NEDENLERİ VE SONUÇLARI BAĞLAMINDA YEMEN SAVAŞI

Yıl 2019, Cilt: 55 Sayı: 1, 83 - 98, 20.07.2019

Selim Öztürk

Öz

Makale, uzun yıllardır devam etmekte olan Yemen’deki

savaş durumuna, ortaya çıkışındaki

nedenlere ve geldiğimiz aşamada sonuçları

üzerinde detaylara inerek durmaktadır. Özellikle

Husi ayaklanmasının kontrol edilememesi üzerine

ülkenin çökmüş devlet haline gelmesi süreci

incelenmekte, ayrıca Arap Baharı ve ardından

Güney ayrılıkçılığının yükselmesinin ülkeyi bölgedeki

diğer güçlerin müdahale alanı haline

getirdiğine, özellikle Suudi Arabistan ve İran’ın

ülke içindeki devlet dışı aktörler vasıtasıyla nasıl

güç mücadelesine giriştiklerini tartışmaktadır.

Yemen’deki savaşın nedenleri için yıllar boyunca

Zeydi toplumuna yapılan baskılar, ötekileştirme

siyaseti ve Suudi destekli Selefileştirme

gibi etmenler; bunun dışında dış güçlerin rolünden

ziyade ülke içi dinamiklerin, yönetim

ve sosyo-ekonomik sorunların etkili olduğuna

yer verilmektedir. Aynı zamanda ülkenin dünya

enerji ulaşım yolları için kritik önem taşıyan

Bâbü’l-Mendeb boğazının kontrolünü elinde

bulundurması ülkedeki kaotik durumu fırsat bilen

bölge güçlerinin de müdahalesinde önemli

rol oynamaktadır. Makalede aynı zamanda tarihte

Zeydilik’in gelişim sürecine, 1962 Devriminin

devamındaki gelişmelere, iç savaş halinin derinleşmesinde

role sahip olan Yemen el-Kaidesi, su

sıkıntısı, çevre sorunları ve son yıllardaki Güney

Yemen’in ayrılıkçılık faaliyetlerine de detaylıca

değinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Husi Ayaklanması, Selefileştirme, Zeydilik, İran, Arap Baharı

Kaynakça

• ARDEMAGNI, Eleonora. The UAE’s Security-Economic Nexus in Yemen. Carnegie Endowment for International Peace, 19.07.2018, https://carnegieendowment.org/sada/76876, Erişim Tarihi: 19.02.2019.
• ALMAJDOUB, Sumaya. Saudi Arabia and the Regionalization of Yemen’s Conflict, 2016, https:// www.e-ir.info/2016/05/03/saudi-arabia-and-the-regionalization-of-yemens-conflict/, Erişim Tarihi: 13.02. 2019.
• BÜYÜKKARA, Mehmet Ali. Sosyal, Siyasi ve Dini Yönleriyle Yemen Husi Hareketi. Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, Cilt:16,No:30,2011,s. 115-152.
• LACKNER, Helen (ed.). Why Yemen Matters: A Society in Transition, Saqi Books, Londra,2014.
• CARAPICO, Sheila. No Exit: Yemen’s Existential Crisis. Middle East Report Online, 2011,s.1-7.
• DURSUNOĞLU, Alptekin. Ensarullah ve Hizbullah. Yakın Doğu Haber. 26.10. 2014. Erişim Tarihi: 7 Şubat 2019, http://www.ydh.com.tr/YD434_ensarullah-ve-hizbullah.html
• JUNEAU, Thomas. Iran’s policy towards the Houthis in Yemen: a limited return on a modest investment. International Affairs, Cilt:92, No:3,2016,s. 647-663.
• KRONENFELD, Sami ve Guzansky, Yoel. (2014). Yemen: A Mirror to the Future of the Arab Spring. Military and Strategic Affairs, Cilt:6, No:3, 2014,s. 79-99.
• LAOUST, Henry. İslam’da Ayrılıkçı Görüşler, Pınar Yayınları, İstanbul, 1999.
• PATRICK, Neil. The Saudi and Emirati Conundrum After Saleh. Carnegie Endowment for International Peace, 18.12.2017, https://carnegieendowment.org/sada/75054, Erişim Tarihi: 15.02.2019
• PRADOS, Alfred B. ve Sharp, Jeremy M. Yemen: Current Conditions and U.S. Relations. Washington: Congressional Research Service, 2007. PATRICK, Neil .The UAE’s War Aims in Yemen. ?. Carnegie Endowment for International Peace. 24.10.2017, https://carnegieendowment.org/sada/73524, Erişim Tarihi: 17.02.2019.
• SALISBURY, Peter. Yemen and the Saudi–Iranian ‘Cold War’, Chatham House, Londra,2015.
• SHARP, Jeremy M. Yemen: Civil War and Regional Intervention, Congressional Research Service, Washington, 2018.
• SHARP, Jeremy M. Yemen: Background and U.S. Relations. Congressional Research Service, Washington, 2015.
• STENSLIE, Stig. “Decisive Storm”: Saudi Arabia’s attack on the Houthis in Yemen, Norwegian Peacebuilding Research Center, Oslo,2015.
• SHAY, Shaul. The Bab al Mandab Strait and the Houthi Threat, Institute for Policy and Strategy, Herzliya, 2016.
• SHARP,Jeremy M.Yemen: Recent Attacks Against U.S. Naval Vessels in the Red Sea. Congressional Research Service, Washington, 2016.
• SHARP, Jeremy M.Yemen: Cholera Outbreak, Congressional Research Service, Washington, 2017.
• STENSLIE, Stig .Not too strong, not too weak: Saudi Arabia’s policy towards Yemen, Norwegian Peacebuilding Research Center, Oslo, 2013.
• TAMER, Cenk. İran’in Kara Hâkimiyeti Teorisi Bağlaminda Yemen Politikasi, Ankasam, Ankara, 2017.
• TRANSFELD, Mareike. Iran’s Small Hand in Yemen. Carnegie Endowment for International Peace, 14.02.2017, https://carnegieendowment.org/sada/67988, Erişim Tarihi: 20.02.2019.
• YOUSEFPOUR, A. ve Masoumi, S. Geopolitical Analysis of Al-Houthi Shiites in the Yemeni Revolution (2001 – 2012). International Journal of Scientific Study, Cilt:5, Sayı:5,2017,s. 257-262.
• YOUNG, M. What does Ali Abdullah Saleh’s death mean for Yemen?. Carnegie Endowment for International Peace,05.12.2017, https://carnegie-mec.org/diwan/74916, Erişim Tarihi: 10.02.2019.
• ZHANG, Jiadong. Terrorist Activities in Yemen and the US Countermeasures. Journal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia), Cilt:4, Sayı:1, 2010,ss.101-115, DOI:10.1080/19370 679.2010.12023150
• ZIMMERMAN, Katherine. Yemen’s Pivotal Movement, The Critical Threats Project of the American Enterprise Institute, Washington, 2014.
• ‘’Zeyd bin Ali’nin Kıyamı’’. WikiShia, http://tr.wikishia.net/view/Zeyd_bin_ Ali%27nin_K%C4%B1yam%C4%B1, Erişim: 22 .04. 2019.