Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumu ile Cinsel Öz-Yeterlilikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 55 - 64, 17.12.2024

Sevim Sarısoy , Nilüfer Tuğut , Goyarchin Mehdiyeva

https://doi.org/10.51621/aws.1460927

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, kadınların toplumsal cinsiyet rolleri tutumu ve cinsel öz-yeterlilik arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Örneklem büyüklüğünü hesaplamak için “G. Power-3.1.9.7” programı kullanılmıştır. Örnekleme araştırma kriterlerini karşılayan 216 kadın alınmıştır. Verilerin toplanmasında; Kişisel Bilgi Formu, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ve Cinsel Öz-Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, ANOVA, bağımsız örneklem t-testi, ve pearson korelasyon analizleri kullanılmıştır. Yanılma düzeyi ise p<,05 anlamlı olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Toplumsal cinsiyet rolleri tutumu ile cinsel öz-yeterlilik arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır (r=0,108; p>,05) ancak Cinsel Öz-yeterlilik Ölçeği toplam puan ortalaması ile Kadınların Eşitlikçi Cinsiyet Rolü alt boyutu (r=0,274) ve Geleneksel Cinsiyet Rolü alt boyutu (r=0,256) puanları arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde, Evlilikte Cinsiyet Rolü alt boyutu (r=-0,221) puanı arasında negatif yönlü, düşük düzeyde ve Erkek Cinsiyet Rolü alt boyutu (r=-,308) puanı arasında negatif yönlü, orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir (p<,05).
Sonuç: Kadınların eşitlikçi cinsiyet rolleri ve geleneksel cinsiyet rolleri arttıkça, evlilikte cinsiyet rolleri ve erkek cinsiyet rolleri azaldıkça, cinsel öz-yeterlilik düzeylerinin arttığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, cinsel öz-yeterlilik, toplumsal cinsiyet rolleri, tutum

Etik Beyan

Bu araştırmanın etik kurul onayı Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan (2023-03/23) alınmıştır.

Teşekkür

Araştırmamıza katılan tüm kadınlara teşekkür ederiz.

The Relationship Between Women's Gender Role Attitudes and Sexual Self-Efficacy

Öz

Objective: This study aimed to determine the relationship between women's gender role attitudes and sexual self-efficacy.
Method: The research is descriptive type. “G. Power-3.1.9.7” program was used to calculate the sample size. The sample included 216 women who met the research criteria. Personal Information Form, Gender Roles Attitude Scale and Sexual Self-Efficacy Scale were used to collect the data. Descriptive statistical methods, ANOVA, independent sample t-test, and Pearson correlation analysis were used to analyze the data. The error level p<.05 was accepted as significant.
Results: No significant relationship was found between gender roles attitude and sexual self-efficacy (r=0.108; p>.05) however, it was determined that there was a positive, low level relationship between the mean total score of the Sexual Self-Efficacy Scale and the scores of the Egalitarian Gender Role sub-dimension (r=0.274) and the Traditional Gender Role sub-dimension (r=0.256), a negative, low level relationship between the Gender Role in Marriage sub-dimension (r=-0.221) and a negative, moderate level relationship between the score of the Male Gender Role sub-dimension (r=-.308) (p<.05).
Conclusion: It was found that there was no relationship between women's gender roles and sexual self-efficacy, but sexual self-efficacy levels increased as egalitarian gender roles and traditional gender roles increased and as marital gender roles and male gender roles decreased.

