Akademik Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Süreci İçerisinde Dinleme Öğrenme Alanına Yönelik Bir Eylem Araştırması

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 21 - 46, 29.03.2018

VEDAT Ekmekçi

Öz

Araştırmacı,
dil öğretim merkezinde yaptığı öğretimler esnasında mezun olan öğrencilerden
gelen birtakım şikâyetlerle karşılaşmıştır. Söz konusu öğrenciler katıldıkları
konferans ve panel benzeri akademik oturumlarda katılımcıların anlattıklarını
yeteri düzeyde anlamadıklarını ve üniversitede aldıkları derslerde öğretim
elemanlarının konuşmalarını anlamakta zorluk çektiklerini belirtmişlerdir. Bu
şikâyetlerden hareketle öğretim elemanları, okutmalar ve farklı öğrencilerle de
yapılan görüşmelerde benzer durumların olduğu görülmüştür. Tüm sonuçlardan
hareketle öğrencilerin dinleme alanına dair birtakım kazanımları elde edemediği
anlaşılmıştır. Dinleme alanına yönelik olarak yabancı dil olarak Türkçe
öğretimi bağlamında yurt içi ve yurt dışı alan yazın taranmış, uzman
görüşlerine başvurulmuş ve dinleme-anlama alanına yönelik olarak birtakım
kazanımlar tespit edilmiştir. Bu kazanımların belirli bir öğretim süreci
içerisinde öğrencilere kazandırılması hedeflenmiştir. Süreç öncesinde öğrencilere
kazandırılacak bu becerilerden hareketle, bir öğretim materyali ve öğretim
materyaline dayanan birtakım etkinlikler geliştirilmiştir. On iki haftalık
süreç boyunca öğrencilerin etkinlik kağıtları ve öğrenci günlükleri toplanmış
oluşturulan geçerlilik komitesinde değerlendirilip sürece yansıtılmıştır.
Ayrıca öğretim esnasında video kamera ve araştırmacı günlükleri ile de birtakım
veriler toplanmıştır. Tüm veriler nitel araştırma yöntemi kapsamında betimsel
çözümlemeye tabi tutulmuş ve yorumlanmıştır. Verilerin çözümlemesi ve
öğrencilerden elde dilen günlüklerden hareketle öğretim sürecinin ve süreç
boyunca uygulanan etkinliklerin öğrenciler için faydalı olduğu sonucuna
varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Yabancılar Türkçe Öğretimi, dinleme öğrenme alanı, eylem araştırması

Kaynakça

• Aryadoust, V., Goh, C. C. M., Kim L. O. (2012). Developing and validating an academic listening questionnaire. Psychological Test and Assessment Modeling, 54, 227-256.Craig, D. V. (2004). Practitioner action research: action research to improve practice. Work Based Learning in Primary Care, 2(4), 324–337.Çifçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinleme eğitimini etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 165-177.Doğan, Y. (2010). Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinliklerden Yararlanma, Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinliklerden Yararlanma, Tübar-XXVII, 263-274.Eken, D. T. (2012). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temel düzey dinleme-anlama becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. 5. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı, 05-06 Temmuz, Mersin.Emiroğlu, S. ve Pınar F. N. (2013). Dinleme becerisinin diğer beceri alanları ile ilişkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (4), 769-782. Epçaçan, C. (2013). Temel bir dil becerisi olarak dinleme ve dinleme eğitimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11, 2013.Flowerdew, J. (1995). Academic listening research perspectives. Cambridge University Press, 320.Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel YayıneviGüzel, A. ve Barın E. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi. Ankara: Akçağ Yayınları.Halat, S. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dinleme becerisine yönelik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.İşcan, A. (2011). Turkey yabancı dil olarak türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6 (3), p. 939-948.Johnson, A. P. (2015). Eylem araştırması el kitabı. Anı yayıncılık: Ankara.Jordan, R. R. (1997). English for academic purposes: a guide and resource book for teachers. Cambridge University Press: London.Melanlıoğlu, D. (2015). Yabancı öğreniciler için dinleme becerisine yönelik üst bilişsel dereceli puanlama anahtarı. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ÖS-II: 391-404. Melanlıoğlu, D. ve Tayşi, E. K. (2013). Türkçe öğretim programındaki dinleme kazanımlarının ölçme değerlendirme yöntemleri bakımından sınıflandırılması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(6), 23-32.Mills, G. E. (2003). Action research. a guide for the teacher researcher. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education, Inc.Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri II. Öncü Kitap: Ankara.Stepanoviene, A. (2012), Barriers to academic listening: research perspectives. Darnioji Daugiakalbystė /Sustainable Multilingualism, 134-141.Şahin, A. ve Aydın G. (2009). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe ders dinleme becerisi farkındalıklarının belirlenmesine yönelik bir anket geliştirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (9), 454-464.Tüfekçioğlu, B. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dinleme etkinlikleri ile sözcük öğretimi üzerine bir araştırma: Çukurova Tömer örneği. E-Dil Dergisi, 2, 35-51. Kurudayıoğlu M., Kana F. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisi ve dinleme eğitimi öz yeterlik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 245-258.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.