Modern İpek Yolu Projesi ve Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Arasındaki Ekonomik İlişkiler

Yıl 2014, Cilt: 45 Sayı: 1, 0 - 15, 01.06.2014

Halil Seyidoğlu Suna Gönültaş

Öz

Kadim İpek Yolu asırlarca Uzak Doğu’nun baharat, mücevherat ve ipekli dokuma gibi değerli ürünlerinin İtalyan şehirleri üzerinden Avrupa’ya taşınmasına aracılık etmiştir. Ancak İpek Yolu’nu yalnızca basit bir ticaret yolu olarak değerlendirmek doğru değildir. Bu kanaldan Doğu ve Batı arasında tanışıklıklar yaşanmış; bilim, teknoloji, din, medeniyet görüşleri ve sanatsal değerler yayılma olanağı bulmuştur. Türkiye bu etkileşimde bir köprü konumuna sahipti. İpek Yolu’nun güzergâhı göz önüne alındığında bunun Türk Dünyası ile büyük ölçüde örtüştüğü görülür. İpek Yolu ticaretinin canlılığı ile Orta Asya Türk Topluluklarının ekonomik refah artışı ve siyasal etkinliği arasında yakın bir ilişki vardır. Küreselleşme, yeni bağımsızlıklarına kavuşan Orta Asya Türk Devletlerinin de dış dünya ile bütünleşmeleri ve Türkiye ile olan ilişkilerini geliştirmeleri için yeni bir fırsat yaratmıştır. Açık denizlere çıkışı olmayan bu bölgenin Avrupa pazarlarına hızlı ve güvenilir biçimde ulaşabilmesi, İpek Yolu projesinin modern şekliyle ele alınması zaruretini doğurdu. Çin’in bölgedeki yükselişi de bunu gerektirmekteydi. Modern İpek Yolu Projesi, Çin’den İngiltere’ye kadar kesintisiz ve hızlı bir demiryolu ulaşımı sağlayacaktır. Bazı tarihçiler İpek Yolu’nu ‘Türk Yolu’ olarak nitelendirirler. Bu yolun geliştirilmesiyle Türkiye ile Orta Asya Türk Devletleri ve Azerbaycan arasında ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkiler hızlı bir biçimde gelişecek, ekonomik refah yükselecek ve Türkiye ile Türk Devletleri arasında olası bir ekonomik birlik için temel koşullardan birisi olan hızlı ve kolay ulaşım sağlanmış olacaktır

Anahtar Kelimeler

İpek Yolu, Türk Cumhuriyetleri, Türkiye ve Orta Asya Gümrük Birliği, Marmaray Projesi

The Modern Silk Road Project and Its Impact on Trade Relations between Turkey and the Central Asian Turkish States

Öz

The Historical Silk Road was the main route by which silk, spices, gold and other precious materials from the Far East were carried all the way over to Europe via the Italian city states on the Mediterranean Coast. Nonetheless, the Silk Road does not have to be considered only as a trade route in its narrow sense, because it served as a medium by which communities from the East and West got acquainted, and science, technology, civilization and art flew over and disseminated. Turkey stood to be a bridge on this classical route. Obviously, the historical Silk Road largely overlapped with what is called as the “Turkish World.” A careful investigation would show that vitality of the Silk Road trade in history brought about economic welfare and political effectiveness to the Turkish communities. Globalization at our time provides new opportunities to these newly independent states to get integrated with the world and promote their relations with Turkey. The fact that the Central Asian Region has no direct access to the open seas makes it compulsory to take up the historical Silk Road and revitalize it with the modern technological facilities in our times. Additionally, the rise of the Chinese economy in the Far East requires the modernization of this route. Modern Silk Road Project will provide rapid, dependable and uninterrupted railroad transportation between China in the Pacific and England on the Atlantic Ocean. Some historians called this route as the ‘Turkish Road’. The modernization and revitalization of the Silk Road will undoubtedly contribute to the economic, social and cultural ties between Turkey, Central Asian Turkish states and Azerbaijan to intensify and consequently to higher levels of welfare in the Turkish World. Lastly and perhaps more importantly, provision of cheap, easy and fast transportation will eliminate one of the fundamental deficiencies for the establishment of a common market in the Turkish World

Anahtar Kelimeler

Silk Road, Turkic States, Turkey and the Central Asian Common Market, Marmaray Project.