AVRUPA BIRLIĞI – RUSYA İLIŞKILERINDE İNSAN HAKLARI

Yıl 2019, Cilt: 55 Sayı: 1, 99 - 117, 20.07.2019

İlhan Aras

Öz

Avrupa Birliği, uluslararası politikanın diğer

birçok aktörü gibi dış ilişkilerinde bazı ilkelerle

hareket etmektedir. Normatif bir güç olarak

tanımlanan Avrupa Birliği için dış politikada en

önemli ilkelerden biri de insan haklarıdır. Avrupa

Birliği-Rusya ilişkilerinde de insan hakları

konusu belli noktalarda gündeme gelmektedir.

Bu çerçevede çalışmada öncelikle Avrupa Birliği-

Rusya ilişkilerindeki insan haklarının önemi

aktarılmıştır. Sonraki bölümde ise, insan hakları

alanındaki sorunlar ve bu alandaki muhtemel

fırsatlar incelenmiştir. Avrupa Birliği ve Rusya

kıyaslandığında, Avrupa Birliği-Rusya ilişkilerinde

insan hakları konusunu çeşitli girişimlerle

gündeme getiren tarafın Avrupa Birliği olduğu

görülmektedir. Rusya ise daha ziyade tepkisiz

kalarak insan haklarının ilişkide önemli bir rol oynamasına

izin vermemektedir. Sonuç olarak, Avrupa

Birliği’nin Rusya bağlamında insan hakları

alanında geliştirdiği kurumsal mekanizmaların

ve maddi yardımların çoğu zaman başarısızlıkla

sonuçlandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kelimeler: Avrupa Birliği, Rusya, İnsan Hakları, EIDHR

