İnsulin Duyarlılaştırıcı İlaçlar Metformin ve Roziglitazonun Polikistik Over Sendromunda Etkinliklerinin Karşılaştırılması

Yıl 2008, Cilt: 61 Sayı: 2, 55 - 60, 01.02.2008

Rıfat Emral Uğur Ünlütürk Gökhan Kabaçam Ahmet Nuri Kamel

https://doi.org/10.1501/Tipfak_0000000652

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İnsulin Duyarlılaştırıcı İlaçlar Metformin ve Roziglitazonun Polikistik Over Sendromunda Etkinliklerinin Karşılaştırılması

Öz

Amaç: Polikistik over hastalığı, doğurganlık çağındaki kadınlarda en sık görülen endokrin hastalığıdır. İnsulin direnci bu hastalık tablosunun ana patolojilerden birisidir. İnsulin duyarlılaştırıcı ajanlar ise bu sendromun tedavisinde klinik ve biyokimyasal açıdan başarı elde edilmesi amacıyla kullanılmasına karşın, bu ajanların PKOS’de kullanımını destekleyen direk veriler netlik kazanmamıştır. PKOS’da metformin ve roziglitazon tedavilerinin biyokimyasal ve klinik parametreler üzerine etkilerinin değerlendirmesi ve iki ilacın kıyaslanması. Metot: Çalışmaya PKOS tanısı almış 24 kadın dahil edildi. Tüm katılımcıların bazal antropometrik (VKİ, bel çevresi) ölçümleri kaydedildikten sonra adetin 2 ile 6. günleri arasında gece açlığını takiben açlık palzma glikozu, insulin, LH, FSH, DHEAS, total and serbest testosterone düzeyleri ölçüldü. İnsulin direnci göstergesi olarak HOMA-IR (Homeostasis model assessment score-insulin resistance) hesaplandı. Modifiye Ferriman Gallwey yöntemi ile hirsutizm skorlaması yapıldı. Sonrasında tüm kastılımcılar metformin (1700mg/gün) veya roziglitazon (4mg/gün) tedavilerine rastgele ayrıldılar. Yirmi dört haftalık tedavi süresi sonunda bazal değerlendirmesi yapılan tüm ölçütler tekrar değerlendirildi. Bazal ve son nokta ölçümleri tüm grupta ve tedavi gruplarında ayrı ayrı karşılaştırıldı. Bulgular: Bazal ölçümler içinde insulin ve serbest testosteron düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptandı. İnsulin duyarlılaştırıcı ilaçlar ile tedavi sonrasında tüm grup değerlendirildiğinde, serbest testosteron düzeyleri, hirsutizm skorları ve mastrüel siklus sıklığında istatistiksel olarak anlamlı biçimde düzelme gözlenirken (sırasıyla, P=.004, P=.049 ve P=.001), açlık insulin düzeylerinde ve HOMA-IR ölçümlerinde düzelme ise istatistiksel olarak anlamlı değildi. Tedavi grupları ayrı ayrı analiz edildiğinde, metformin grubu hirsutizm skorlarında istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir düzelme gözlenirken diğer ölçütlerde benzer sonuçlar elde edildi. Sonuç: Bu bulgular, metformin ve roziglitazon tedavilerinin PKOS’nin klinik ve biyokimyasal bulgularında iyileşme sağladığını göstermektedir. Bu iki ilaç etkinliği açısından biri diğerine üstün olmadığı söylenebilir. Ancak daha çok denek içeren çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Polikistik over sendromu (PKOS), insulin direnci, insulin duyarlılaştırıcı ilaçlar, metformin, roziglitazon

