DİN VE SİYASETİN YORUMLANMASINDA SÖYLEMİN AYRIŞTIRILAMAZLIĞI

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 73 - 87, 30.06.2022

Haluk Yaman

https://doi.org/10.54688/ayd.1076145

Öz

Siyasetin içerisinde barındırdığı iktidar ve muhalefet olguları, siyasi kültürlerin eskimeyen değerleridir. İktidar ve muhalefetin sahip çıktığı fikir ve değerler ise konjonktürel gelişmelere göre farklılaşabilmektedir. Siyasetin içerisinde her dönem kendisine yer bulan, zamana ve mekâna göre değişimi oldukça düşük olan bir diğer olgu ise dindir. Dini yaşam tarzı ve toplumsal uygulamaları, insanla müteşekkil ve değerler üzerinden etki yaratan gerçekleri içerisinde barındırmaktadır. Toplumsal hayatın pek çok yerinde dini bakışın siyaset aracılığıyla yaratılmış etkilerini görmek mümkündür. Easton’un tanımladığı şekliyle “değerlerin otorite yoluyla dağıtımı ” olan siyaset, dini argümanlar karşısında yeniden yorumlanabilmekte ve bazen aracı rolüne büründürülebilmektedir. Hitabetin gücü ve hatibin kendisi bu süreçlerde etkileyici bir güç olarak belirmektedir. Dini pratikler içerisinde yer alan ve geçmişten bu güne var olan kabullenmeler, sahip oldukları sembolik değerlerle birlikte siyasetin de içerisine nüfuz etmeyi arzuladığı durumları ortaya çıkarabilmektedir. Siyasetin içerisine nüfuz etmek istediği pek çok durumda iktidari mücadeleler görmek mümkündür. Meşru iktidar olan otorite, kimi zaman sahip olduğu iktidarını din ile güçlendirmek istemektedir. Demokratik toplumlarda dinin toplumsal belirleyiciliğinin seküler bir bakış ile azaltılması çabaları dinin etkileyici konumunun söylem ve algılar üzerinden işletilmesine sebep olmuştur. Söylemin ve dilin gücünün devreye girdiği bu zamanlarda öncelikli hedef, bilişsel süreçlerde yaratılmak istenen algıdır. Bu çalışmada söylemin din ve siyaset içerisindeki kullanım değerine bağlı olarak sahip olduğu güce dair bir çerçeve çizmek, dini ve siyasi söylemlerin iç içeliğinde söylemin ayrıştırılamazlığına dair bir yorum geliştirmek amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din,, siyaset, söylem, kavram, sekülerizm

THE INSEPARABILITY OF DISCOURSE IN THE INTERPRETATION OF RELIGION AND POLITICS

Öz

The everlasting values of political cultures are the facts of power and resistance in politics. According to cyclical developments, the ideals and values accepted by the government and the opposition may diverge. Religion is another factor that appears in politics at all times and has little variation according to time and place. Facts that are made up of people and have an impact on values are included in religious lifestyle and social practices. Many aspects of social life can be seen as the result of religious views shaped by politics. Politics, which Easton defines as the "distribution of values through authority," can be reinterpreted in the face of religious arguments and can even serve as a mediator. In these processes, oratory's power, as well as the orator himself/herself, appear to be a powerful force. Acceptances, which occur in religious activities and can be found in the past as well as the present, might show the situations that they wish to enter into politics, as well as their symbolic values. Many instances where politics is attempting to infiltrate might be seen as power clashes. The legal power, the authority, occasionally seeks to bolster its position by utilizing religion. Attempts to eliminate religion's social determinacy in democratic nations from a secular perspective have resulted in the operation of religion's remarkable position through discourse and perceptions. The major objective of discourse and language in contemporary times is the desired perception to be formed through cognitive processes. The goal of this study is to construct a framework for discourse power based on its use value in religion and politics, as well as an interpretation of discourse inseparability in the intertwining of religious and political discourses.

