Aeneis Destanı’nın Arap Kültürü Üzerine Etkisi Hakkında Analitik Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 107 - 130, 09.04.2025

Mahmoud Harırı

Öz

Aeneis, Roma İmparatorluğu’nun tarihini Latince anlatan epik bir şiir mahiyeti taşımaktadır. Roma’nın kuruluşundan çok önce Roma halkının kökenini mitolojik bir hikâye aracılığıyla anlatmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Vergilius ‘un Aeneis’i ile Homeros’un İlyada’sını birbirine karıştıran pek çok okurun içine düştüğü kafa karışıklığına açıklık getirmektir. Bu bağlamda Aeneis’in Arap dünyasında hak ettiği değeri görememiş destanlardan biri olarak görülmesi de eklenebilir. Bu çalışma; destan nedir ve en önemli özellikleri nelerdir, Aeneis nedir ve onu diğer destanlardan ayıran özellikler nelerdir, Aeneis’in gerçek tarihi ve genel sanatsal özellikleri nelerdir, Arap düşünce ve edebiyatına dolaylı etkisi nedir gibi sorulara cevap aramaktadır. Bu çalışmanın sonunda araştırmacı, Aeneis’in sadece Vergilius tarafından nazım formunda yazılmış şiirsel bir destan olmadığı; aynı zamanda Romalılara ait köklü bir inanç dayanağı ve Latin dilinin en önemli kaynaklarından biri olduğu sonucuna varmıştır.
Son olarak, Aeneis destanı çeviri, eleştiri, edebi analiz ve sanatsal çalışmalar yoluyla Arap edebiyatı ve düşüncesi üzerinde açık bir iz bıraktığı söylenebilir. Bu etkinin devamlı bir şekilde incelenmesi ve üzerinde düşünülmesi, medeniyetler arasındaki kültürel ve edebi ilişkilerin derinlemesine anlaşılmasını katkı sunabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aeneis , Vergilius , Epik Şiir , Romalı , Fikir ve Arap Edebiyatı

Kaynakça

• . ابراهيم سكر، الإنيادة لفرجيل، الهيئة المصريّة العامّة للكتاب، مهرجان القراءة للجميع، 1994 م.
• . ابن منظور، لسان العرب، مادة لحم، ج 13 ، دار صادر، ط 1، بيروت، لبنان، 2000 م.
• . أحمد عتمان، الأدب اللاتيني و دوره الحضاري، سلسلة عالم المعرفة، الكويت، ع 141 ، سبتمبر 1989 م.
• . أمين سلامة، أناشيد الرعاة لفرجيل، دار الفكر العربي، مطبعة الاعتماد، القاهرة، 1988 م.
• . علي عب د الفتّاح، أعلام في الأدب العالمي، مركز الحضارة العربيّة، ط 1، القاهرة، 1999 م.
• . عنبرة سلام الخالدي، الانياذة لفرجيل، دار العلم للملايين، ط 2، بيروت، 1978 م.
• . محمد عناني، الأدب وفنونه، مؤسسة هنداوي، 1984 م.
• . محمد غنيمي هلال، النقد الأدبي الحديث، دار نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزيع، القاهرة، 1997 م.
• . محمد غنيمي هلال، الأدب المقارن، دار نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزي ع، ط 9، القاهرة، 2008