Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 1, 103 - 126, 01.06.2014

S. Mustafa Önen Ali Yıldırım

Öz

Kamu yönetiminin etik ilkelerine ve kurallarına dayalı faaliyette bulunması, kamu hizmetlerindeki israf, verimsizlik, bozulma ve etkinsizliği ortadan kaldıracağı gibi halkın yönetime itibar ve güven duygusunu da artıracaktır. İşte bu çalışmada etik ilke ve kurallara bağlı kalmasını öngören “kamu yönetiminde etik denetimi” ile kamu yönetiminin uyması gereken etik davranış ilkeleri ve yürürlükteki başlıca yasal düzenlemeler incelenmiştir. Bu çalışma başlıca iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde denetim ve etik ile ilgili teorik çalışmalara, ikinci bölümde ise Türkiye’deki ve OECD ülkelerindeki etik ilkeleri ile buna dönük yasal ve kurumsal düzenlemelere değinilmiştir. Çalışma, Türkiye için nasıl bir kamu yönetiminin etik denetimine ilişkin genel önerilerin geliştirilmesi ile tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Denetim, Etik, Kamu Yönetiminin Etik Denetimi, Etik İlkeleri ve Kuralları

Kaynakça

• of Interest and Ethics Commissioner, http://ciec
• ccie.parl.gc.ca/EN/AboutUs/WhoWeAre/Pages/IndependenceOfTheCommissioner.a
• spx, Erişim Tarihi: (20.04.2014).
• Cevizci, A. (2008). Etiğe Giriş. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, İkinci Baskı.
• Committee on Standars in Public Life, www.public-standards.gov.uk/, Erişim Tarihi: (18.04.2014).
• Coşkun, B. (2002). Türk Kamu Yönetiminde İdari Denetim Süreci ve Bu Süreç İçinde Ortaya Çıkan Sorunlar. Türk İdare Dergisi, Sayı: 437, 81-104.
• Derdiman, C. (2007). İdare Hukuku. Bursa: Alfa Aktüel, Güncellenmiş 2. Baskı.
• Ergun, T. (2000). Kamu Yönetimi Ders Notları. Ankara.
• Eryılmaz, B. (2012). Kamu Yönetimi Düşünceler-Yapılar-Fonksiyonlar-Politikalar. Ankara: Okutman Yayıncılık, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 5. Baskı.
• Eryılmaz, B. & Biricikoğlu, H. (2011), Kamu Yönetiminde Hesap Verilebilirlik ve Etik. İş Ahlakı Dergisi, Cilt:4, Sayı:7, 19-45.
• Frankena, W. (2007). Etik, A. Aydın (Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Gök, S. (2008). İş Etiği ile İş Ahlakı Arasındaki İlişki ve Çalışma Yaşamında İş Etiğini Etkileyen Faktörler, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 1-19.
• Gözler, K. & Kaplan, G. (2011). İdare Hukukuna Giriş. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, Güncelleştirilmiş 14. Baskı.
• Gözübüyük, A. Ş. (2007). Yönetim Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, Güncelleştirilmiş 25. Bası.
• Hacip, Y. H. (2013). Kutadgu Bilig, Y. Çağbayır (Hazırlayan), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 14. Baskı.
• Hammerton, J. A. & Mee, A. (2008). Geçmişten Günümüze Çığır Açan Felsefeciler. A. Uysal & A. Uysal (Çev.). İstanbul: Nokta Kitap.
• İnaç, H. & Ünal, F. (2007). Türkiye’de Kamu Yönetiminin Denetlenmesinde Yönetim Açıklığının Önemi ve Uygulama Düzeyi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ağustos 2007, Sayı 18, 41-62.
• Karagöz, S. (2000). Cerrahi Hemşireliği ve Etik. CÜ Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, 1-8.
