Mısır’da Polisiye Casus Roman Edebiyatı: Salih Mursî’nin “Dumû’un fî ‘Uyûnin Vakia” (Arsız Gözlerdeki Gözyaşları) Adlı Romanı Örneği

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 151 - 160, 01.12.2020

Bozan Alhamad Khanssa Alhamad

Öz

Polisiye roman edebiyatı, modern Mısır edebiyatında ortaya çıkmadan önce Arap edebiyatının çok nadir
rastlanan yitik edebiyat türlerinden bir tanesiydi. Polisiye roman geçirdiği gelişim evreleriyle roman
edebiyatına yeni bir soluk getirmiştir. Nitekim yirmi birinci yüzyılın başlarından itibaren bu roman türü
içerisinde yer alan gizem ve uyandırdığı merak duygularından ötürü birçok roman okuru ve eleştirmenin
ilgi odağı haline geldi. Araştırmamızda öncelikle edebi bir tür olarak polisiye romanı, gelişim evrelerini,
en önemli türlerini ve bu alanda öne çıkan isimleri inceleyeceğiz. Ardından bu roman türünün Arap
dünyasında ortaya çıkış serüvenini, ortaya çıkışını doğuran etkenleri ve öncü isimleri ana hatlarıyla
inceleyecek, Mısır roman edebiyatı özelinde polisiye romanın alt dalı olan polisiye casus roman türü
üzerinde duracak ve bu edebi türün Mısır edebiyatındaki öncüsü sayılan ve yazdığı polisiye türü romanlar
Arap okuyucusu tarafından beğeniyle takip edilen Salih Mursî’nin “Dumû’un fî ‘Uyûnin Vakiha” (Arsız
Gözlerdeki Gözyaşları) adlı romanına odaklanacağız. Araştırmamızın uygulama konusu olan bu romanda
belli kesitler sunarak romandaki olaylara, gizem ve merak uyandıran etkenlere ışık tutmaya çalışacağız.
Polisiye roman türünü tarihi serüvenini, edebi yönünü ve uygulamalı örnekler üzerinden inceleyeceğimiz
bu çalışmamızın sonuç bölümünde ise Arap edebiyatında polisiye roman incelemesi yapmak isteyen
araştırmacılara referans olması maksadıyla elde ettiğimiz en önemli bulgulara yer vereceğiz.

Anahtar Kelimeler

Modern Arap Edebiyatı, Roman, Polisiye Roman, Polisiye Casus Romanı, Mısır

Kaynakça

• Ağrîs, M. (2019). Ğiyab ve huzur müta'asîr: er-rivâye’l-polîsıyye'l-‘arabiyye. Mecelletü’ş-Şarîkati's- Sekkâfiyye, 37-2. 94-112.
• Berekât, ‘A.( 2012). el-Edebü'l-Arabî 'arefe er-rivayete'l-bûlisîyyete kable'l-garb: Kıraatün icrâmiyyetün li-kısası elfü leyletin ve leyletün, Ceridetü'l-Kahire,sayı 609. 4-8. el-Kâdî, M. (2010). Mu’cemü’s-serdiyyât. Tunus. Dâru Muhammed ali li’n-Neşr ve’Tevzî’.
• eş-Şemmhî, R. (2011). er-Rivâye’l-polîsiyye edebün mine’d-dereceti’s-salise ‘arabiyyen, Yevmiyyetü’s- Savra. Dîmaşık. Müessesetü’l-Vahde li’s-Sahhafe.
• Fârûk, N. (2002). Racü'l-lmüstehîl ve ene. Mısır. Dâr layla. Fârûk, N. (2012). er-Rivâye’l-polîsiyye ihtifâü’l-kurrâ ve ihmâlü’n-nakd. el-Mecelletü’l-‘Arabiyye, 412-4. 14-22.
• Hâlidî, F. (2019). Temessülü’l-hissi’l-polîsî fi’r-rivâye’l-‘arabiyye rivâye men katele Es’ad el-Merûrî enmûzecen. Cezâir. Cam’atü’l-‘arabî b. Mehdî bi Ümmi’l-Bevâkî. Mahcûb, M. ( 2015). el-Mahkîyyü’l-polîsî fi rivâyeti el-İhtifâü’l-ğamıd li Nebîl Faruk. Cezâir. Cami’atü
• Muhammed Haydar.Muhtar, A. (2008). Mu’cemu’l-Lugati’l-Arabiyyeti’l-Muâsıra, Alemü’l-Kütüb. Mısır. Mursî, S. ( 2013). Dumû’ün fi ‘uyûnin vakiha. Mısır. el-Cîze. Dâru Nahdat-i-Mısır.
• Mü’din, A. (2009). el-Kıssatü’l-polîsiyye fi’l-edebi’l-mağrîbiyyi’l-hadîs. Mecelletü Fusûl, el-Hey'etü’l- Mısriyye’l-‘Amme li’l-Küttâb, 76-4. 78-98.
• Rivierre, F. (1976). La fiction policière. Paris. Europe. Sehhab, V. (2010). er-Rivâye’l-polîsiyye. Mecelletü’l-kâfele, 59-5. 87-102.
• Şerşâr, A. (2003). er-Rivâye’l-polîsiyye bahsün fi’n-nazariyye ve’l-usûli’t-tarihiyye ve’l-hasâisi’l-fenniyye ve eseru zâlik fi’r-rivaye’l-‘arabiyye. Dîmaşık. Menşûrâtu İttihadi’l-Küttabi’l-‘Arabî.