Anahtar Kelimeler

Sexual Self-Efficacy, Gender, Gender Role, Attitude

Kaynakça

• Akın, A., & Özpınar, S. (2018). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Sağlığı (1. Baskı, ss.1-308). Nobel Akademik Yayınları.
• Aksoy, A., Yılmaz, D.V., & Yılmaz, M. (2019). Gebelikte cinsel yaşantıyı neler etkiler? Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 45-53. https://doi.org/10.46237/amusbfd.654371
• Assarzadeh, R., Khalesi, Z.B., & Jafarzadeh Kenarsari, F. (2019). Sexual self-efficacy and associated factors: A review. Shiraz E Medical Journal, 20(11). http://dx.doi.org/10.5812/semj.87537
• Aktaş D., & Külcü, D.P. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ile kadına ilişkin namus algıları arasındaki ilişki. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku Tarihi Dergisi, 28(1),1-9. http://dx.doi.org/10.5336/mdethic.2019-66250
• Balcı, S. (2022). İnflamatuvar bağırsak hastalığı olan bireylerin beden imajlarının cinsel doyum ve cinsel öz- yeterliliklerinin değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Ankara.file:///C:/Users/Hp/Downloads/712679.pdf
• Başar, F. (2020). Toplumsal Cinsiyet: Toplumsal Cinsiyet Tanımı ve Temel Kavramlar (1. Baskı, ss.1-134). Akademisyen Kitabevi.
• Bertrand, M. (2020). Gender in the twenty-first century. In AEA Papers and proceedings, 110, 1-24.
• Classon, K., Dietrich, J. J, Lachowsky, N. J., Nkala, B., Palmer, A., Cui, Z., Beksinska, M., Smit, J. A, Hogg, R. S., Gray, G,Miller,C. L., & Kaida, A. (2018). Sexual self-efficacy and gender: a review of condom use and sexual negotiati on among young men and women in Subsaharan Africa. The Journal of Sex Research, 55, 4-5. http://dx.doi.org/10.1080/00224499.2017.1421607
• Çelik, E. (2013). Cinsel öz-yeterlik ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. JEE, 3(2), 2146-2674. http://dx.doi.org/10.51982/bagimli.1438980
• Ford, J.V., Corona-Vargas, E., Cruz, M., Fortenberry, J. D., Kismodi, E., Philpott, A., ... & Coleman, E. (2021). The World Association for Sexual Health’s declaration on sexual pleasure: A technical guide. International Journal of Sexual Health, 33(4), 612-642. http://dx.doi.org/10.1080/19317611.2021.2023718
• Gökçay, G. (2018). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumların Belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi]. Kars. file:///C:/Users/Hp/Downloads/508480.pdf
• Gökçay, G., & Akça, D. (2020). Kafkas Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi jinekoloji polikliniğine başvuran kadınların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 10(2). http://dx.doi.org/10.30934/kusbed.420223
• Haarmans, M., McKenzie, K., Kidd, SA., & Bentall, R.P. (2018). Gender role strain, core schemas, and psychotic experiences in ethnically diverse women: A role for sex‐and gender‐based analysis in psychosis research?. Clinical Psychology & Psychotherapy,25(6),774-784. http://dx.doi.org/10.1002/cpp.2307
• Kafaei Atrian, M., Mohebbi Dehnavi, Z., & Kamali, Z. (2019). The relationship between sexual self-efficacy and sexual function in married women. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 7(2), 1683–1690. https://doi.org/10.22038/jmrh.2018.30672.1333
• Karakoyunlu Şen, S. (2019). Sağlık Algısı İle Kanser Taraması Farkındalığı Arasındaki İlişki [Tıpta Uzmanlık Tezi, İzmir: T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. İzmir. file:///C:/Users/Hp/Downloads/544515.pdf
• Lee, I.C., Hu, F., & Li, W.Q. (2020). Cultural factors facilitating or inhibiting the support for traditional household gender roles. Journal of Cross-Cultural Psychology, 51(5), 333-352. http://dx.doi.org/10.1177/0022022120929089
• Özden, S., & Gölbaşı, Z. (2018). Sağlık çalışanlarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3),95-100. http://dx.doi.org/10.30934/kusbed.420223
• Öztürk, A., Aslan, S., & Yaşar, Ö.Ü.B.N. (2023). Bir kamu üniversitesinde çalışan kadınların toplumsal cinsiyet algısının belirlenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11,136, 168-178. http://dx.doi.org/10.29228/asos.66494
• Peiffer, H., Ellwart, T., & Preckel, F. (2020). Ability self-concept and self-efficacy in higher education: An empirical differentiation based on their factorial structure. PLoS One, 15(7), e0234604. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0234604
• Pekel, E. (2019). Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadının çalışma hayatındaki konumu. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 30-39. http://dx.doi.org/10.18221/bujss.303363
• Reale, C., Invernizzi, F., Panteghini, C., & Garavaglia, B. (2023). Genetics, sex, and gender. Journal of Neuroscience Research, 101(5), 553-562. http://dx.doi.org/10.1002/jnr.24945
• Tabassum, N., & Nayak, B.S. (2021). Gender stereotypes and their impact on women’s career progressions from a managerial perspective. IIM Kozhikode Society & Management Review, 10(2),192-208. http://dx.doi.org/10.1177/2277975220975513
• Uzun, Z., Erdem, S., Güç, K., Uzun, A.M.Ş., & Erdem, E. (2017). Toplumsal cinsiyet algısı ve toplumsal cinsiyet rollerine eğitimin etkisi: deneysel bir çalışma. Journal of Human Sciences,14(1),678-693. http://dx.doi.org/10.14687/jhs.v14i1.4354
• Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 409-420. http://dx.doi.org/10.17494/ogusbd.1428227
• World Health Organization. (2018). Gender equality must be at the core of 'Health for All'. [Internet]. 2021 Jun [cited 2021 Jun 04] Available from: https://www.who.int/news/item/07-03-2018-gender-equality-must-be-at-the-core-of-health-for-all. Erişim tarihi:26.02.2024