ÖZEL ASKERİ SEKTÖRÜN OLUŞUMU VE SAVAŞLARIN ÖZELLEŞMESİ

Yıl 2006, Cilt: 61 Sayı: 3, 247 - 277, 06.02.2015

Haldun Yalçınkaya

Öz

Bu makalenin ana gayesi, Soğuk Savaş sonrası dönemde savaşların özelleştiğini ortaya koymaktır. Afrika'da bulunan başarısız devletler ve Amerika Birleşik Devletleri savaşın "dış kaynaklardan yararlanma" yöntemini kullanan asıl aktörler olarak ön plana çıkmaktadır. Devlet örgütlenmesini tamamlayamamış olan ve ordulara sahip olmayan Afrika'daki başarısız devletler, özel askeri şirketlerle sözleşme imzalayabilmektedirler. Öte yandan kamuoyu baskısından çekinen Amerika Birleşik Devletleri de özel askeri şirketlerle sözleşme imzalamaktadır. Özel askeri sektörde genel olarak üç tür şirket bulunmaktadır. Bunların ilki savaşma temel yeteneğine sahip olan "askeri şirketlerdir. İkincisi, "askeri danışmanlık şirketleri" ve üçüncüsü ise "askeri destek şirketleri"dir. Bu makalede "askeri şirketler" "savaş müteahhitleri" olarak adlandırılmıştır. Ayrıca, bu makalede özel askeri sektörün hukuki durumundaki karmaşa da gösterilmiştir. Aslında, bu yeni sektörün sadece uluslararası hukukta değil aynı zamanda ulusal hukukta da düzenlemeye ihtiyacı bulunmaktadır. Sonuçta, bu makalede yeni bir sektörün doğduğu ve bu sektörün özel askeri şirketler olarak muharebe alanlarının yeni aktörü olduğu tespit edilmiş ve açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afrika devletleri, savaş teknolojileri, özelleştirme, askeri şirketler, savaş müteahhitliği

