Beslenme ve Diyet Kliniğine Başvuranlarda Obezite Durumu ve Etkili Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2011, Cilt: 64 Sayı: 1, 13 - 19, 01.01.2011

Aliye Çayır Nazlı Atak Serdar Kenan Köse

https://doi.org/10.1501/Tipfak_0000000779

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Beslenme ve Diyet Kliniğine Başvuranlarda Obezite Durumu ve Etkili Faktörlerin Belirlenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Beslenme ve Diyet Bölümü’ne başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi
amacıyla yapılmış bir araştırmadır.
Çalışma Planı: Araştırma tanımlayıcı bir araştırma olup, ilgili bölüme başvuran ve araştırmaya
katılmayı kabul eden 450 kişi üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak 5 bölüm ve 59 sorudan
oluşan anket formu kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde ki-kare testi uygulanmış, yanılma
olasılığı 0.05 olarak alınmıştır.
Bulgular: Araştırma grubunda obezite oranı %28.0 olarak bulunmuştur. Obezite durumu cinsiyet,
yaş, medeni durum, öğrenim düzeyi, meslek, aylık gelir gibi sosyodemografik özelliklerle ilişkili
bulunmuştur.
Evlilik süresi, çocuk sayısı, çocukluk çağında şişman olma durumu, daha önce obezite tedavisi
görme ve daha önce zayıflamak için diyet yapma durumunun ve menopozun obezite durumunu
etkilediği belirlenmiştir.
Ailesinde obez bir kişi bulunanların, ana ve ara öğünleri atlayanların daha yüksek oranda obez
olduğunun belirlenmesi, obezitenin beslenme biçimi ile ilişkili olduğunu düşündürmektedir.
Sonuç: Obezitenin ortaya çıkmasında beslenme alışkanlıklarının yanı sıra, yaşam biçimi, yaş, cinsiyet
ve sosyoekonomik özellikler gibi birden çok faktörün etkili olduğu düşünülmektedir. Bu
nedenle yüksek risk taşıyan bireylere öncelik verilerek değiştirilebilir faktörlere yönelik korunma
ve müdahale çalışmalarının düzenlenmesinin, obezitenin önlenmesi ve kontrolünde etkili olacağı
düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Obezite, sosyodemografik özellikler, etkili faktörler

