Girift Sazının Yapısı, Çeşitleri Ve Ney Sazı İle Karşılaştırılması Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 28 - 36, 30.10.2023

Orhan Alkan

Öz

İnsanlığın evrimsel süreci boyunca, insanın çevresindeki doğal unsurlardan ilham alarak, iletişim kurarak ve çeşitli ifade biçimlerini geliştirmek amacıyla kemikler, kuru ağaç dalları ve ağaç lifleri gibi doğal malzemeleri kullandığı bilinmektedir. Bu nedenle, müziğin icrası için insan sesi ve enstrümanlara duyulan ihtiyaç, kaçınılmaz bir gerçek olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu çalışmada, geleneksel Türk müziğinin önemli enstrümanlarından biri olan ve unutulan “Girift” sazının yapısı, çeşitleri ve ney sazı ile karşılaştırılması incelenmiştir. Girift sazı, Türk müziğinin geçmişte bir dönem icrası olduktan sonra unutulan üflemeli saz ailesinden kabul edilmektedir. Girift sazı yapısı itibari ile Ney sazına benzemektedir fakat boğum, perde açkısı yönünden değişkenlik göstermektedir. Çalışmada, girift sazının yapısı detaylı bir şekilde açıklanmış, perdeleri ve yapısı üzerinde durulmuştur.
Çalışmanın bir diğer odak noktası ise girift sazının ney sazı ile karşılaştırılmasıdır. Ney sazı, Türk müziğinin temel sazlarından biridir. Girift sazı ise ney sazına zahiri olarak benzeyen bir enstrüman olmasına rağmen, ney sazı ile farklı özelliklere sahiptir. Çalışmada, bu iki sazın tarihsel, yapısal ve müziksel farklarına değinilmiştir. Bu incelemenin amacı, girift sazının özelliklerini anlatmak, çeşitlerini tanıtmak ve ney sazı ile karşılaştırarak farklılıkları vurgulamaktır. Bu çalışma, geleneksel Türk müziği sazı olan Girift sazını anlamak isteyenler için bilgi sağlamayı amaçlamaktadır.
Sonuç olarak, bu çalışma girift sazının yapısı, çeşitleri ve ney sazı ile karşılaştırılmasına dair kapsamlı bir inceleme sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Girift, Ney, Perde

Kaynakça

• Açın, C. (1994). Enstruman Bilimi. Yeni doğan Yayın.
• Aksoy, B. (1994). Avrupalı Gözüyle Osmanlı. Pan Yayıncılık.
• Farmer, H. G. (1999). On Yedinci Yüzyılda Türk Çalgıları. Çev. M. İlhami Gökçen. Hagem.
• Kaya, A. (2011). Ney Metodu. Kitabevi Yayıncılık.
• Uygun, M. (2015). Girift Sazı ve Deliklerinin Açkısındaki Sayısal Değerler. Medeniyet Sanat Dergisi, 1 (2), 111-128.
• Villoteau, G. A. (1826). Description de'l Egypte. (C: I-XX). Paris.