Kaynakça

• Azziz R, Woods KS, Reyna R, et al. The prevalence and features of the polycystic ovary syndrome in an un- selected population. J Clin Endocri- nol Metab. Jun 2004;89:2745-2749.
• Revised 2003 consensus on diagnos- tic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndro- me. Fertil Steril. Jan 2004;81:19-25.
• Revised 2003 consensus on diag- nostic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndrome (PCOS). Hum Reprod. Jan 2004;19:41-47.
• Unluturk U, Harmanci A, Kocae- fe C, et al. The Genetic Basis of the Polycystic Ovary Syndrome: A Literature Review Including Dis- cussion of PPAR-gamma. PPAR Res. 2007;2007:49109.
• Dunaif A, Segal KR, Futterweit W, et al. Profound peripheral insulin re- sistance, independent of obesity, in polycystic ovary syndrome. Diabetes. Sep 1989;38:1165-1174.
• Dunaif A. Insulin action in the polyc- ystic ovary syndrome. Endocrinol Me- tab Clin North Am. Jun 1999;28:341- 359.
• Moll E, van der Veen F, van Wely M. The role of metformin in polycystic ovary syndrome: a systematic revi- ew. Hum Reprod Update. Nov-Dec 2007;13:527-537.
• Pillai A, Bang H, Green C. Metfor- min and glitazones: do they really help PCOS patients? J Fam Pract. Jun 2007;56:444-453.
• Diamanti-Kandarakis E, Papavassi- liou AG. Molecular mechanisms of insulin resistance in polycystic ovary syndrome. Trends Mol Med. Jul 2006;12:324-332.
• Nestler JE, Powers LP, Matt DW, et al. A direct effect of hyperinsuline- mia on serum sex hormone-binding globulin levels in obese women with the polycystic ovary syndrome. J Clin Endocrinol Metab. Jan 1991;72:83- 89.
• Nestler JE, Jakubowicz DJ, de Vargas AF, et al. Insulin stimulates testoste- rone biosynthesis by human thecal cells from women with polycystic ovary syndrome by activating its own receptor and using inositolglycan mediators as the signal transduction system. J Clin Endocrinol Metab. Jun 1998;83:2001-2005.
• Teede HJ, Hutchison SK, Zoungas S. The management of insulin re- sistance in polycystic ovary syndro- me. Trends Endocrinol Metab. Sep 2007;18:273-279.
• Nestler JE, Jakubowicz DJ. Decrea- ses in ovarian cytochrome P450c17 alpha activity and serum free testos- terone after reduction of insulin sec- retion in polycystic ovary syndrome. N Engl J Med. Aug 29 1996;335:617- 623.
• Meyer C, McGrath BP, Teede HJ. Ef- fects of medical therapy on insulin resistance and the cardiovascular system in polycystic ovary syndrome. Diabetes Care. Mar 2007;30:471- 478.
• Moghetti P, Castello R, Negri C, et al. Metformin effects on clinical featu- res, endocrine and metabolic profi- les, and insulin sensitivity in polyc- ystic ovary syndrome: a randomized, double-blind, 6-month trial, followed by open, long-term clinical evaluation. J Clin Endocrinol Metab. Jan 2000;85:139- 146.
• Morin-Papunen LC, Koivunen RM, Ruokonen A, et al. Metformin the- rapy improves the menstrual pattern with minimal endocrine and meta- bolic effects in women with polyc- ystic ovary syndrome. Fertil Steril. Apr 1998;69:691-696.
• Diamanti-Kandarakis E, Kouli C, Tsi- anateli T, et al. Therapeutic effects of metformin on insulin resistance and hyperandrogenism in polycystic ovary syndrome. Eur J Endocrinol. Mar 1998;138(3):269-274.
• Glueck CJ, Wang P, Fontaine R, et al. Metformin-induced resumption of normal menses in 39 of 43 (91%) previously amenorrheic women with the polycystic ovary syndrome. Meta- bolism. Apr 1999;48:511-519.
• Velazquez E, Acosta A, Mendoza SG. Menstrual cyclicity after met- formin therapy in polycystic ovary syndrome. Obstet Gynecol. Sep 1997;90:392-395.
• Azziz R, Ehrmann D, Legro RS, et al. Troglitazone improves ovulati- on and hirsutism in the polycystic ovary syndrome: a multicenter, double blind, placebo-controlled trial. J Clin Endocrinol Metab. Apr 2001;86:1626-1632.
• Baillargeon JP, Jakubowicz DJ, Iu- orno MJ, et al. Effects of metformin and rosiglitazone, alone and in com- bination, in nonobese women with polycystic ovary syndrome and nor- mal indices of insulin sensitivity. Fer- til Steril. Oct 2004;82:893-902.
• Brettenthaler N, De Geyter C, Huber PR, et al. Effect of the insulin sensi- tizer pioglitazone on insulin resis- tance, hyperandrogenism, and ovu- latory dysfunction in women with polycystic ovary syndrome. J Clin En- docrinol Metab. Aug 2004;89:3835- 3840.
• Berker B, Emral R, Demirel C, et al. Increased insulin-like growth factor-I levels in women with polycystic ovary syndrome, and beneficial ef- fects of metformin therapy. Gynecol Endocrinol. Sep 2004;19:125-133.
• Morin-Papunen LC, Vauhkonen I, Koivunen RM, et al. Endocrine and metabolic effects of metformin ver- sus ethinyl estradiol-cyproterone acetate in obese women with polyc- ystic ovary syndrome: a randomized study. J Clin Endocrinol Metab. Sep 2000;85:3161-3168.
• Fleming R, Hopkinson ZE, Wallace AM, et al. Ovarian function and meta- bolic factors in women with oligome- norrhea treated with metformin in a randomized double blind placebo- controlled trial. J Clin Endocrinol Metab. Feb 2002;87:569-574.