MACROECONOMIC, SOCIAL, AND ENVIRONMENTAL IMPACTS OF THE FEBRUARY 6 EARTHQUAKES ON THE TURKISH ECONOMY

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1 -Deprem Özel Sayısı-, 571 - 597, 22.02.2024

Ebru Sabırsız , Mesut Şöhret

https://doi.org/10.54688/ayd.1390984

Cited By: 4

Öz

Natural disasters are one of the most serious problems people face. As a result of these natural disasters, problems such as loss of life and property, psychological problems, economic difficulties, losses in social life, and scarcity of resources may occur. In addition to the loss of life and property caused by earthquakes, they negatively affect the production, services, and employment structure of countries due to the damage they cause to the infrastructure of countries, and therefore cause social and environmental impacts as well as large economic losses. In this context, the earthquake that occurred on February 6, 2023, centered in Kahramanmaraş and affected 11 provinces, was described as the earthquake of the century due to both its intensity and the destruction it caused. In this study, first of all, the effects of the February 6 Earthquakes on Turkey's macroeconomic indicators examined, and the economic losses they caused were tried to be revealed. In addition, the financial measures taken by the government after the earthquake were examined and it was revealed what effect the steps taken to alleviate the effects of the earthquake had on the budget. Finally, the social and environmental effects caused by the earthquake were analyzed from a holistic perspective.

Anahtar Kelimeler

6 February earthquakes, Economic effects of earthquakes, Social and environmental effects of earthquakes.

6 ŞUBAT DEPREMLERİNİN TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNDEKİ MAKROEKONOMİK, SOSYAL VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

Öz

Doğal afetler insanların karşılaştığı en ciddi sorunlardan biridir. Bu afetler sonucunda can ve mal kayıpları, psikolojik sorunlar, ekonomik zorluklar, sosyal yaşamda kayıplar, kaynaklarda kıtlık gibi sorunlar meydana gelebilmektedir. Depremler neden olduğu can ve mal kaybının yanında ülkelerin alt yapılarına verdiği zararlar nedeniyle ülkelerin üretim, hizmetler ve istihdam yapısını olumsuz yönde etkilemekte ve bu nedenle büyük ekonomik kayıpların yanında sosyal ve çevresel etkilere neden olmaktadır. Bu kapsamda 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 11 ili etkileyen deprem gerek şiddeti gerekse neden olduğu yıkım sebebiyle asrın depremi olarak nitelendirilmiştir. Bu çalışmada öncelikle 6 Şubat Depremlerinin Türkiye’nin makroekonomik göstergeleri üzerine etkileri incelenerek neden olduğu ekonomik kayıplar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte deprem sonrasında hükümetin aldığı finansal mali tedbirler incelenmiş depremin neden olduğu etkileri hafifletmek için attığı adımların bütçe üzerinde nasıl bir etkiye neden olduğu ortaya konulmuştur. Son olarak depremin neden olduğu sosyal ve çevresel etkileri bütünsel bir bakış açısıyla ortaya konularak analiz edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

6 Şubat depremleri, Depremlerin ekonomik etkileri, Depremlerin sosyal ve çevresel etkileri

