HOBBES’TA SÖZLEŞMENİN KÖKENİ AKIL MIDIR?

Yıl 2008, Cilt: 63 Sayı: 03, 1 - 48, 01.03.2008

Fahri Bakırcı

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002071

Cited By: 1

Öz

Anahtar Kelimeler

-

HOBBES’TA SÖZLEŞMENİN KÖKENİ AKIL MIDIR?

Öz

Toplum Sözleşmesi Kuramlarında, doğa durumunda, bu durumun bir savaş durumu olmasına rağmen, bir toplum sözleşmesi yaratmanın nasıl olanaklı olduğu tartışılır. Çünkü insan doğa durumunda toplumsal değilse ve bu durumda aklını kullanma yeteneğine sahip değilse, diğerleriyle birlikte yaşama konusunda bir uzlaşmaya ulaşmayı nasıl başardığını açıklamak güç görünebilir. Diğer taraftan insan eğer aklını kullanma yeteneğine sahip ise doğa durumunda bir neden bir savaş içinde olduğunu açıklamak güçtür. Rousseau ve Locke için doğa durumu tümüyle bir savaş durumu olmamasına rağmen, sözleşme yapılmadan hemen önce bir savaş durumuna dönüşür ve Hobbes’ta doğa durumu baştan sona bir savaş durumudur. Bu makalede Hobbes’a göre, (1) İnsanın doğa durumunda aklını tam olarak kullanma yeteneğinden yoksun olduğu, (2) Toplum sözleşmesi yapma yeteneğine sahip olduğu, (3) Her iki iddianın tutarlı ve akla yatkın oldukları, iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Thomas Hobbes, toplum sözleşmesi, akıl, doğa durumu, doğa yasası

