Kültüründe Yenilik Algısı: Türk Atasözlerinde Yeniliğe Bakış,” VII. Anadolu İşletmecilik Kongresi (Çorum: Hitit Üniversitesi).
• Rahim M. Afzaiur (1986), “Some Psychometric Properties of Two Measures of French and Raven Bases of Power,” The Journal of Psychology, 120(5).
• Rahim, M. Afzaiur (2004), “Leader Power, Followers’ Conflict Management Strategies and Propensity To Leave a Job: A Cross-Cultural Study,” Paper presented at the annual conference of the International Association for Conflict Management (Pittsburgh: PA).
• Raven, Bertram H., J. Schwarzwald ve M. Koslowsky (1998), “Conceptualising and Measuring a Power/Interaction Model of Interpersonal Influence,” Journal of Applied Psychology, 28(4): 307-332.
• Sapir, Edward (1929), The Status of Linguistics as a Science (Berkeley, CA: University of California Press).
• Sargut, Selami (1994), Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim (1. Bası, Ankara: Verso Yayıncılık).
• Shahin, Amany L. ve Peter L. Wright (2004), “Leadership in the context of culture: An Egyptian perspective,” Leadership& Organization Development Journal, 25(5/6): 499-511.
• Şimşek, Mehmet Şerif (1998), Yönetim ve Organizasyon (7. Baskı, Konya: Günay Ofset Baskı).
• Tabak, Akif, Mustafa Polat, Ömer Turunç ve Ahmet Erkuş (2008), “Kültürden Yönetim Anlayışına Bir Gezinti: Türk ve Kırgız Atasözlerinde Yönetim Olgusu,” Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Dergisi, 7(1). Tabak, Akif, Ömer Turunç, Ahmet Erkuş ve Mustafa Polat (2007), “Concept of Management in the Turkish, Azerbaijani and Khyrgyz Proverbs: An Intercultural Study,” ICBME Third International Conference on Business, Management and Economics (İzmir).
• Türk Dil Kurumu (2004), Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler (Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları).
• Tylor, Edward Burnett (1871), Primitive Culture: Researches into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art and Custom (London) J.Murray’dan aktaran Güvenç, Bozkurt (1999), İnsan ve Kültür (İstanbul: Remzi Kitabevi).
• Weber, Elke U., Cristopher K. Hsee ve Joanna Sokolowska (1998) “What folklore tells us about risk and risk taking: Cross cultural comparisons of American, German and Chinese Proverbs,” Organizational Behavior and Human Decision Process, 75(2).
• Wilson, K. / W. Erchul ve Bertram Raven (2008), “The Likelihood of Use of Social Power Strategies by School Psychologists When Consulting with Teachers,” Journal of educational and Psychological Consultation, 18(2): 101-123.
• Yaşar, Funda Örge (2007), “Bilgi Toplumu Bağlamında Türk Atasözlerinde “Eğitim” ve “Bilgi” Kavramları Üzerine Düşünceler,” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19): 146-158.
• Yukl, Gary (2002), Leadership in Organizations (5th ed., Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall).