Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 65 - 68, 17.12.2024

Yasin Akkoyun

https://doi.org/10.51621/aws.1424104

Öz

Amaç: “Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar” Prof. Dr. Serpil Sancar'ın araştırma ve analiz kitabıdır. Kitaptaki ana kavram “toplumsal cinsiyet”, toplum tarafından kadın ve erkeğe özgü olduğu düşünülen rol, tutum ve davranışları karşılamaktadır. Bu doğrultudan yola çıkarak eserin, “toplumsal cinsiyet’’ bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu çalışmada; eser, “toplumsal cinsiyet’’ kavramı ışığında incelenmiştir. Eser, mevcut toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin temel nedenlerine göre değerlendirilmiştir. Kadınların, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir yansıması olarak özel alandaki deneyimleri ele alınmıştır. Bu noktada erkeklerin ise “devlet kurmak” metaforuyla kamusal alanda yaşadıkları gözler önüne serilmektedir.
Bulgular: Sancar, toplumsal cinsiyet bağlamından yola çıkarak kadınların geçmişten günümüze kadar bu rol, tutum ve davranışlara karşı nasıl mücadele verdiklerini, erkeklerin gazete, dergi ve kitaplarla bu süreci nasıl yorumladıklarını ve karşı çıktıklarını sistematik bir şekilde ele almaktadır. Beş bölümden oluşan inceleme kitabının amacı, kadınların Türk tarihine katkıları üzerine yapılan araştırmaları daha sistematik ve metotlu hale getirmektir. Sancar’a göre, kitabın asıl amacı ise araştırılan dönemin mikro politiğini anlamaktır. Yazar, aynı zamanda “Erkekler devlet, kadınlar aile kurar” metaforunu kullanarak Türkiye’de cinsiyetçiliğin kamusal ve özel alanlara yansımasını incelemiştir.
Sonuç: Sancar, erkeklerin siyaset, kamu, sanayi ve daha birçok alanda kendilerini öncelikli olarak görmelerini ve kadınların ikincil planda tutulmasını toplumsal cinsiyet bağlamında değerlendirerek eleştirmiştir. Dünyanın doğu ve batı olarak ayrılması, doğunun geri kalmış ve cahil, batının ise modern olarak algılanması Sancar tarafından eleştirilmiştir. Bu ayrıştırmanın toplumsal cinsiyet kavramıyla ilişkili olması alan yazısı için önemlidir. Kitabın; kadın, aile ve toplumsal cinsiyet çalışmaları başta olmak üzere multidisipliner birçok alanda akademik yayına önemli bir katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

kadın, Toplumsal Cinsiyet, Cinsiyet

Etik Beyan

Dr.Öğr.Üyesi Senem GÜRKAN

Destekleyen Kurum

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kadın ve Aile Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Ana Bilim Dalı

Teşekkür

Bir araştırma ve inceleme kitabının eleştiri yazsını yazarken desteğini asla esirgemeyen ders hocam ve danışmanım Dr.Öğr.Üyesi Senem GÜRKAN'a teşekkürü bir borç bilirim.

Gender of Turkish Modernization: An Evaluation in the Context of Gender

Öz

Purpose: “Gender in Turkish Modernization: Men Build States, Women Build Families” is a research and analysis book by Prof. Dr. Serpil Sancar. The main concept in the book is “gender,” which refers to the roles, attitudes, and behaviors considered specific to women and men by society. Based on this, it is aimed to evaluate the work in the context of “gender”.
Method: In this study, the work is examined in light of the concept of “gender.” The work is evaluated according to the main reasons for the current gender inequality. The experiences of women in the private sphere as a reflection of gender inequality are discussed. At this point, men's experiences in the public sphere are revealed with the metaphor of “establishing a state.”
Findings: Starting from the context of gender, Sancar systematically examines how women have struggled against these roles, attitudes, and behaviors from the past to the present and how men have interpreted and opposed this process through newspapers, magazines, and books. The five-part book aims to make research on women's contributions to Turkish history more systematic and methodical. According to Sancar, the book's main purpose is to understand the micro-politics of the period under study. The author also examines the reflection of sexism in public and private spaces in Turkey by using the metaphor "Men establish the state, women establish families."
Conclusion: Sancar criticized that men see themselves as the priority in politics, public, industry, and many other areas and that women are kept in the background in the context of gender. The division of the world into East and West, the perception of the East as backward and ignorant and the West as modern, was criticized by Sancar. The fact that this division is related to the concept of gender is important for the field article. The book is thought to contribute significantly to academic publications in many multidisciplinary fields, especially in women, family, and gender studies.

Anahtar Kelimeler

Gender, Social Gender, Woman

Kaynakça

• Bhasin, K. (2003). Toplumsal cinsiyet “bize yüklenen roller” (Çev. K. Ay). İstanbul: Kadın Dayanışma Vakfı Yayınları.
• Dökmen, Z. Y. (2012). Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İmançer, D. (2006). “Medya ve Kadın”, Ebabil Yayıncılık, Ankara, 2006.
• Koca, C. (2006). Beden eğitimi ve spor alanında toplumsal cinsiyet ilişkileri. Spor Bilimleri Dergisi, 17, 81-99.
• Kulak, H. (2023). Kamusal Alan-Özel Alan Ayrımı ve Habermas’ın Kamusal Alan Düşüncesi. Habitus Toplum Bilim Dergisi, 4(4), 115-144.
• Oakley A. (1985). Sex, Gender and Society. Aldershot, Hants: Gower/Maurice Temple Smith
• Özkazanç, A. (2010). Toplumsal Cinsiyet ve Bilim. II. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kongresi: Kadını Görmeyen Bilim ve Sağlık Politikaları, 20-23.
• Sancar, S. (2012). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sancar, S. (2022). Hakkımda. Ocak 19, 2023 tarihinde Serpil Sancar: https://serpilsancar.com/about-me/ adresinden alındı.
• Sayer, H. (2011). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Erkeklerin Katılımı. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. 9-10.