Türk Soylulara Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarım Aracı Olarak Atasözleri ve Deyimlerin Kullanımı: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Altın Köprü Türkçe Öğretimi Ders Kitabı (B1 Seviyesi)

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 16, 30.09.2018

Sibel Barcın

Öz

Türkçe öğretiminde dil ve kültür
bir bütünlük oluşturmaktadır. Türkçenin söz varlığını oluşturan atasözleri,
deyimler, tekerlemeler, bilmeceler vb. kalıplaşmış ifadeler ile kültür aktarımı
büyük ölçüde sağlanmaktadır. Bu çalışmada, Türkçe öğretiminde atasözleri ve
deyimlerin kültür aktarımındaki rolü vurgulanmaktadır. Ders kitapları hedef
dilin kültürü ile öğrenci arasında bir bağ kurmaktadır. Bu amaçla “Altın Köprü
Türkçe Öğretimi Ders Kitabı (B1 Seviyesi)” atasözleri ve deyimlerin kullanımı bakımından
değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden
doküman analizi kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle dil-kültür ilişkisine yer
verilmiştir. İkinci bölümde ise “Altın Köprü Türkçe Öğretimi Ders Kitabı (B1
Seviyesi)” kültür aktarımı olarak atasözleri ve deyimlerin kullanımı bakımından
incelenmiş ve tablo hâlinde gösterilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda söz varlığı
açısından yabancı dil olarak Türkçe öğretimi çalışmalarına bu çalışmanın yararlı
olacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Dil ve kültür aktarımı, söz varlığı, atasözleri

Kaynakça

• Açık, F. ve Demir, A. (2011).“Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler”. TÜBAR-XXX / Güz: 51-72.
• Akpınar, M. (2010). Deyim ve Atasözlerinin Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aytekin Ö., P. (2009). Yabancı Dil Olarak Türkçe Derslerinde Kültürlerarası İletişim Yetisi Kazandırma Amaçlı Karikatür Kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gümüş, M., Özek B., Şen İ., Taşbaş E., Saldıran M. ve Kara A. (2018). Altın Köprü Türkçe Öğretimi Ders Kitabı (B1 Seviyesi). Bişkek: Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı, s. 104.
• Bulut, M. (2013). “Türkçe Eğitimi ve Öğretiminde Dil ve Kültür Aktarımı Aracı Olarak Atasözleri ve Deyimlerin Önemi”, Turkish Studies, 8/13, 559-575.
• Boylu, E. (2014).“Dil-Kültür İlişkisi ve İran’da Türkçe Öğretimine Etkisi”. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 16 (Özel Sayı III), 19-28.
• Boylu, E. ve Başar, U. (2018). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminin Kültürel Boyutu: Türkçe Kalıp Sözlerin Farslara Öğretimi”. TÜBAR XLIII / Bahar, 31-52.
• Bölükbaş F.ve Keskin F. (2010). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Metinlerin Kültür Aktarımında İşlevi”, TurkishStudies, 5(4), 221-235.
• Elbir, B. ve Aka, F., N. “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımına Yönelik Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi”. Turkish Studies, 10 (12), 371-386. Er, K. O. (2006). “Yabancı Dil Öğretim Programlarında Kültürün Etkileri” . Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi , 39 (1), 1-14. İşci, C. (2012). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan “Yeni Hitit” Ders Kitabının Dört Temel Dil Becerisi ve Kültür Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Anabilim Dalı.
• İşcan, A. ve Yassıtaş, T. (2018). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Düzeyi)”. Aydın Tömer Dil Dergisi, 3 (1), 47-66.
• Keklik, S. (2015). “Atasözlerinin Öğretimine İlişkin Bir Öneri: Atasözlerinin Anlamlarına Göre Derecelendirilmesi”. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (12), 32-48.
• Kutlu, A. (2014). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürün Araç Olarak Kullanımı: Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Seviyesi)”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (2), 697-710.
• Okur, A. ve Keskin, F. (2013). “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürel Ögelerin Aktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği”. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (2), 1619-1640.
• Pehlivan, Filiz. (2007). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültürlerarası Etkileşim Odaklı Yaklaşım Uyarınca Metin Çalışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Toprak, F. (2011). “Yabancılara Türkçe Öğretimi Kitaplarındaki Okuma Parçaları ve Diyaloglar Üzerine Bir Değerlendirme”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 29, 11-24.
• Yiğit, M. ve Arslan M. (2014). “Kültürel Etkileşimin Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimine Etkisi: Arnavutluk Örneği”. Dil ve Edebiyat Dergisi, 10, 1-13.