Osmanlı Döneminde Eğitim ve Öğretimde Arapçanın Varlığı

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 117 - 140, 09.04.2025

Usama Sahari

Öz

Son yüzyılda, bazı yazar, akademisyen ve medya profesyonelleri, Osmanlı döneminde Arap dilinin gerçekliğini zayıf bulmuşlardır. “Osmanlı Döneminde Öğretme ve Öğrenimde Arap Dilinin Varlığı" başlıklı bu çalışmada, o asırlık dönemde Arap dilini ihmal ve zayıflık olarak nitelendiren iddialar sorunu tartışılmaya çalışılmıştır. Çalışma, bu iddiaları inceleyerek belgelenmiş tarihi gerçeklere ne ölçüde yakın olduklarını göstermenin yanı sıra Osmanlı İmparatorluğu'nun gerçek etkisini ve genel olarak İslam kültürünün ve Arap kültürünün korunmasında neler yaptığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmacı, bilgi toplayan ve ardından doğru ve sağlam olanlara ulaşana kadar bunları karşılaştıran tarihsel yönteme güvendi. Araştırma sonucunda, Arap dilinin Osmanlı döneminde, öğretim ve öğrenimde, bazı padişahların bilim ve edebiyata olan ilgileri sayesinde var olduğu ve bunun ülke genelinde çeşitli okulların kurulmasına ve Arapçanın Arapçaya yansıdığı sonucuna varılmıştır. Yönetim, yazarlık ve eğitime girdiği için dil önemli bir konuma sahipti. Birçok kurs Arapçadır ve bazı okullarda eğitim dili Arapçaydı . Arap şairler edebî değerleri için ortaya çıkmış, Arap olmayan şair ve âlimlerin de Arapça şiirler yazdığına dikkat çekilmiştir .

Anahtar Kelimeler

Varlık , Arap Dili , Osmanlı Dönemi , Eğitim , Öğrenme , Şairler

Kaynakça

• حرب، محمد. 1994 ،" العثمانيون في التاريخ والحضارة"، القاهرة- مصر: المركز المصري للدراسات العثمانية وبحوث العالم التركي.
• حميدة، عبد الرحمن " محافظة حلب"، 1992 ، دمشق- سورية: وزارة الثقافة.
• خفاجي، محمد عبد المنعم. 1984 ، " الحياة الأدبية في مصر في العصر المملوكي والعثماني"، القاهرة- مصر: مكتبة الكليات الأزهرية الزركلي، خير الدين " الأعلام قاموس تراجم"
• زيدان، جرجي. 2012 " تاريخ آداب اللغة العربية"، القاهرة- جمهورية مصر العربية: مؤسسة هنداوي للتعليم والثقافة.
• سليم، محمود رزق. 1957 ، " الأدب العربي وتاريخه في عصر المماليك والعثمانيين والعصر الحديث"، القاهرة- مصر : دار الكتاب العربي في مصر
• الصلابي، علي محمد. 2001 ، " الدولة العثمانية عوامل النهوض وأسباب السقوط"، القاهرة- مصر: دار التوزيع والنشر الإسلامية.
• ضيف، شوقي. بلا، "الفن ومذاهبه في الشعر العربي"، ط 11 ، القاهرة- مصر: دار المعارف. محمود، سيد محمد السيد. 2007 ، "تاريخ الدولة العثمانية النشأة والازدهار"، القاهرة- مصر: مكتبة الآداب.المرادي،
• محمد خليل بن علي " سلك الدرر في أعيان القرن الثاني عشر"، ط 3 ، دار ابن حزم موسى باشا، عمر. 1989 ، " تاريخ الأدب العربي العصر العثماني"، دمشق-سورية: دار الفكر.