Arap Şiirinde Arkadaşlık Kavramı: Olumlu ve Olumsuz Yaklaşımlar

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 161 - 206, 14.04.2025

Mohammad Sami Jabar Albayati

Öz

Zengin içeriği ve çeşitli temalarıyla Arap dili ve edebiyatında, özellikle şiir alanında, pek çok insani değer ve toplumsal ilişki ele alınmıştır. Bu bağlamda, arkadaşlık kavramı önemli bir tema olarak öne çıkmıştır. Tarih boyunca farklı Arap şairlerinin eserlerinde işlenen arkadaşlık, kimi zaman olumlu ve umut dolu bir yaklaşımla, kimi zaman ise karamsar bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Ayrıca, bu temada ahlaki değerler kadar bireysel çıkarlar da işlenmiştir. Bu çalışmada, Arapçada arkadaşlık kavramını ifade eden çeşitli sözcükler incelenmiş; önemli Arap şairlerinin arkadaşlık temalı beyitleri derlenerek Türkçe çevirileriyle birlikte değerlendirilmiştir. Çalışma, Arap şiirinde arkadaşlık kavramını farklı açılardan ele almak üzere tematik bir çerçevede incelenmiştir. Sonuç olarak, arkadaşlık kavramının farklı dönemlerde birçok şairin eserlerine ilham kaynağı olduğu ve çeşitli anlamlar barındırarak şiirlerde farklı yaklaşımlarla işlendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Şiirinde Arkadaşlık , Arkadaşlık Şiiri , Arapça Arkadaşlık Şiiri , Dostluk Şiiri

Kaynakça

• Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed İbnu’l-Cevzî, El-Muntazam fî Târîhi’l-Mulûki ve’l-Umem, C.XIX, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut.
• Ahmed b. Abdülvehhâb en-Nüveyrî, Nihâyetü’l-Ereb fî Funûni’l-Edeb, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut, C.III.
• Ahmed Kabeş, Mecme’u’l-Hikemi ve’l-Emsâli fi’ş-Ş’iri’l-‘Arabî, Dâru’r-Reşîd, Dımaşk, 1985.
• A'işe Enver en-Nâsırıy, "es-Sadaka ve's-Sadîk fi'ş-Şi'r el-Abbâsî", Yüksek Lisans Tezi, Tikrit Üniversitesi, Irak, 2003
• Aristotales, ‘İlmu’l-Ahlâk Nikomakûs, terc. Ahmed Lutfî es-Seyyid, Dâru’l-Kutubi’l-Mısrıyye, Kahire, c.1.
• Dîvânu Ebi’l-'Atâhiye, Dâru Sâdır, Beyrut, 1993.
• Dîvânu Ebi’l-Feth el-Bustî, Mecmeü’l-lugati’l-Arabiyye, Dımaşk, 1989.
• Dîvânu Kuseyyir Azze, Dâru’s-Sekâfe, Beyrut, 1971.
• Dîvânu Lisânuddîn İbnu’l-Hatîb, nşr. Muhammed Miftâh, Dârü’s-Sekâfe, Ürdün,1989.
• Dîvânu Tarafete İbnu’l-Abd, Şrh. El-‘Alemu’ş-Şementerî, nşr. Durriyye el-Hatîb, Beyrut.