Kaynakça

• Akar. S. (2013). Doğal afetlerin kamu maliyesi üzerine etkisi Türkiye örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi,). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akkaş, H. H. (2023). Deprem bilinci. İçinde M. Öztürk ve M. Kırca (Ed.), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler, (s.23-35). Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• Altun, F. (2023). Afetlerin ekonomik ve sosyal etkileri: Türkiye örneği üzerinden bir değerlendirme”. Sosyal Çalışma Dergisi 2 (1), 2-3.
• Aydınbaş, G. (2023). Sosyoekonomik boyutuyla Türkiye’de depremler üzerine bir inceleme: Kahramanmaraş depremi örneği. İçinde K. Giray alp, Y. Fatih & D. Şimşek (Ed.), Sosyal bilimlere çok yönlü yaklaşımlar: tarih, turizm, eğitim, ekonomi, siyaset ve iletişim, (s.177-212). Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub50
• Azap, A. (2023). 6 Şubat depremleri ve sağlık sorunları. 12 Nisan 2023. https://www.tasarimrehberleri.com/planlamagundemi/6-subat-depremleri-ve-saglik-sorunlari/
• Bakır, N. (2023). 10 ildeki deprem ülke ekonomisini de vurdu. 8 Şubat 2023. https://www.dunya.com/kose-yazisi/10-ildeki-deprem-ulke-ekonomisini-de-vurdu/685263
• Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu, (2023). Deprem sonrası devreye alınan tedbirler. 23 Ağustos 2023. https://www.bddk.org.tr/guncel/ekgetir/77?ekıd=
• BBC News, (2023). 6 Şubat’taki depremlerde can kaybı 50 bin 500'e yükseldi. 14 Nisan 2023. https://www.bbc.com/turkce/articles/c51kdv8d15jo
• Bianet, (2023). 6 Şubat depremleri resmi maliyet 2 trilyon TL. 17 Mart 2023. https://m.bianet.org/bianet/siyaset/275895-6-subat-depremleri-resmi-maliyet-2-trilyon-tl.
• Bianet, (2023). Deprem bölgesindeki hava kirliliği DSÖ değerlerinin 7.5 katına çıktı. 23 Mart 2023. https://m.bianet.org/bianet/iklim-krizi/276196-deprem-bolgesindeki-hava-kirliligi-dso-degerlerinin-7-5-katina-cikti
• Çengel, F. (2023). 3 sektörün ihracat kaybı depremi katladı. 3 Mart 2023. https://www.dunya.com/ekonomi/3-sektorun-ihracat-kaybi-depremi-katladi-haberi-687206
• Demiralp, S. (2023). Türkiye’deki depremlerin ekonomik etkileri ve politika önerileri. 4 Nisan 2023. https://istanpol.org/uploads/contentmanagementfile/2023-004-turkiyedeki-depremlerin-ekonomik-etkileri-ve-politika-onerileri.pdf
• Dindar, E. (t. y.). Deprem ve çevresel etkileri. Erişim adresi: https://www.btsoekonomi.com/haber-detay/deprem-ve-cevresel-etkileri-1
• Doker, C. A. & Yiğit, G.A. (2023). Deprem sonrasında sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde öneriler. İçinde M. Öztürk ve M. Kırca (Ed.), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler (s.195-208) Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• Duran, R. (2023). Asrın felaketi ve 85 milyonluk büyük Türkiye ailesi. 1 Mart 2023. https://kriterdergi.com/dosya-deprem-ve-afet-yonetimi/asrin-felaketi-ve-85-milyonluk-buyuk-turkiye-ailesi
• Dündar, H. Ç. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin iş dünyasına etkileri. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 2 (4), 262-281. https://dergipark.org.tr/tr/pub/csid/issue/79302/1325042
• Eğilmez, M. (2023a). Depremlerin ekonomiye etkisi. 23 Şubat 2023. https://www.mahfiegilmez.com/2023/02/depremlerin-ekonomiye-etkisi.html
• Eğilmez, M. (2023b). Depremlerin maliyeti 150 milyar doları bulur. 4 Mayıs 2023 https://www.dunya.com/ekonomi/depremlerin-maliyeti-150-milyar-dolari-bulur-haberi-692912
• Fırat, M. (2022). Deprem ve toplumsal etkileri. 4 May 2023. https://tezkiredergisi.org/wp-content/uploads/2022/12/tezkire-80.sayi_toprak4-47-72.pdf