Anahtar Kelimeler

Religion, Discourse, Politics, Consept, secularism

Kaynakça

• Althusser, L. (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İletişim Yayınları.
• Bauman, Z. (2020). Bireyselleşmiş Toplum. (Çev. Y. Alogan). (5. Baskı) Ayrıntı Yayınları.
• Baykent, U. Ö. (2017). Dil Felsefesinde Anlam Sorunu. İnternational Joırnal Of Social Science. 56. s. 497-508.
• Berkes, N.(2013). Türkiye’de Çağdaşlaşma. (19. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
• Bilgin, V., Yücedoğru H. , K. (2008). On birinci Yüzyılda Siyasal Gerçeklik ve İslâm Siyaset Düşüncesine Etkisi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(2), 729-746.
• Chomsky, N. (2002). Dil ve Zihin. (Çev. A. Kocaman). Ayraç Yayınevi.
• Coşkun, S.(2014). Dil-Düşünce ve Dünya İlişkisi Bakımından Öznellik, Bireysellik ve Kimlik. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergis,. (23), 87-103.
• Deringil, S.(2014). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji. II. Abdulhamid Dönemi (1876-1909). (1. Baskı). Yapı Kredi Yayınları. Deveci, C. (1999). Foucault ’un İktidar Kavramsallaştırmasında Siyasal Boyutun Ayrıştırılamazlığı. İçinde, Söylem Üstüne Söylem,(ss.25-45. Doğu-Batı Dergisi Yayınları. 3(9).
• Diyanet İşleri Bakanlığı. (1998). İlmihal Eseri.
• Eagleton, T.(2009). Eleştiri ve İdeoloji: Marksist Edebiyat Teorisi Üzerine Bir Çalışma.(Çev. S. Kılıç). (1.Baskı). İletişim Yayınları.
• Foucault, M.(2014). Özne ve İktidar.(Çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay). Ayrıntı Yayınları.
• Glock, Y. C. (2007). “Dindarlığın Boyutları Üzerine”. İçinde Y. Aktay, M. Emin Köktaş(Ed.). Din Sosyolojisi, ss. 250-267. Vadi Yayınları.
• Heidegger, M.(2004). Varlık ve Zaman.(Çev. Aziz Yardımlı). İdea Yayınları.
• Heywood, A.(2013). Siyaset. Adres Yayınları.
• Kehrer, G.(2007). Din ve Toplum. İçinde Y. Aktay, M. Emin Köktaş(Ed.). Din Sosyolojisi, ss. 250-267. Vadi Yayınları. ss. 21-106.
• Kılıçaslan, E. Ç. (2008). Siyasal İletişim İdeoloji ve Medya İlişkisi. Kriter Yayınevi.
• Kışlalı, A. , T. (2016). Siyaset Bilimi. İmge Kitabevi.
• Lewis, B. (2013). Ortadoğu. (Çev. S. Y. Kölay). Arkadaş Yayınevi.
• Macit, M. (2007). Türkiyede Sosyal Değişme, Din ve Siyaset ( Çok Partili Demokratik Hayata Geçişten Günümüze Din- Siyaset İlişkisinde Etkin Sosyal Dinamikler Çerçevesinde Bir İnceleme). Dini Araştırmalar Dergisi, 10( 30), ss. 91-120.
• Meyer, M., Wodak, R.(2002). Methods of critical discourse analysis. London: Sage Publications.
• Porzik, W. (1995). Dil Denen Mucize. (Çev. V. Ülkü). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Saussure, F.D. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev. B. Vardar). Multilingual.
• Van Dijk, T. (2003). Critical discourse analysis. D.Schiffrin., D. Tannen, & E., H. Hamilton (Ed.), In The Handbook of Discourse Analysis. (352-372). Oxford: Blakwell Publishing.
• Wilson, B. (1979). The Return of the Sacred," Journal for the Scientific Study of Religion. 18, . 3.