SURİYE İÇ SAVAŞI DÖNEMİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA TÜRKMENLER

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 231 - 250, 08.01.2024

Ülküm Gözde Gündoğdu

Öz

Suriye coğrafyasında yaşayan kadim milletlerden biri olarak Suriye Türkmenleri, bölgede yedinci yüzyıldan itibaren varlıklarını devam ettirmektedir. Suriye Türkmenleri, tarihsel süreç içerisinde önce Fransızlar, akabinde Nasır dönemi politikaları üzerinden “Türklük bilincinin” zayıflatılmaya çalışıldığı Arap milliyetçiliği dönemi ve son kertede Hafız Esed dönemi politikalarıyla şekillenen otuz yıllık süreçte yoğun bir tecrit, baskı ve asimilasyon politikasına maruz bırakılmıştır. Arap Baharı sürecinin, Mart 2011 tarihinde Suriye topraklarına sirayet etmesiyle birlikte bölgedeki varlıkları uzun yıllar ihmal edilen Türkmenler, yeniden tarih sahnesine çıkmıştır. Suriye Türkmenleri, iç savaş süreci boyunca Beşşar Esed rejimi ve müttefiklerinin uyguladıkları zorunlu göç politikalarıyla vatanlarından bilinçli bir şekilde koparılmıştır.
Suriye Türkmenlerinin gelecek vizyonu, Suriye’nin Türkiye’nin en uzun kara sınır komşusu olması ve olası gelecekte Suriye’de tesis edilecek yeni bir idarenin kurulması durumunda, Türkmenlerin alacağı siyasi pozisyon sebebiyle büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda, Türk Dış Politikası özelinde, Suriye’nin toprak bütünlüğünü esas alan bölgesel ve siyasal özerkliklere yer vermeyen bir yeni anayasanın yapılması gerekmektedir. Türkmenler nazarında ısrarla belirtilmesi gereken husus Suriye Türkmenlerinin, kurucu halk/yerli halk statüsüyle Suriye’de yeni oluşturulacak anayasada varlıklarının devamlılığı noktasındaki haklarının teminat altına alınmasıdır. Özellikle yeni oluşturulacak anayasada Suriye Türkmenlerin milli kimlikleriyle var olması konusu elzemdir. Türkmen siyasetinin merkez organı olan STM’nin hızlı bir revizyona tabii tutulması, Türkmen siyasetinin lokal yapılardan kurtarılıp uluslararası zemine taşınması, Türkmen kimliğinin desteklenmesi noktasında Türkmen Siyasi Akademileri fikrinin hızla hayata geçilmesi gerekmektedir.

As one of the ancient nations living in Syria, Syrian Turkmens have been living in the region since the seventh century. Syrian Turkmens have been subjected to an intense policy of isolation, oppression and assimilation in a thirty-year period shaped first by the French, then by the policies of the Nasser period, then by the Arab nationalism period in which the "Turkishness consciousness" was tried to be weakened through the policies of the Nasser period, and finally by the policies of the Hafez al-Assad period. With the spread of the Arab Spring process to Syria in March 2011, Turkmens, whose existence in the region had been neglected for many years, reappeared on the stage of history. Syrian Turkmens were deliberately detached from their homeland through the forced migration policies implemented by the Bashar al-Assad regime and its allies during the civil war.
The future vision of the Syrian Turkmens is of great importance due to the fact that Syria is Turkey's longest land border neighbour and the political position that the Turkmens will take in the event of the establishment of a new administration in Syria. In this context, a new constitution that is based on the territorial integrity of Syria and that does not allow for regional and political autonomies is necessary for Turkish Foreign Policy. The issue that should be insisted upon by the Turkmens is the guarantee of the rights of Syrian Turkmens in terms of the continuity of their existence in the new constitution to be formed in Syria with the status of constituent people/indigenous people. In particular, it is essential for Syrian Turkmens to exist with their national identity in the new constitution. The STM, which is the central organ of Turkmen politics, should be subjected to a rapid revision, Turkmen politics should be saved from local structures and moved to the international arena, and the idea of Turkmen Political Academies should be rapidly implemented to support Turkmen identity.

Anahtar Kelimeler

Suriye Türkmenleri, Suriye İç Savaşı, Türk Dış Politikası

Kaynakça

• Referans1 Gürson, A. P. (2019). Büyük Güçlerin Suriye Planı. Ankara: Kripto Basım Yayım Dağıtım Ltd.Şti.
• Referans2 Yavuz, C. (2005). Geçmişten geleceğe Suriye-Türkiye ilişkileri. Ankara : Ankara Ticaret Odası. Süreli Yayınlar
• Referans3 Acun, C., & Keskin, B. (2017). PKK’nın Kuzey Suriye Örgütlenmesi PYD-YPG. Ankara: SETA Yayınları. https://setav.org/assets/uploads/2017/05/PYD_YPG_Tr.pdf adresinden alındı Referans4 9 Eylül . (2019, Kasım 27). Bulut'un şiiri milli marş kabul edildi: https://www.dokuzeylul.com/bulutun-siiri-milli-mars-kabul-edildi adresinden alındı [erişim tarihi 9.08.2023]
• Referans5 Gafarlı , O. (2016, Eylül 9). Rusya’nın PYD politikası değişiyor mu? Al Jazeera: https://www.aljazeera.com.tr/gorus/rusyanin-pyd-politikasi-degisiyor-mu adresinden alındı [erişim tarihi 9.08.2023]
• Referans6 IHS Janes. (2016). Islamic State’s caliphate shrinks by 14% in 2015: https://www.janes.com/article/56794/islamic-state-s-caliphate-shrinks-by-14-in-2015 adresinden alındı [erişim tarihi 5.08.2023]
• Referans7 Kara Kuvvetleri Komutanlığı. (2016, Ağustos 24). Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı Kara Kuvvetleri Komutanlığı: https://www.kkk.tsk.tr/firat-kalkani.aspx adresinden alındı [erişim tarihi 13.09.2023]
• Referans8 Kirişçioğlu, M. F. (2013). Suriye'de iç savaş sürerken Suriye Türkleri Rapor No:1. Ankara: 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü. 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü: Kirişçioğlu, M. F., 2013. Ankara: adresinden alındı [erişim tarihi 9.08.2023]
• Referans9 Milliyet. (2012, Mart 25). Türkiye Suriye elçisini geri çekti. www.milliyet.com.tr. adresinden alındı [erişim tarihi 11.10.2023]
• Referans10 O'Bagy, E. (2013, January 31). The Free Syrian Army. The Institute for the Study of War: https://www.understandingwar.org/sites/default/files/The-Free-Syrian-Army-24MAR.pdf adresinden alındı [erişim tarihi 1.09.2023]
• Referans11 Pıccının, P. (2011, Ağustos 1). Après avoir été sur le terrain. La Libre: https://www.lalibre.be/debats/opinions/apres-avoir-ete-sur-le-terrain-51b8d7abe4b0de6db9c283df adresinden alındı [erişim tarihi 5.08.2023]
• Referans12 Solomon, E. (2012, Aralık 5). Syria's rebels in new effort to unite ranks. Reuters: https://www.reuters.com/article/uk-syria-crisis-rebels-idUKBRE8B411120121205 adresinden alındı [erişim tarihi 1.08.2023]
• Referans13 Staff, R. (2011, Nisan 7). Syria's Assad tries to appease Kurds after unrest. https://www.reuters.com/: https://www.reuters.com/article/us-syria-kurds-idUSTRE7366H620110407 adresinden alındı [erişim tarihi 9.08.2023]