• Gazete Duvar, (2023). Erdoğan: 6 Şubat depremlerinin maliyeti 104 milyar dolar, enkazın tamamını kaldırdık. 13 Temmuz 2023. https://www.gazeteduvar.com.tr/erdogan-6-subat-depremlerinin-maliyeti-104-milyar-dolar-enkazin-tamamini-kaldirdik-haber-1627949
• Güldür, İsmail K. (2002). Depremin çalışma hayatına etkileri: iki firmada uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Sakarya.
• Günaydın, A. (2023). Ekonomiye deprem darbesi: Türkiye’nin düşük alım gücüne olan mahkumiyeti uzun sürebilir. 2 Mart 2023 https://www.indyturk.com/node/614121/ekonomi%cc%87/ekonomiye-deprem-darbesi-t%c3%bcrkiyenin-d%c3%bc%c5%9f%c3%bck-al%c4%b1m-g%c3%bcc%c3%bcne-olan-mahkumiyeti-uzun
• Güney, N. N. & Yılmaz, B. (2023). Deprem sonrası çevre kirliliğini önlemek: geçici depolama alanları. İçinde M. Öztürk ve M. Kırca (Ed.), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler (s.297-306). Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• Güreşçi, E. (2023). Kahramanmaraş depremi sonrası yeni bir tartışma konusu olarak deprem göçü: gereken dersler. İçinde M. Öztürk ve M. Kırca (Ed.), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler (s.47-60). Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• Habertürk, (2023). Bakan Özhaseki yerinde dönüşüm Projesi’nin tanıtım toplantısında konuştu. 7 Temmuz 2023. https://www.haberturk.com/ankara-haberleri/31615477-bakan-ozhaseki-yerinde-donusum-projesinin-tanitim-toplantisinda-konustu
• Habertürk, (2023). Depremin ihracata ilk etkisi 1,5 milyar dolar. 2 Mart 2023. https://www.haberturk.com/ihracat-subatta-geriledi-3570211-ekonomi
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (2023). Deprem sonrası devreye alınan destekler ve tedbirler. 8 Mart 2023. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2023/03/asrin-felaketi-sonrasi-hazine-ve-maliye-bakanligi-olarak-atilan-adimlar.pdf
• International Labour Organization, (2023) Şubat 2023 depreminin Türkiye’den işgücü piyasası üzerinde etkileri 8 Mart 2023. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---Europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_874214.pdf
• Kıraç, Ş. (2023). Depremler esnafı ’da yıktı geçti. 22 Nisan 2023. https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/depremler-esnafi-da-yikti-gecti-2073956
• Kıvanç, A. (2023). Tarımsal üretimdeki payları yüzde 14, 15 Şubat 2023. https://www.haberturk.com/deprem-illerinin-milli-gelirdeki-payi-3563749-ekonomi
• Koç, A. (2023). Kahramanmaraş’tan Türkiye’yi sarsan deprem felaketinin sosyal-ekonomik boyutu ve çıkarmamız gereken dersler. İçinde M. Öztürk ve M. Kırca (Ed.), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler (s.167-179). Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• Marangoz, M. & İzci, Ç. (2023). Doğal afetlerin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerinin 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler bağlamında girişimciler açısından değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24 (52), 1-30. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sobbiad/issue/78767/1
• Nakajima, Ş. (2012). Deprem ve sonrası psikoloji. Okmeydanı Tıp Dergisi 28 (2): 150-155. https://cms.galenos.com.tr/uploads/article_25404/european%20archives%20of%20medical%20research-28-150-en.pdf
• Öner, F. (2023). Dünya Bankası’ndan deprem açıklaması: 34 milyar doları aşacak. 27 Şubat 2023. https://m.haber7.com/ekonomi/haber/3305561-dun-ya-bankasindan-depremaciklamasi-34-milyar-dolari-asacak