Kaynakça

• BALLESTEROS, Enrique Bernales (2004), "The Right of Peoples to Self-Determination and its Application to Peoples Under Colonial or Alien Domination or Foreign Occupation," (Speciol Report on Use of Mercenories, E/CN.4/2004/15 24 Aralık 2003): paragraf 70- 77.
• BRAYTON, Steven (2002), "Outsourcing War: Mercenaries and the Privatization of Peacekeeping," Journalaf International Affairs (Ilkbahar, Cilt.55, Sayı 2): 304-324.
• CARNEGIE COMMISSION ON PREVENTING DEADLY CONFLlCT (1997), Preventing Deadly Conflict: Final Report (Washington D.C.: Carnegie Commission on Preventing Deadly Conflict).
• DONGEN, Rachel Van (2003), "US's 'Private Army' Grows," Christian Science Monitor (9 Mart, Vo1.95, Issue 5).
• DUFFY, Michael i BENNETT, Brian i WATT, Vivienne i CUADROS, J.BURGER, Paul Timothy i
• B.DONNELLY, Sally (2004), "When Private Armies Take to the Front Lines," Time (4 Aralık, Vo1.163, Issue 15).
• FIDLER, Stephenl CATAN, Thomas (2003), "With Armed Forces Stretched, Governments Face Hard Lobbying," Financial Times, 24 Temmuz).
• FULLER, J.F.C. (1961), The Conduct of War 1778-1961 (Rochester: Eyre&.Spottiswoode Publishers Ltd.).
• GENÇ,Yusuf Mutlu (2005), "Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Güvenliğin Özelleştirilmesi ve Özel Askeri Şirketler," Yayımıanmamış Yüksek Lisans Tezi (Ankara, Kara Harp Okulu).
• GILBERT, Felix (2003), "Machiavelli: Savaş Sanatında Rönesans," MEAD EARLE, Edward (ed.), Modern Stratejinin Yaratıcılan (Ankara: ASAM Yayınları) (Çev. Demirhan Erdem vd.).
• GLOSSOP, Ronald J.(1987), Confronting War: An Examination of Humanity's Most Pressing Problem (ikinci Baskı, Kuzey Carolina: McFarland &. Company Ine. Publishers).
• GROTIUS, Hugo(1967), Savaş ve Banş Hukuku (Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi) (Çev. Seha L. Meray).
• GUERLAC, Henry (1983), "Vauban:Bilimin Savaş Üzerindeki Etkisi," MEAD EARLE, Edward (ed.), Modern Stratejinin Yaratıcı/an (istanbul: Harp Akademileri Basımevi).
• HALMQUIST, Caroline (2005), Private Security Companies: The Case for Regulation (Stockholm: Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) Policy Paper No.9, January). Heidelberg Institute on international Conflict Research (HIIK) (2003), Conflict Barometer 2003 (Heidelberg).
• HIRSCH, John i OAKLEY, Robert (1995), Somalia and Operation Restore Hope: Reflections on Peacemaking and Peacekeeping (Washington DC.: US Institute of Peace).
• HORNBY. A.S. i GATENBY, E.V. i WAKEFIELD, H. (1963), The Advanced Leamer's Dictionary of Current English (Londra: Oxford University Press, ikinci baskı).
• THE HOUSE OF COMMONS (ordered by) (2002), "Green Paper" Private Military Companies: Options for Regulation (February).
• HÜRRIYET GAZETESi (2004), "15 Bin Dolarlık Korumalarmış," (Dış Haberler Servisi, 3 Nisan). IPOA International Peace Operations Association, 14 Şubat 2006, <www.ipoaonline.org/homel>
• IRAQ COALlTION CASUALTY COUNT, 14 Şubat 2006, <http://icasualties.org/oif/Civ.aspx>
• JOHNSON, James Turner (1984), Can Modern Be Just (Westford: Yale University Press).
• KÖSE, Yaşar (2005), "Dış Kaynaklardan Yararlanma ve Ankara ilindeki Sağlık Kuruluşlarında Bir Araştırma," Yayımıanmamış Doktora Tezi (Ankara).
• MACHIAVELLI, Niccolo (1999), Savaş Sanatı (istanbul: Özne Yayınları) (Çev.: Berna Hasan).
• MERAY, Seha L. (1960), Devletler Hukukuna Giriş (1. cilt, Gözden Geçirilmiş ikinci baskı) (Ankara: Ajans-Türk Matbaası).
• Organisation of African Union (OAU) (2006), Convention for the Elimination of Mercenarism in Africa (CM/817 (XXIX) Annex li Rev.1) www.africa-union.org/Official documentsl Treaties_ %20Conven tions_%20Protocols i Convention_ on_Mercenaries. pdf
• PAZARCI, Hüseyin (2003), Uluslararası Hukuk (Ankara: Turhan Kitabevi).
• PUBLlC INTEGRITY, 14 Şubat 2006, <http://www.publicintegrity.org/wow/resources. aspx?act=tota!> Post-War Contractors Ranked by Total Contract Value in Iraq and Afghanistan From 2002 through July 1, 2004.
• RAZZAQUE, A.M. i SHENG, e.e. (1998), "Outsourcing of Logistics Functions: A Literature Survey," International Journal of Physical Distribution and Logistics Management (Vol.28, No:2).
• RUNCIMAN, Steven (1986), Haçl1 Seferleri Tarihi (Ankara: Türk Tarik Kurumu Basımevi) (Çev.: Fikret lşıltan)
• SCHREIER, Fred i CAPARINI, Maria (2005), Privatising Security: Law, Practice and Governance of Private Military and Security Companies (Geneva: Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF), Occasional Paper-No.6, Cenevre, Mart).
• SHEARER, David (1998), Private Armies and Mi/itary Intervention (Adelphi Paper 316, Londra: Oxford University Press for the Internationalinstitute for Security Studies).
• SHEARER, David (1998), "Outsourcing War," Foreign Policy (Güz, Sayı 112): 68-72.
• SHORROCKTim (2004), "CACl and Its Friends," The Nation (21 Haziran, 2781 24): 6-7.
• SINGER, Peter W (2003), Corporate Warriors: The Rise of the Privatized Industry (USA: Cornell University Press).
• SINGER, Peter W. (2004), The Private Military Industry and Iraq: What have we learned and where to Next? (Cenevre: Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF) Policy Paper).
• SKÖNS, Elisabeth i PERDOMO, Catali no v.d., (2004), "Military Expenditure," Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) Yearbook 2004: Armaments, Disarmamentand International Security (Norfolk UK: Oxford University Press).
• THOMSON, Janice E. (1994), Mercenaries, Pirates and Sovereigns: State Bui/ding and Extraterritorial Violence in Early Modern Europe (Princeton: Princeton University Press).
• United Nations (UN) (2006), International Convention Against the Recruitment, Use, Financing and Training of Mercenaries, (A/RES/44/34, 4 December 1989) 14 Şubat 2006, http://www.un.org/documents/ga/res/44/a44r034.htm
• United Nations High Commisioner of Human Rights (UNHCHR) (2006), Geneva Convention, Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949 and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol 1), <http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/93.htm>
• WILLIAMS, Howard (der)(1996), Uluslararası Ilişki/er ve Siyaset Teorisi Üzerine Bir Derleme (Ankara: Siyasal Kitabevi) (çeviri editörü: Faruk Yalvaç).
• WINDFALLS OF WAR, statement from the Executive Director, Charles Lewis, 14 Şubat 2006, <http://www .publicintegrity. org/wow i report. aspx?aid= 75>
• WALKER, Clive i WHYTE, Dave (2005), "Contracting out War? Private Military Companies, Lawand Regulation in the United Kingdom," International and Comparative Law Quarterly (vol.54, Temmuz): 687-689.
• WULF, H. (2002), "Change of Uniform-but no Uniform Change in Function. Soldiers in Search of a New Role," BICC Conversion Survey 2002 (Baden-Baden: Nomos Verlag).
• YALÇiNKAYA, Haldun (2004), "Devletlerin Dış Politika Aracı Olarak Kullandığı Savaşın Soğuk Savaş Sonrası Değişimi," Yayımlanmamış Doktora Tezi (istanbul: istanbul Üniversitesi.)
• ZABCI, Filiz Çulha (2003), .'Yeni Savaşların Gizli Yüzü: Özel Askeri Şirketler," Mülkiye (e. XXVIII, S. 243): 24-37.