Kaynakça

• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali (1994), Kral Devlet ya da Ölümlü Tanrı (Ankara: İmge Kitabevi).
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali / ZABCI, Filiz Çulha / ERGÜN, Reyda (2006), Kral Devletten Ulus Devlete (Ankara: İmge Kitabevi).
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali (2006), Ulus Devlet ya da: Halk Egemenliği (Ankara: İmge Kitabevi).
• AKE, Claude (1970), “Social Contract Theory and the Problem of Politicization: the Case of Hobbes,” Political Research Quarterly, (http://prq.sagepub.com):(463-470)
• AKIN, İlhan (1983), Kamu Hukuku: Devlet Doktrinleri; Temel Hak ve Özgürlükler (İstanbul: Üçdal Neşriyat).
• ALTHUSSER, Louis (1987), Politika ve Tarih: Montesquieu-Rousseau (Ankara: Verso Yayınları) (Çev.: Alaeddin Şenel-Ömür Sezgin).
• BAKIRCI, Fahri (2004), John Locke’ta Mülkiyet Anlayışı (Ankara: Babil Yayınları)
• CASSIRER, Ernst (1984), Devlet Efsanesi (İstanbul: Remzi Kitabevi) (Çev.: Necla ARAT).
• CEVİZCİ, Ahmet (2001), Onyedinci Yüzyıl Felsefesi Tarihi (Bursa: Asa Kitabevi)
• COPLESTON, Frederick (1991), Felsefe Tarihi, Çağdaş Felsefe: İngiliz Görgücülüğü (Cilt: 5, Bölüm: ab) (İstanbul: İdea) (Çev.: Aziz Yardımlı).
• COPLESTON, Frederic (1997), Felsefe Tarihi: Descartes (İstanbul: İdea Yayınları) (Çev.: Aziz Yardımlı).
• COPLESTON, Frededick (1996), Felsefe Tarihi; Çağdaş Felsefe:Fransız Aydınlanmasından Kant’a (Cilt: 6, Bölüm: 1) (İstanbul: İdea Yayınları) (Çev.: Aziz Yardımlı).
• DUNN, John (1969), The Political Thought of John Locke: An Historical Account of the Argument of the 'Two Treatises of Government (London: Cambridge U.P.).
• DUNN, John / HARRIS, Ian (eds.) (1997), Great Political Thinkers: Locke (Vol: 2) (Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limied).
• FROST, Samantha (2005), “Hobbes and the Matter of Self-Consciousness,” Political Theory (http://prq.sagepub.com):(495-517)
• GÖKBERK, Macit (1996), Felsefe Tarihi (İstanbul: Remzi Kitabevi).
• HAMPSHER-MONK, Iain (2004), Modern Siyasal Düşünceler Tarihi: Hobbes’tan Marx’a Büyük Siyasal Düşünürler (İstanbul: Say Yayınları) (Çev.: Necla Arat).
• HARRISON, Ross (2003), Hobbes, Locke and Confusion’s Masterpiece: An Examination of Seventeenth –Century Political Philosophy (Cambridge: Cambridge University Press)
• HART, H. L. A (1984), Theories of Rights WALDRON, Jeremy (ed.) (Oxford: Oxford University Press): 77-91.
• HOBBES, Thomas (2005a), Leviathan or The Matter, Forme, & Power of A Common-wealth Ecclesiall and Civill (UK: Cambridge University Press).
• HOBBES, Thomas (2005b), The English Works of Thomas Hobbes of Malmesbury, vol. 1: Concerning Body (London: Adamant Media Corporation).
• HOBBES, Thomas (1992), Leviathan veya Bir Din veya Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları) (Çev.: Semih Lim).
• HOBBES, Thomas (1990), Behemoth or The Long Parliament TÖNNİES, Ferdinand (ed.) (Chicago: The University of Chicago Press).
• HOBBES, Thomas (1998), Man and Citizen (De Homine and De Cive) GERT, Bernard (ed.) (Cambridge: Hackett Publishing Company).
• HOBBES, Thomas (2006) On the Citizen Richard TUCK, Richard / SILVERTHRONE, Michael (eds.) (Cambridge: Cambridge University Press).
• HOBBES, Thomas (1640), The Elements of Law, natural and politic: De Corpore Politic and De Humane (United States: Kessinger Publishing).
• HOBBES, Thomas (1997), A Dialogue Between A Philosopher and A Student of the Common Laws of England, CROPSEY, Joseph (ed.) (Chicago: The University of Chicago Press).
• LESSNOFF, Michael (1986), Social Contract (London: Macmillan).
• LESSNOFF, Michael (ed.) (1990), Social Contract Theory (Oxford: Basil Blackwell).
• LOCKE, John (1954). "Essays on the Law of Nature," ed. W. Von Leyden (Oxford: Clarendon Press).
• LOCKE, John (1988). "Second Treatise of Government," LASLETT, Peter (ed.), Cambridge Texts in the History of Political Thought (Cambridge England; New York: Cambridge University Press): 135-428.
• LOCKE, John (2006), Hükümet Üzerine Birinci İnceleme (Ankara: Kırlangıç Yayınları) (Çev.: Fahri Bakırcı).
• LOCKE, John (2004), Hükümet Üzerine İkinci İnceleme (Ankara: Babil Yayınları) (Çev.: Fahri Bakırcı).
• LOCKE, John (1988), "First Treatise of Government," Peter LASLETT, Peter (ed.), Cambridge Texts in the History of Political Thought (Cambridge England; New York: Cambridge University Press): 135-266.
• LOCKE, John (1988), "Second Treatise of Government," LASLETT, Peter (ed.), Cambridge Texts in the History of Political Thought (Cambvridge England; New York: Cambridge University Press): 266-428.
• MACPHERSON, C. B. (1962), The Political Theory of Possessive Individualism: Hobbes to Locke
• (Oxford: Clarendon Press).
• MARTINICH, A. P. (1997), Thomas Hobbes (Londra: Macmillan Press Ltd.)
• ROGERS, G. A. J. / RYAN, Alan (eds.) (1988), Perspectives on Thomas Hobbes (Oxford: Clarendon Press)
• ROUSSEAU, Jean Jacques (2007), The Social Contract and Other Later Political Writings (New York: Cambridge University Press)
• ROUSSEAU, J. J. (2004), Discourse on the Origin of Inequality (New York: Dover Publications)
• ROUSSEAU, Jean Jacques (1995), İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (İstanbul: Say Yayınları) (Çev.: Rasih Nuri İleri).
• ROUSSEAU, Jean Jacques (1996), Toplum Sözleşmesi (Ankara: Öteki Yayınevi) (Çev.: Alpagut Erunulu).
• ROUSSEAU, Jean Jacques (1998), Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev (İstanbul: Cem Yaynıevi) (Çev.: Sabahattin EYUBOĞLU).
• SABINE, George H. (1959), A History of Political Theory (London: George G. Harap co ltd.)
• SABINE, George H. (1969), Siyasal Düşünceler Tarihi (Ankara: Sevinç Matbaası) (Çev.: Alp ÖKTEM).
• SAVRAN, Gülnur (1987), Sivil Toplum ve Ötesi: Rousseau, Hegel, Marx (İstanbul: Alan Yayıncılık).
• SKIRBEKK, Gunnar / GILJE, Nils (1971), Felsefe Tarihi: Antik Yunan’dan Modern Döneme (İstanbul: Üniversite Kitabevi Yayınları) (Çev.: Emrah Akbaş-Şule Mutlu).
• SREENIVASAN, Gopal (1995), The limits of Lockean Rights in Property (New York: Oxford University Press).
• STEPHEN, Leslie (2007), Thomas Hobbes (United States: Kessinger Publishing).
• ŞENEL, Alaeddin (1982), Siyasal Düşünceler Tarihi (Ankara: Sevinç Matbaası).
• TİMUÇİN, Afşar (1997), Düşünce Tarihi (İstanbul: İnsancıl Yayınları).
• TULLY, James (1980), A Discourse on Property (London: Cambridge University Press).