Kaynakça

• Agreement on Partnership and Cooperation establishing a partnership between the European Communities and their Member States, of one part, and the Russian Federation, of the other part, 28.11.1997, Official Journal of the European Communities L 327/3.
• ARAS, İlhan. Avrupa Birliği’nin Kırım’ın İlhakına Bakışı: Rusya’ya Yönelik Yaptırımlar”, Karadeniz Araştırmaları, Cilt 14, Sayı 53, 2017, ss. 29-50.
• ARAS, İlhan. Avrupa Birliği ve Çin: Siyasi-Ekonomik İlişkiler, Detay Yayıncılık, Ankara, 2018. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Avrupa Birliği Antlaşması ve Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma, Ankara, 2011.
• BINDMAN, Eleanor. “The EU’s human rights policy in Russia: more than rhetoric?”, 30.09.2010 https://www.opendemocracy.net/od-russia/eleanor-bindman/eu%E2%80%99s-humanrights- policy-in-russia-more-than-rhetoric Erişim 25.11.2018
• BINDMAN, Eleanor Frances. Economic and social rights within EU-Russia relations: a missed opportunity?, PhD thesis, University of Glasgow, 2013.
• CAMERON, Fraser; Eva van Velzen. “The EU and Human Rights in the Global Context”, The EU-Russia Centre Review, EU Human Rights Policy towards Russia, Issue Sixteen, 2010, s. 6-15.
• Council of the EU, Declaration by the High Representative Federica Mogherini on behalf of the EU on the Autonomous Republic of Crimea and the city of Sevastopol, 17/03/2019, https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2019/03/17/declaration-bythe- high-representative-federica-mogherini-on-behalf-of-the-eu-on-the-autonomousrepublic- of-crimea-and-the-city-of-sevastopol/
• DASKALOVA, Ana. To Be or Not to Be a Normative Power: The EU’s Promotion of Human Rights and Democracy in Russia, Bruges Regional Integration & Global Governance Papers 2, 2013.
• DERIGLAZOVA, Larisa. “EU impact on human rights development in Russia, 1992-2012(4): from transitional democracy towards performing democracy”, European Comunity Studies Association-Canada, Biennial, 8-10 May, 2014, http://www.ecsa-c.ca/wp-content/ uploads/2014/11/5D_Deriglazova.pdf
• EU-Russia Civil Society Forum, https://eu-russia-csf.org/ Erişim 13.11.2018 Euronews. “Avrupa Parlamentosu Magnitsky yasasını onayladı”, 24.10.2012 http:// tr.euronews.com/2012/10/24/avrupa-parlamentosu-magnitsky-yasasini-onayladi Erişim 25.11.2018
• European Commission. Country Strategy Paper 2007-2013: Russian Federation, Brussels, European Commission, 2007.
• European Parliament, Human Rights in Russia: No light at the end of the tunnel, Briefing, September 2016, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2016/589768/ EPRS_BRI(2016)589768_EN.pdf
• European Union External Action. The European Union and the Russian Federation, 21.11.2017 https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/35939/european-unionand- russian-federation_en Erişim 8.12.2018
• FAWN, Rick. “‘Bashing about Rights’? Russia and the ‘New’ EU States on Human Rights and Democracy Promotion”, Europe-Asia Studies, Vol. 61, No. 10, 2009, s. 1777–1803.
• FERNANDES, Sandra. “EU Policies towards Russia, 1999-2007: Realpolitik Intended”, (Ed. Nathalie Tocci), Who is a Normative Foreign Policy Actor?, Centre For European Policy Studies, Brussels, 2008, s. 37-41.
• FORSBERG, Tuomas; Graeme P. Herd. “The EU, Human Rights, and the Russo-Chechen”, Political Science Quarterly, Vol. 120, No. 3, 2005, s. 455-478.
• Freedom House, Freedom in the World 2018, https://freedomhouse.org/report/freedomworld/ 2018/russia Erişim: 1.12.2018
• HUGHES, James. “EU Relations with Russia: Partnership or Asymmetric Interdependency?”, (Ed. Nicola Casarini, Costanza Musu), European Foreign Policy in an Evolving International System The Road Towards Convergence, Palgrave Macmillan, London, 2007, s. 76-94.
• KARACA, Kayhan. “AİHM’nin 2017 bilançosu açıklandı”, 25.01.2018, https://p.dw.com/p/2rTnS Erişim 28.11.2018
• KLITSOUNOVA, Elena. Promoting Human Rights in Russia Through Support to Non-governmental Organizations: How to Improve the Strategies of the European Union, International Policy Fellowship Program, Open Society Institute Hungary, 2008.
• MANNERS, Ian. “Normative Power Europe: A Contradiction in Terms?”, Journal of Common Market Studies, Vol. 40, Issue 2, 2002, s. 235-258.
• PANEBIANCO, Stefania. “Promoting human rights and democracy in European Union relations with Russia and China”, (Ed. Sonia Lucarelli, Ian Manners), Values and Principles in European Union Foreign Policy, Routledge, London and New York, 2006, s. 130-146.
• RĂDUCEA, Raluca. “A Human Rights Perspective on Russia’s Foreign Policy”, The Romanian Journal of Society and Politics, Vol. 12, Issue 1, 2017, s. 109-126.
• Regulation (EU) No 235/2014 of the European Parliament and of the Council of 11 March 2014 establishing a financing instrument for democracy and human rights worldwide, Official Journal of the European Union L 77/85, 15.3.2014.
• REHN, Olli. Avrupa’nın Gelecek Sınırları: Türkiye bir köprü mü, Köprübaşı mı yoksa ergime potası mı?, Çev. O. Şen, H. Kaya, 1001 Kitap, İstanbul, 2007.
• SAARI, Sinikukka. “What Went Wrong with the EU’s Human Rights Policy in Russia?”, The EURussia Centre Review, EU Human Rights Policy towards Russia, Issue Sixteen, 2010a, s. 16-25.
• SAARI, Sinikukka. The call for a ‘dignified’ EU foreign policy > How to promote human rights in Russia?, The Finnish Institute of International Affairs, 7, 2010b, https://storage. googleapis.com/upi-live/2017/01/fiia_comment_7_2010.pdf
• SMITH, Karen E. European Union Foreign Policy in a Changing World, Polity Press, Cambridge, 2003.
• TAFURO, Eleonora. Can the EU help foster democracy in Russia?, FRIDE Policy Paper, No: 164, October 2013.
• United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, http://indicators.ohchr.org/ YOUNGS, Richard; Natalia Shapovalova. EU Human Rights Policy Towards Russia, Directorate- General For External Policies of the Union Directorate B Policy Department Study, European Parliament, Belgium, 2011.
• WIEGAND, Gunnar. “EU-Russian Relations at a Crossroads”, Irish Studies in International Affairs, Vol. 19, 2008, s. 9-15.