FEATURES OF SPIRITUAL AND MORAL TEACHING OF NIZAMI GYANJEVI

Yıl 2021, Sayı: 108, 77 - 89, 30.12.2021

Kalimash Begalınova Madina Ashılova Alibek Begalınov

Öz

The article reveals the ethical aspect inherent in the teachings of Nizami Ganjavi. The role and place of the great Azerbaijani poet and thinker in the history of world spirituality are considered. The authors analyze the originality, uniqueness of the poetic creativity of Nizami, who called each person to spiritual and moral self-improvement. He argued that the most important component of a person's being is his soul, which is the bearer of the highest moral qualities - friendship, love, humanity, etc. The main hero of his works is the people, artisans. All the poet's sympathies are on their side. On the example of his poem "Khamsa", such moral categories as good, cruelty, evil, happiness, the meaning of life, etc. are explored. Important importance is given to revealing the personality of the poet-thinker Nizami as a humanist, a subtle psychologist, a great connoisseur of the human soul. It is shown that morality plays the main line in the formation of a person, his spirituality. This is evidenced by the numerous works of Nizami Ganjavi, in which the man of labor, the true bearer of the spirituality and culture of the people, is glorified. It also touches upon other ethical problems set forth in the works of the great thinker. In general, the teachings of Nizami Ganjavi affirm truly humanistic moral principles in society.

Anahtar Kelimeler

singer of justice, humanism, "Khamsa", morality, values

Низами Гәнжауидің рухани-адамгершілік ілімінің ерекшеліктері

Öz

Мақалада Низами Гәнжәуидің іліміне тән этикалық аспект қарастырылған. Әзербайжанның ұлы ақыны, ойшылы Низамидің әлемдік руханият тарихындағы рөлі мен орны туралы сөз еткен авторлар әр адамды рухани жетілуге және адамгершілік жолында өзін-өзі жетілдіруге шақырған ақынның поэтикалық шығармашылығының өзіндік ерекшелігін, бірегейлігін талдайды. Ол адам болмысының ең маңызды құрамдас бөлігі оның жан дүниесі, ол ең жоғары адамгершілік қасиеттер – достық, сүйіспеншілік, адамгершілік, т.б. иесі болып табылатынын, оның шығармаларының басты кейіпкері – халық, қолөнершілер деп тұжырымдайды. Ақынның «Хамса» поэмасын негізге алып талдау жасаған мақалада ізгілік, қатыгездік, зұлымдық, бақыт, өмірдің мәні және т.б. адамгершілік категориялар зерттелген. Ақын-ойшылдың гуманист, психолог, адам жанының керемет білгірі ретіндегі жеке басын ашуға үлкен мән берілген. Адамгершіліктің адамның, оның рухани болмысының қалыптасуында атқаратын рөлі көрсетілген. Бұған Низами Гәнжәуидің еңбектері дәлел бола алады, Сондай-ақ мақалада ұлы ойшылдың еңбектерінде айтылған басқа да этикалық мәселелерге ғылыми талдау жасалған.

Anahtar Kelimeler

әділеттілік жаршысы, гуманизм, «Хамса», мораль, құндылықтар

Kaynakça

• 1. Nizami. Five poems. Library of World Literature. Series one. M., Publishing house "Khudozhestvennaya literatura", 1968.- 345 p.
• 2. Khalil Yusifli. Renaissance and Nizami Ganjavi. Baku, "Elm ve tehsil", 2016. - 426 p.
• 3. Shukurova G.V. Jafar Khandan about the work of Nizami Ganjavi. // Zh-l “Philological sciences. Questions of theory and practice ". Tambov: Diploma, 2019. Volume 12. Issue 10. P. 87-91.
• 4. Bertels E. Nizami. Young guard. 1948 .-- 262 p.
• 5. Jamal Mustafayev. Philosophical and ethical views of Nizami. Baku, 1962 .-- 234 p.
• 6. Bertels E. The great Azerbaijani poet Nizami. Era - Life - Creativity. Publishing house AzFAN. Baku - 1940.-147 s.
• 7. Sukhomlinsky A.V. The science of winning. Pedagogical works. M., "Education", 1975. - 291 p.
• 8. Electronic resource: http://azeribook.com (History of Azerbaijan). - Date of treatment: 10/13/2021.
• 9. Sufism in the context of Muslim culture. M., "Science", 2019. - 372 p.
• 10. Krymskiy A.E. Nizami and his contemporaries. Baku: "Elm", 1981. - 247 p.