Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlere Hareketli Resimlerle Atasözleri ve Deyimlerin Öğretimi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 69 - 92, 30.03.2023

Dilay Çelik , Selim Emiroğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlere atasözleri ve deyimleri hareketli resimler aracılığıyla öğretmenin başarıya etkisini ölçmektir. Alanyazın incelendiğinde atasözleri ve deyimlerin öğretimine ilişkin birçok teknik ve yöntemin geliştirildiği ancak hareketli resimlerin kullanılmadığı görülmüştür. Bu doğrultuda çalışmada, alanda yeni bir öğretim tekniği geliştirilmiştir. Çalışma, Nişantaşı Üniversitesi TÖMER biriminde 2021-2022 eğitim öğretim yılı bahar döneminde B1 düzeyinde Türkçe öğrenmekte olan 40 öğrenici üzerinde yürütülmüştür. Hareketli resimlerin öğrenme üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden ön test-son test kontrol gruplu deneysel desene başvurulmuştur. Deney grubu öğrenicilerine; tasarlanan hareketli resimler aracılığıyla, kontrol grubu öğrenicilerine ise geleneksel yöntemle 8 haftalık kur sürecinde öğretim etkinliği yapılmıştır. Uygulamanın sonunda ön test ve son test puanları SPSS22 analiz programında çözümlenmiştir. Bulgulara göre öğrenicilere atasözleri ve deyimlerin hareketli resimler aracılığıyla aktarılmasının, geleneksel yöntemle öğretimden daha başarılı sonuçlar verdiği ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, atasözleri, deyimler, çoklu ortam, hareketli resimler (GIF).

Kaynakça

• Altıntaş, E., İlgün, Ş. ve Soner, K. (2017). “Evaluation of Use of Graphics İnterchange Format (GIF) Animations in Mathematics Education”. Academic Journals Educational Research and Reviews, 12(23), 1112-1119.
• Avrupa Konseyi, (2020). Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni: Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme.http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/04144518_CEFR_TR.pdf. (04.04.2022).
• Bülbül, Ş. ve İlgün, Ş. (2015). “Matematik Eğitiminde Kullanılabilecek Bazı GIF Animasyonlarındaki Görsel ve Eğitsel Özellikler”. Sürdürülebilir ve Engelsiz Bilim Eğitimi Dergisi, 1(1), 29-37.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 28. Baskı, s: 61-212.
• Duman, G. B. (2010). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Materyal Geliştirme ve Materyallerin Etkin Kullanımı”. Ana Dili Eğitim Dergisi, 1(2), 1-8.
• Emiroğlu, S., Özbayrak, S. ve Sarıgül, Z. (2022). “Argo Atasözü ve Deyimlerin Türkçe Öğretiminde Kullanımı”. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (7), 467-494.
• Erol, S., Erdem, İ., Akkaya, A. (2020). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Eğitsel Oyunların Kullanımının Akademik Başarı, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi”, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 166-183.
• Erten Dalak, H. D. (2017). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde İletişimsel Yaklaşımın Deyim Öğretimindeki Başarıya Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Fidan, M. (2019). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde İnternetin Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma”. Turkish Studies, 14(3), 565-578.
• Gökçe, B. (2021). Yazma Becerisine Yönelik Eğitim Ortamları, Yazma Eğitimi ed. Kardaş, M. N. s:285-319, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Gökçen, K.N. (2020). Yayın İllüstrasyonlarında Görsel Hikâye Anlatımı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Göker, M. ve İnce, B. (2019). “Web 2.0 Araçlarının Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanımı ve Akademik Başarıya Etkisi”. Turkophone, 6(1), 12-22.
• Gün, M., Tanrıkulu, L. Ve Türk, A. (2021). “Yabancılara Türkçe Öğretimi Alanında Ek Çalışma Kâğıtları ile Deyim Öğretimi”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 23(4), 49-64.
• Hasançebi, B., Terzi, Y., Küçük, Z. (2020). “Madde Güçlük İndeksi ve Madde Ayırt Edicilik İndeksine Dayalı Çeldirici Analizi”, Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 224-240.
• İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Çalışma Kitabı B1 (2017). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
• İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı B1 (2017). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
• İşigüzel, B.ve Çakır, K. (2022). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Temel A1 Düzeyi Kapsamında Kullanılan Deyimlerin Değerlendirilmesi”. Uluslararası Çocuk Edebijyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 52-62.
• İzmirli, Ö. ve Kabakçı, I. (2009). “Hareket Hissi Veren Durağan Resimlerin Eğitimde Kullanımı”. Ege Eğitim Dergisi, 10(2), 60-69.
• Kaya, O. N. ve Kılıç, Z. (2010). “Fen Sınıflarında Meydana Gelen Diyaloglar ve Öğrenme Üzerine Etkileri”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 115-130.
• Mujtaba, G., Lee, S., Kim, J., Ryu, S. (2021). “Client-Driven Animated GIF Generation Framework Using an Acoustic Feature”. Multimedia Tools and Applications, https://doi.org/10.1007/s11042-020-10236-6
• Özdemir, A. (2013). “Deyimlerin Yabancılara Öğretiminde Mnemonik Teknikler İle Öğretim Etkinliği Önerisi”. 6. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı, 4-6 Temmuz 2013, Niğde.
• Özdemir, A., Demir, K. Ve Özkan, T. Y. (2017). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Deyimler: İki Farklı Öğretim Tekniğinin Karşılaştırılması”. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(2), 52-58.
• Özerbaş, M. A. ve Yalçınkaya, M. (2018). “Çoklu Ortam Kullanımının Akademik Başarı ve Motivasyona Etkisi”. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-21.
• Sağlam, Y. M. (2001). “Atasözleri ve Deyimlerde İmgelem”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18(1), 45-51.
• Sezen, Y. (2020). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Tv Dizisi Kullanmanın Atasözü ve Deyim Öğretmedeki Etkisi (Aslan Ailem Tv Dizisi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Uşak: Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson.
• Tekin, E. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Kitaplarında Atasözü ve Deyimlerin Öğretim Stratejileri Üzerine Bir Durum Tespiti. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Yedi İklim Türkçe Çalışma Kitabı B1 (2015). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık.
• Yedi İklim Türkçe Ders Kitabı B1 (2015). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık.
• Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı B1 (2014). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Çalışma Kitabı B1 (2014). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.