Türkiye ve Altı Batı Balkan Ülkesinin 2010-2023 Yılları Arasında CRITIC ve MAIRCA Yöntemleriyle Makroekonomik Performanslarının Karşılaştırması ve Türkiye-Sırbistan Ekonomik İlişkilerinin Geliştirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 38 - 61, 17.07.2024

Dilek Demirbaş

Öz

Bu çalışmada Türkiye ve altı Batı Balkan Ülkesinin (Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan) 2010-2023 dönemi makroekonomik performanslarının CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinin kullanımı ile karşılaştırmalı değerlendirilmesinin yapılması amaçlanmıştır. Bu 7 ülkeyi karşılaştırmak için enflasyon, işsizlik oranı, sefalet endeksi, satın alma gücü̈ paritesi ve devlet gelirleri olmak üzere beş adet makroekonomik performans kriteri belirlenmiştir. CRTIC yöntemi ile performans kriterleri objektif olarak ağırlıklandırılırken, MAIRCA yöntemi ile 7 ülke karşılaştırılmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre en iyi makroekonomik performansı gösteren ülke Türkiye olarak belirlenmişken, en kötü performansı gösteren ülkede Mekedonya ülke olmuştur. Sırbistan ise bu analizde en iyi beşinci ülke olarak sıralamda yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

CRITIC Yöntem, MAIRCA Yöntemi, Balkan Ülkeleri, Türkiye, Makroekonomik Performans

Etik Beyan

BU ÇALIŞMAYI BAŞKA BİR DERGİYE YOLLAMADIM

Destekleyen Kurum

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ

Teşekkür

TEŞEKKÜRLER

Kaynakça

• Akçakanat, Ö. Aksoy, E. ve Teker, T. “CRITIC ve MDL Temelli EDAS yöntemi ile TR-61 Bölgesi Bankalarının Performans Değerlendirmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3/32 (2018), s.1-24.
• Akçayır, Ö. “Döviz Kurlarının ve Kredi Faiz Oranlarının Okun Sefalet Endeksi Üzerindeki Etkileri”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18/2 (2022), s. 595-617.
• Ayçin, E. Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. (1. Baskı) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, (2019).
• Ayçin, E. “Personel Seçim Sürecinde CRITIC ve MAIRCA Yöntemlerinin Kullanılması”,İşletme Dergisi, 1/1 (2020). s. 1-12.
• Ayçin, E. ve GÜÇLÜ, P. “BİST Ticaret Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Finansal Performanslarının ENTROPI ve MAIRCA Yöntemleri ile Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 85 (2020), s. 287-312.
• Ayçin, E. ve Orçun, Ç. “Mevduat Bankalarının Performanslarının ENTROPI ve MAIRCA Yöntemi ile Değerlendirilmesi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü̈ Dergisi, 22/42 (2019), s. 175-194
• Bektaş S. ve Baykuş, O. “CRITIC ve MAIRCA Yöntemleriyle Türk Dünyası Ülkeleri, Türkiye Ve Rusya’nın 2010-2020 Dönemi İçin Makroekonomik Performanslarının Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 39, (2023), s. 107-122
• Belke, M. “CRITIC ve MAIRCA Yöntemleriyle G7 Ülkelerinin Makroekonomik Performansının Değerlendirilmes”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Prof. Dr. Sabri Orman Özel Sayısı, (2020), s. 120-139.
• DEİK. Sırbistan Bilgi Notu.2024: https://www.deik.org.tr/uploads/sirbistan-bilgi-notu-subat-2024.pdf
• Diakoulaki, D. Mavrotas, G. ve Papayannakis, L. (1995). “Determining objective weights in multiple criteria problems: The critic method. Computers & Operations Research”, 22 /7 (1995), s. 763-770.
• Eki̇nci̇ Hamamci, E. D. ve Şahi̇noğlu, T. “Temel Bileşenler Analiziyle Yükselen Piyasa Ekonomilerinin Makroekonomik Performansı”, Journal of Yaşar University, 15/60) (2020), s. 728-745.
• Eyüboğlu, K. (2017). “Türk Dünyasında Yer Alan Ülkelerin Makro Performanslarının Karşılaştırılması”, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 83 (2017), s. 331-350.
• Gigović, L. vd. The Combination Of Expert Judgment And GIS-MAIRCA Analysis For The Selection Of Sites For Ammunition Depots. Sustainability, 8/4, (2016), s. 1-30.
• Koşaroğlu, Ş. M. “E7 Ülkelerinin Makroekonomik Performanslarının ENTROPI ve ARAS Yöntemleriyle Karşılaştırılmas”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 68, (2021), s. 203-221.
• Okun, Arthur M. “Potential GNP: Its Measurement and Significance, Proceedings of the Business and Economic Statistics Section of the American Statistical Association. Alexandria”, American Statistical Association, (1962)s. 89-104.
• Orhan, M. (2020). “Avrupa Birliği Ülkeleri ile Avrupa Birliği Üyeliğine Aday Olan Ülkelerin Makroekonomik Performanslarının Aras Yöntemi ile Kıyaslanması”, Journal Of Humanities And Tourism Research (Online), 10 /10-1, (2020), s. 115-129.
• Pamučar, D. vd. Novel Approach To Group Multi-Criteria Decision Making Based On Interval Rough Numbers: Hybrid DEMATEL-ANP-MAIRCA Model. Expert Systems With Applications, 88, (2017), s. 58-80.
• Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs. Relations Between Türkiye and Serbia, (2023)
• Uludağ, A. S. ve Ümi̇t, A. Ö. “An Analysis of Value-Added Production and Macroeconomic Performances of the Turkic Countries via DEMATEL and COPRAS Methods”, Sosyoekonomi, 28 /45 (2020), s. 139-164.
• Wang, C.-N. ve Le, A. “Measuring the Macroeconomic Performance among Developed Countries and Asian Developing Countries: Past, Present, and Future. Sustainability,”,10/10, (2018), s. 36-64.