• Öztürk, M. & Kırca, M. (2023). Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler. Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• Özüdoğru, Burcu A. (2023, Mart). 2023 Yılında Gerçekleşen Kahramanmaraş Merkezli Depremin Etkileri ve Politika Önerileri, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Politika Notu. Erişim adresi: https://www.tepav.org.tr/upload/mce/2023/notlar/2023_yilinda_gerceklesen_kahramanmaras_merkezli_depreminin_etkileri_ve_politika_onerileri.pdf
• Presidency of The Republic of Turkey Presidency of Strategy and Budget, (2023). Türkiye earthquakes recovery and reconstruction assessment (TERRA). 29 Temmuz 2023. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/turkiye-recovery-and-reconstruction
• Sözcü, (2023). Erdoğan: depremin ülke ekonomisine maliyeti 104 milyar dolar. 13 Temmuz 2023. https://www.sozcu.com.tr/2023/ekonomi/erdogan-depremin-ulke-ekonomisine-maliyeti-104-milyar-dolar-7741982/
• Şen, S. (2023). Kahramanmaraş depremlerinin ekonomiye etkisi. Diplomasi ve Strateji Dergisi, 4 (1): 1-55.
• TEPAV, (2023). TEPAV istihdam izleme bülteni – Mart 2023. 13 Temmuz 2023 https://www.tepav.org.tr/upload/files/16873331617.tepav_ıstihdam_ızleme_bulteni_mart_2023.pdf
• Tetik, N. & Albulut, İ.İ. (2023). 6 Şubat 2023’te yaşanan depremin ekonomik ve finansal etkileri: ihracat üzerinden bir inceleme. İçinde M. Öztürk ve M. Kırca (Ed.), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler (s.93-103). Özgür Yayınları, Gaziantep. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub99
• TRT Haber, (2023). 6 Şubat depremlerinden 4,8 milyon çocuk etkilendi. 3 May 2023. https://www.trthaber.com/haber/cocuk/6-subat-depremlerinden-48-milyon-cocuk-etkilendi-764505.html
• Türk Tabipler Birliği, (2023). 6 Şubat 2023 depremi bilgi notu- 12: hava kirliliği ve karbonmonoksit zehirlenmesi hakkında. 17 Şubat 2023. https://www.ttb.org.tr/635yjnd
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2023). 27 Temmuz 2023. https://www.sbb.gov.tr/cari-denge/
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. 27 Temmuz 2023. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-kahramanmaras-ve-hatay-depremleri-raporu.pdf
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Enflasyon Raporu, (2023). Enflasyon raporu 2023-II. 27 Temmuz 2023. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/9e26992f-918e-4e2d-99a9-c00f600c2c55/enf23_ii_tam.pdf?mod=ajperes&cacheıd=rootworkspace-9e26992f-918e-4e2d-99a9-c00f600c2c55-ovbrbae
• Türkiye İhracatçılar Meclisi, (2023). 21 Temmuz 2023. https://tim.org.tr/files/downloads/timreport/tımreport217.pdf
• Türkiye İş Kurumu, (2023). Deprem sonrası çalışma hayatına yönelik tedbirler. 21 Temmuz 2023 https://media.iskur.gov.tr/72391/istihdamda3i-sayi-38.pdf
• Türkiye Müteahhitler Birliği Raporu, (2023). İnşaat sektörü analizi. 21 Temmuz 2023. https://www.tmb.org.tr/uploads/publications/643d2fb1853e3a22063798ff/1681731502389-tmb-bulten-nisan-2023.pdf
• Ulusal, (2023). Kahramanmaraş’ta iplik üretim tesisleri büyük hasar gördü. 12 Mart 2023. https://www.ulusal.com.tr/yurt/kahramanmarasta-iplik-uretim-tesisleri-buyuk-hasar-gordu-15020226
• Yazan, A. (2023). Deprem bölgesinde güvenli suya erişim ne durumda. 22 Mart 2023. https://www.bbc.com/turkce/articles/c9r04yw6qn2o?
• Yeni Şafak, (2023). Merkez’den yeni enflasyon tahmini yüzde 58. 28 Temmuz 2023. https://www.yenisafak.com/ekonomi/merkezden-yeni-enflasyon-tahmini-yuzde-58-4548621
• Yılmaz M. C. & Teke C. B. (2023, Mart 08). 6 Şubat depreminin karada meydana gelen en şiddetli deprem olduğu iddiası. 8 Mart 2023. https://teyit.org/demec-kontrolu/6-subat-depreminin-karada-meydana-gelen-en-siddetli-deprem-oldugu-iddiasi