• Kılavuz, R. (2003). Kamu Yönetiminde Etik ve Bir Sorun Alanı Olarak Yozlaşma, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• King, M. T. (2008). Framing An Interdisciplinary Ethical Leadership Model Built On Character, Civility And Community. The Leadership Center At Morehouse College, Power Point, 1-33.
• Küçüközyigit, H. G. (2006). Ombudsmanlık Kurumu-Hukuksal Ve Siyasal Bir İnceleme, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt:2, No:5, 90-111.
• Mahmutoğlu, A. (2009). Etik ve Ahlak, Benzerlikler, Farklılıklar ve İlişkiler. Türk İdare Dergisi, Yıl 81, Sayı 463-464, 225-249.
• OECD (2000), Kamuoyu Güveninin Tesisi: OECD Ülkelerinde Alınan Etik Önlemler, Araştırma Raporu.
• OECD (2003), Managing Conflict of Interest in the Public Service OECD Guidelines and Overview, Paris: OECD Publications, http://www.oecd.org/gov/ethics/48994419.pdf, (Erişim Tarihi: 23.04.2014).
• Özlem, D. (2004). Etik Ahlak Felsefesi, İstanbul: İnkılâp Yayınları, Bütün Eserlerine Doğru- 12.
• Öztürk, A. T. (2007). Türk Kamu Yönetiminde Bireyden Devlete Yönetsel Denetim Süreci; Sorunlar, Öneriler ve Çözüm Yolları. Ankara: Platin Yayın Dağıtım, Birinci Baskı.
• Pickl, V. J. (1986). Ombudsman ve Yönetimde Reform, T. Ergun (Çev.). Amme İdaresi Dergisi, Cilt:19, Sayı:4, 37.46.
• Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş. V. Atayman ve G. Sezer (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ponnu, H. & Girindra, T. (2009). The Association Between Ethical Leadership and Employee Outcomes – The Malaysian Case, Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, Vol:14, No:1, 21-32.
• Resnik, D. B. (2004). Bilim Etiğine Giriş. V. Mutlu (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sayımer, İ. (2006). Halkla İlişkiler Etiğinde Öne Çıkan Modellerin Etik Sistemler Açısından Değerlendirilmesi, Küresel İletişim Dergisi, Sayı:2, 1-19.
• Seçkiner, E. (2012). Türkiye’de Etik Yönetim Sistemi Oluşturulması Sürecinde Dışsal Faktörlerin Bir Ürünü Olarak Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Kuram ve Yöntem Açısından Türkiye’de Kamu Yönetimi Bildiriler Kitabı, Ankara: TODAİE, (ss. 51- 69).
• Soysal, M. (1986). 100 Soruda Anayasanın Anlamı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Stroll, A. A. & A. LONG & V. J. BOURKE & R. CAMPBELL (2008). Etik Kuramları. M. Türkeri (Çev.). Ankara: Lotus Yayınevi.
• Şen, M. L. (2012). Kamu Görevlileri Etik Rehberi. Ankara: Torna Tasarım, 3. Baskı.
• Tortop, N. (1974). Yönetimin Denetlenmesi ve Denetleme Biçimleri, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, 27-50.
• Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği. (2003). Kamu Hizmetinde Etik Güncel Konular ve Uygulama. İstanbul: Yayın No: TÜSİAD-T/2003-9-363.
• United States Office of Government Ethics (2014). Mission & Responsibilities, http://oge.gov/About/Mission-and-Responsibilities/Mission---Responsibilities/, Erişim Tarihi: (20.04.2014).
• Yılmaz, E. (2005). Etik ve Liderlik. İstanbul: Mikro Yayıncılık, Öğretmenin Dünyası Odunpazarı Belediyesi Yayınları Eğitim Dizisi-3, 39-51.
• Yüksel, C. (2006). Kamu Yönetiminde Etik Ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yeni Yasal Düzenlemeler, İÜHFM C. LXIV, Sayı:2. 167-212.
• www.en.wikipedia.org/wiki/Ethics_Commissioner_(Canada), Erişim Tarihi: (20.04.2014).