Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Setlerinde Geleneksel El Sanatları: Yedi İklim Türkçe Seti Örneği

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 93 - 111, 30.03.2023

Nurşen Çağlak

Öz

Yabancı dil öğretiminin ikincil amaçları arasında kültür aktarımı gelmektedir. Bir dili öğretirken o dile ait olan kültürün de öğretilmesi amaçlanır. Bunun sebebi dil öğretiminin, kültürden bağımsız düşünülmeyecek olmasıdır. Bir dilin tam anlamıyla öğrenilebilmesi ve o dille iletişim kurulabilmesi için kültüre de aşina olunması gerekmektedir. Bir millete ait kültürel unsurların başında geleneksel el sanatları gelmektedir. Geleneksel el sanatları, hoş görünüşleri ve bünyelerinde barındırdıkları tarihi geçmiş sebebiyle kültür aktarımı yapmak için en uygun seçeneklerden biridir. Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçe öğretmek amacıyla hazırlanmış ders ve çalışma kitaplarındaki geleneksel el sanatlarına dair unsurları ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi tercih edilmiş olmakla beraber bu dokümanlar Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti A1, A2, B1, B2, C1 ve C2 seviyesi ders ve çalışma kitaplarından oluşmaktadır. Araştırma sonucunda C1 seviyesine kadar geleneksel el sanatlarını konu edinen metin sayısının aşamalı bir biçimde arttığı ancak C1 ve C2 seviyesinde geleneksel el sanatlarını konu edinen metin bulunmadığı tespit edilmiştir. Buna ek olarak geleneksel el sanatlarına okuma metinlerinde ve ders kitaplarında daha yer verildiği ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yabancı dil olarak türkçe öğretimi, geleneksel el sanatları, kültür aktarımı

Traditional Handicrafts in Sets for Teaching Turkish as a Foreign Language: Example of Yedi İklim Turkish Sets

Öz

Cultural transfer is among the secondary objectives of foreign language teaching. When teaching a language, it is also intended to teach the culture associated with that language. The reason for this is that language teaching will not be considered independent of culture. In order to learn a language fully and communicate with that language, it is necessary to be familiar with the culture. Traditional handicrafts are at the forefront of the cultural elements of a nation. Traditional handicrafts are one of the most suitable options for cultural transfer due to their pleasant appearance and historical background. In this study, it is aimed to reveal the elements of traditional handicrafts in the course and workbooks prepared to teach Turkish as a foreign language. Although document analysis, which is one of the qualitative research methods, was preferred in the research, these documents consist of the Yedi İklim Turkish Teaching Set A1, A2, B1, B2, and C1 and C2 level courses and workbooks. As a result of the research, it was determined that the number of texts on traditional handicrafts increased gradually until the C1 level but that there were no texts on traditional handicrafts at the C1 and C2 levels. In addition, it has been revealed that traditional handicrafts are given more place in reading texts and textbooks.

Anahtar Kelimeler

teaching turkish as a foreign language, traditional handicrafts, cultural transfer

Kaynakça

• Arıoğlu, İ.E. ve Aydoğdu Atasoy, Ö. (2015). Somut olmayan kültürel miras kapsamında geleneksel el sanatları ve Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turkısh Studıes International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), 10(16), 109-126.
• Demir, A. ve Açık, F. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kültürlerarası yaklaşım ve seçilecek metinlerde bulunması gereken özellikler. TÜBAR XXX, 30, 51-72.
• Diker, O. ve Deniz, T. (2017). Coğrafya ve tarih perspektifinden somut kültürel miras ve Türkiye. Ankara: Pegem Akademi.
• Er, K.O. (2006). The Effects of Culture in Foreign Language Curriculum. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 39, 1-14.
• İşcan, A. ve Yassıtaş, T. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında kültür aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti örneği (B1-B2 düzeyi). Aydın TÖMER Dil Dergisi, 3(1), 47-66.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kramsch, C. (1993). Context and culture in language teaching, Oxford: Oxford University Press. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2009), Türk süsleme sanatları ve geleneksel el sanatları kursları yönetmeliği. https://aregem.kulturturizm.gov.tr/ (15.01.2023).
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2013), Gelenekten Geleceğe Türkiye’de Somut Olmayan Kültürel Miras. Ankara: Desen Ofset.
• Mert, O., Albayrak, F. ve Serin N. (2013). Çeviri çocuk kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 58-73.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2001). Diller için Avrupa ortak başvuru metni. (Çev. MEB TTKB). Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2012). El sanatları teknolojisi geleneksel Türk süsleme sanatları. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Geleneksel%20T%C3%BCrk%20S%C3%BCsleme%20Sanatlar%C4%B1.pdf (06.01.23).
• Moralı, G. ve Öner, G. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında somut olmayan kültürel miras unsurlarının incelenmesi. Turkish Studies Language and Literature 14(3), 1345-1357.
• Oğuz, M. Ö. (2002). Ulusal kalıtın küreselleştirilmesi ve Türk el sanatları. Milli Folklor, 54, 5-10.
• Okur, A. (2013). Milli kültür ve folklorun Türkçe ders kitapları aracılığıyla aktarımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 878-903.
• Okur, A. ve Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1619-1640.
• Öter, Z. (2010). Türk el sanatlarının kültür turizmi bağlamında değerlendirilmesi. Milli Folklor, 86, 174-185.
• Pehlivan, F. (2007). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürlerarası etkileşim odaklı yaklaşım uyarınca metin çalışmaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sinecen, F. (2017). Yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarında kültürümüze ait unsurların kullanımı: Gazi Üniversitesi TÖMER B1 Kitabı Örneği. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi 13(5), 133-150.
• Tapan, N. (1995). Yabancı dil olarak Almanca öğretiminde yeni bir yöneliş: kültürlerarası-bildirişim-odaklı yaklaşım. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, IX, 149-167.
• TDK (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• UNESCO (2003). Somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi.
• https://ich.unesco.org/doc/src/00009-TR-PDF.pdf (18.01.2023).