Telafer’in Stratejik Önemi ve Türkmenler

Yıl 2009, Cilt: 36 Sayı: 2, 137 - 155, 01.12.2009

Selim Hilmi Özkan

Öz

Bugün Kuzey Irak bölgesinin önemli bir ilçesi olan Telafer Türkiye, Suriye ve Irak arasında Orta Doğu’nun en stratejik noktalarından birisini oluşturmaktadır. 500 bin nüfusu ile dünyanın en büyük ilçelerinden birisi olan Telafer ve çevresi bu özelliğinin yanı sıra Türkmen nüfusunun yoğunluğu ile de dikkat çekmektedir. Türkmenlerin Telafer ile birlikte Kuzey Irak bölgesine gelmesi İslam öncesi döneme kadar gider. Fakat bölgeye Türkmen akını yoğun olarak Selçuklu ve Osmanlı döneminde olmuştur. Musul ile Sincar arasında kalan Telafer, Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı idaresine girdiğinde Sincar Sancağına bağlı bir nahiye idi. Bölgedeki fetihler sonrası Sincar Diyarbakır’a bağlanınca Telafer de Diyarbakır Eyaletine bağlanmış oldu. Fakat Kanuni döneminde Bağdat feth edilince Telafer ve çevresi Bağdat sınırları içerisine dâhil edildi. Telafer bir ara Musul’a bağlanmış ise de sonradan tekrar Diyarbakır’a bağlandı. Sincar ve Telafer XIX. yüzyılın ortalarına kadar Diyarbakır Eyaletine bağlı kaldı. Telafer, Osmanlı idaresinde olduğu dönemde birçok idari değişikliğe uğradı. Bu dönem zarfında giderek stratejik önemi artan Telafer, 25 Mart 1914 tarihinde ikinci sınıf nahiyeden birinci sınıf nahiyeye çevrildi. Kent, 1917 yılı içerisinde de bağlı bulunduğu Sincar’dan ayrılarak kaza merkezi haline getirildi. Telafer, startejik öneminin yanı sıra, tamamen Türkmen aşiretleri ile meskûn bir bölgedir. Buradaki her Türkmen aşiretinin yoğun olarak yaşamakta olduğu bölgeler farklı olmakla birlikte aşiretlerin tamamının isimleri Türkçedir

Anahtar Kelimeler

Telafer, Musul, Kerkük, Sincar, Türkmen, Türk Dünyası, Osmanlı Devleti

Strategic Importance of Telafer and Turkman

Öz

Telafer, today as an important district in northern-Iraq among Turkey, Syria and Iraq, constitutes one of the most strategic points in the Middle East. With a population of 500 thousand of the world’s largest district Telafer which is one of those features and the surrounding area as well as the Turkmen population density and also draws attention. Telafer with Turkmen in northern Iraq, the region to come up to the pre-Islamic period expenses. But the heavy influx of the Turkmen Seljuk and Ottoman period have been. Remaining between Mosul and Sinjar Telafer, Yavuz Sultan Selim to the period when the Ottoman rule into the starboard Sincar was connected to the township. After conquering in this region Sinjar when comected to Diyarbakır, Telafer also connected to Diyarbakır Province. In the region after conquering Sinjar when connected to Diyarbakir Diyarbakır Province de Telafer linked. But the legal period to conquer Baghdad and around Baghdad Telafer were included within the borders. Mosul is repeated with a Telafer linked to Diyarbakır linked. Sinjar and Telafer XIX. Until the middle of the century was due to the Diyarbakir Province. Until the middle of the century was due to the Diyarbakir Province. Telafer, in the reign of Ottoman rule has undergone many administrative changes. During this period, gradually increasing strategic importance Telafer, 25 March 1914 at the first class of second-class township to township were commuted. City, in 1917, within the center are connected into an township were separated Sinjar. Telafer, as well as strategic importance, is inhabited entirely by Turkmen tribes. It’s intense as the lives of the Turkmen tribes of the region that are different but the names of all of the tribes are Turkish

Anahtar Kelimeler

Telafer, Mosul, Kirkuk, Sinjar, Turkmen, Turkish World, Ottoman Empire