Çocuklara Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültürlerarası Farkındalık ve Kültürlerarası İletişim Yetisi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 22, 01.03.2022

Emine Kurt

Öz

Yabancı dil dersleri dilin bilgisini öğrenmenin yanı sıra kültürel girdi öğrenmeyi de içereceği için bu derslerde kültürlerarası eğitim ve kültürlerarası farkındalık için uygun ortam yaratılabilir. Yabancı dil öğretiminde bir öğretmen rehberliğinde dile dair bilgi ve beceriler sunulması yeterli olmamaktadır. Gerçek dünyadaki senaryolara uygun etkileşim becerilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Kültürlerarası iletişimsel yeterlikleri edinmenin amacı, öğrencileri bir yabancı dilde gerçek yaşam durumlarında uygun ve başarılı bir şekilde hareket etmeye hazırlamaktır. Ancak dil öğretmenlerinin bu konuda bilgileri az veya mevcut kaynaklar yetersiz olabilir. Yeni bir dili öğrenmeye başlayan çocuk, aynı zamanda yeni bir kültürü ve yaşam tarzını tanımaya başladığından dil öğretimi ile kültür aktarımı arasında güçlü bir bağ olduğu görülmektedir. Günümüz çocukları artan iletişim olanakları sayesinde başka kültürlerle kendilerinden önceki nesillere göre daha fazla ilişkilidir. Bu durum yabancı dil öğretimi sınıflarında kültürlerarası farkındalığın ve kültürlerarası iletişim yeterliğinin önemini ortaya koyar. Yabancı dil öğretiminde esas alınan Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi’nde de eylem odaklı yaklaşım bağlamında yabancı dil öğretiminde kültürlerarası becerilerin kazandırılması vurgusu yapılmaktadır. Çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sahasında kültürlerarası farkındalık, kültürlerarası iletişim yeterliği gibi kavramlara dair kuramsal çalışmaların uygulamayı destekleyecek oranda olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada alan yazın taramasından yola çıkılıp çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürlerarası yaklaşım bağlamında kültürlerarası iletişim yetisini ve kültürlerarası farkındalığı artırmak için kullanılabilecek stratejiler üzerinde durularak alanın teorik altyapısına katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden literatür taramasının kullanıldığı bu derleme makalede alan yazından elde edilen veriler sonucunda çocuklarla çalışan öğretmenler ve materyal hazırlayıcılar için öğrencilerin kültürlerarası iletişim yetisini ve kültürlerarası farkındalığını artıracak çeşitli öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, kültürlerarası yaklaşım, kültürlerarası farkındalık

Kaynakça

• [1]. Akalın, Ş. Haluk, vd. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• [2]. Aktaş, T. (2005). Yabancı Dil Öğretiminde İletişimsel Yeti. Journal of Language and Linguistic Studies, 1 (1), 89-100.
• [3]. Avrupa Konseyi (2013). Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi: Öğrenim, Öğretim ve Değerlendirme. Frankfurt: Telc GmbH.
• [4]. Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (1), 19-30. Erişim: 1 Ekim 2021, https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkiyat/issue/16660/329608
• [5]. Byram, M. (1997). Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence Multilingual Matters (Series). England: Multilingual Matters Ltd.
• [6]. Corbett, J. (2003). An Intercultural Approach to English Language Teaching. UK: Multilingual Matters Ltd.
• [7]. Çobanoğulları, F. (2021). Kültürlerarası Yaklaşım Bağlamında Almancanın Yabancı Dil Olarak Öğretilmesinde Film Kullanımı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (25), 726-736.
• [8]. Demir, A., Açık, D. F. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, sayı 30, 51-72.
• [9]. Dündar, S. A. (2021). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşıma Dayalı Edebî Metin Kullanımı: C1 Seviyesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• [10]. Haldan, A., Pekbak, S. (2019). Kültürlerarası İletişimsel Yetinin Yabancı Dil Öğrenimindeki Yeri. Turkish Academic Research Review, 4 (2), 259-266.
• [11]. Karras, I. (2021). Raising Intercultural Awareness in Teaching Young Learners in EFL Classes. Research Papers in Language Teaching and Learning; Patras Vol. 11, Iss. 1, (Feb 2021): 173-184.
• [12]. Kızılaslan, İ. (2010). Yabancı Dil Öğretmen Yetiştirme Sürecinde Kültürlerarasılık. Milli Eğitim Dergisi, 40 (185), 81-89.
• [13]. Kurt, Ç., Yetiş V. A. (2019). Türkiye’de Yabancı Dil Öğretmenliği Lisans Programlarının Kültürlerarası Yaklaşım Açısından İncelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 9 (3), 344–352.
• [14]. Kurt, E. (2020). Çocuklara Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (6-11 ve 12-15 Yaş). Adana: Karahan Kitabevi.
• [15]. Melanlıoğlu, D. (2013). Kültürler Arası İletişim Odaklı Yaklaşım. A. Okur, M. Durmuş (Ed.). Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı içinde 129-134. Ankara: Grafiker Yayınları.
• [16]. Memiş, R. M. (2016). Yabancı dil öğretiminde eğitim ortamı ve kültür aktarımı. Journal of Turkish Studies, volume 11, issue 9, 605-605.
• [17]. Nguyen, T. T. (2021). Culture Teaching to Young Learners of English: from Perspectives of Foreign Teachers in a Private English Centre. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). University of Eastern Finland, Kuopio.
• [18]. Okur A.; Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe Öğreti̇mi̇nde Kültürel Ögeleri̇n Aktarımı: İstanbul Yabancılar İçi̇n Türkçe Öğreti̇m Seti̇ Örneği̇. The Journal of Academic Social Science Studies Volume 6, issue 2, 1619-1640.
• [19]. Pinter, A. (2017). Teaching Young Language Learners. Oxford University Press: Oxford.
• [20]. Reid, E. (2015). Techniques Developing Intercultural Communicative Competences in English Language Lessons. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 186. 939-943. 10.1016/j.sbspro.2015.04.011.
• [21]. Reká, K. R. (2016). Raising Young Learners’ Intercultural Awareness Teachers’ Intercultural Attitudes In Bilingual Schools. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Universitas Budapestinensis de Rolando Eötvös Nominata, Budapest.
• [22]. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.