Kaynakça

• Yetkin F. Konya İl Merkezinde Özel 6. James PT, Leach R, Kalamara E, Sha- Hastanelere Başvuran 18-60 Yaş Grubu Kadınların Obezite Prevalansı ve Bunu Etkileyen Etmenler Üzerine Bir Araştır- ma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2008;66.
• Şanlıer N. Gençlerde Biyokimyasal Bulgular, Antropometrik Ölçümler, Beden Bileşimi, Beslenme ve Fiziksel Aktivite Durumlarının Değerlendiril- mesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005;25:47-73.
• Who Expert Consultation (2004). App- ropriate Body-Mass Index for Asian Populations and its Implications for Policy and Intervention Strategies. The Lancet, 157-163. www.who.int/bmi/ index.jsp?intropage=intro_3.Html. Erişim: 02.05.2009.
• Bakhshi E, Eshraghian MR, Moham- mad K, Foroushani AR, Zeraati H, Fotouhi A et al. Sociodemographic and smoking associated with obesity in adult women in Iran: Results from the National Health Survey. J Public Health 2008;30:429-35.
• Hajian-Tilaki KO, Heidari B. Prevalen- ce of obesity, central obesity and the associated factors in urban population aged 20-70 years, in the North of Iran: A population-based study and regressi- on approach. Obes Rev 2007;8:3-10. yeghi M. The worldwide obesity epi- demic. Obes Res 2001;9:228S-233S.
• Deepa M, Farooq S, Deepa R, Manjula D, Mohan V. Prevalence and signifi- cance of generalized and central body obesity in an urban Asian Indian po- pulation in Chennai, India (CURES: 47). Eur J Clin Nutr 2009;63:259-67.
• Insel P, Turner E, Ross DS. Energy Ba- lance, Body Composition and Weight Management. Nutrition, Third Editi- on 2007;329-79.
• The World Health Organisation. Pre- venting chronic disease: a vital invest- ment: WHO global report. Geneva: WHO, 2005: 56.
• (www.who.int/chp/chronic_disease_re- port/contents/en/index.html). Erişim: 25.10.2009
• Akbulut G, Özmen M, Besler T. Çağın Hastalığı Obezite. Bilim ve Teknik Dergisi, Yeni Ufuklar Eki 2007;Mart:1-15.
• World Health Organisation. Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO Consul- tation on Obesity. Geneva 3-5 June 1997, Switzerland: World Health Or- ganisation, 1998.
• Saw SM, Rajan U. The epidemiology of obesity: a review. Ann Acad Med Singapore 1997;26:489-93.
• Alvarez AG, Majem LS, Barba LR, Castell C, Faz M, Uauy R et al. Obe- sity and overweight trends in Catalo- nia, Spain (1992-2003): Gender an socio-economic determinants. Public Health Nutr 2007;10:1368-78.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Obe- zite İle Mücadele Programı ve Ulusal Eylem Planı Taslağı. 3. Taslak (2008- 2012).
• The Who Monica Project. Geograp- hical Variation in The Major Risk Factors of Coronary Heart Disease in Men and Women Aged 35-64 Years. Wld Hlth Statist Quart 1988; 41:115- 40.
• Duerenberg-Yap M, Chew SK, Deu- renberg P. Elevated body fat percenta- ge and cardiovascular risks at low body mass index levelsamong Singoporean Chinese, Malays and Indians. Obes Rev 2002;3:209-15.
• Onat A, Keleş I, Sansoy V, Ceyhan K, Uysal O, Çetinkaya A et al. Rising obesity indices in 10-year follow-up of Turkish men and women: Body mass index independent predictor of coro- nary events among men. Türk Kardi- yoloji Derneği Arşivi 2001 29:430-36.
• Satman I, Alagöl F, Ömer B, Kalaça S, Tütüncü Y, Çolak N et al. Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması-II. TURDEP II: Ön sonuç- lar. Kronik Hastalıklar Oturumu, 13. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 18-22 Ekim 2010, İzmir.
• Hatemi H, Turan N, Arık N, Yumuk V. Türkiye Obezite ve Hipertansiyon Çalışması (TOHTA). Endokrinolojide Yönelişler Dergisi 2002;11:1-16.
• Efil S. Sağlık Çalışanlarında Obezite Sıklığı ve Etkileyen Faktörlerin Değer- lendirilmesi. İç Hastalıkları Hemşireli- ği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Afyon 2005;S:57.
• Güven G, Özden H, Akalın A, Alhan B. Aşırı Kilolu Kadınların Beden Ant- ropometrisi ve Metabolik Değerlerle İlişkisi Bir Ön Çalışma. Osmangazi Tıp Derg 2005;27:107-16.
• Deshmukl P, Maliye C, Gupta S, Bha- rambe M, Dongre A, Kaur S. Non- communicable Diseases. Does Waist- Hip Ratio Matter? A Study in Rural India. Regional Health Forum 2005;9: 28-35.
• Global Database on Body Mass In- dex: An interactive surveillance tool for monitoring nutrition transition. 2006. http://apps.who.int/bmi/index. jsp?introPage=intro_3.html Erişim 19 Mayıs 2010.
• Obesity and Overweight, Fact Sheet. World Health Organisation Global strategy on Diet, Physical Activity and Health. World Health Organisation, 2003. www.who.int. Erişim 12 Aralık 2009.
• Kozan O, Oguz A, Abaci, A, Erol 32. Folsom AR, Kushi LH, Anderson C, Ongen Z, Temizhan A, et al. Pre- valence of the metabolic syndrome among Turkish adults. Eur J Clin Nutr 2007;61:548-53 (METSAR).
• Fouad MF, Rastam S, Ward KD, Ma- ziak W. Prevalence of Obesity and Its Associated Factors in Allepo, Syria. Prev Control 2006;2:85-94.
• Schooling CM, Lam TH, Li TH, Ho SY, Chan WM. Obesity, Physical Ac- tivity and Mortality in A Prospective Chinese Elderly Cohort. Arch Intern Med 2006;166:1498-1504.
• Koski M. Body Mass Index and Obe- sity Among Adults in Finland. Acade- mic Dissertation (2001). Department of Epidemiology and Health Promoti- on, National Health Institute And De- partment of Public Health, University Helsinki. Finland. 102.
• Onat A. Türkiye’de Obezitenin Kar- diyovasküler Hastalıklara Etkisi. Türk Kardiyoloji Dergisi 2003;31: 279-89.
• Deveci SE, Güler H, Demet M, Öz- men E, Hekimsoy Z. Elazığ Emniyet Müdürlüğü Kurum Hekimliği Polik- liniğine Başvuran Polislerde Obezite 37. Kuyumcu G. Ankara Üniversitesi Tıp Sıklığı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilgi- leri Dergisi 2004;18:223-28.
• Maskarinec G, Takata Y, Pagano I, Carlin L, Goodman M, Marchand L, Nomura A. Trends and Dietary Deter- minants of Overweight and Obesity in A Multiethnic Population. Obesity 2006;14:717-26. EK, Mink PJ, Olson JE. Associati- ons of General and Abdominal Obe- sity with Multiple Health Outcomes in Older Women. Arch Intern Med 2000;160:2117-28.
• Kır T, Kılıç S, Uçar M, Açıkel C, Göçgeldi E, Oğur R. Erlerde Obesite Prevalansının ve Etkileyen Faktörle- rin Saptanması. Gülhane Tıp Dergisi 2004;46:219-25.
• Paxon SJ, Sculthorpe A, Gibbons K. Weight-loss strategies and beliefs in high and low socioeconomic areas of Melbourne. Aust J Public Health 1994;18:412-7.
• Jeffery RW, French SA, Forster JL, Spry VM. Socioeconomic status dif- ferences in health behaviors related to obesity: The Healthy Worker Project. Int J Obesity 1991;15:689-96.
• Aktener A, Dülger H, Erkayhan G, Görmeli G, Kafadar F. Yarı Kırsal Bir Bölgede 20-64 Yaş Üreme Çağı Ve Menopoz Sonrası Kadınlarda Şişman- lık Sıklığı. Trakya Üniversitesi Tıp Fa- kültesi Dergisi 2006;23:119-26. Fakültesi 1. ve 6. Sınıf Öğrencilerinde Vücut Kitle İndeksi ve Bazı İlişkili Et- menler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakül- tesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi 2007;S:127.