Makalede, bir insanın duygusal ve zihinsel deneyimlerini karakterize eden "yürek" (kalp) kavramının işlevsel-anlamsal ve bilişsel tanımı ele alınmaktadır. "Yürek" kavramı, deyim düzeyi de dahil olmak üzere geniş, gelişmiş bir metaforik bir görüntü sistemidir. Türk lehçelerinde yürek, belirli duygu ve hislerin yeri, cesaret, canlılık ve güç, kaynağı ve daha çok insanın biyolojik ve ruhsal-zihinsel merkezi olarak görülmektedir. Çalışmada , Hakas Türkçesindeki yürek kavramı diğer Türk lehçeleri ile karşılaştırılarak Türk halkları arasında dünya görüşünün ve duygularının etnik kimliğin kaynağı olan evrensel ve somut özelliklerininin ortaya konulduğu sonucuna varılmaktadır.
Kavram Leksem (Sözcük birim) Yürek Metafor Hakas Türkçesi Türk lehçeleri
Мақала адамның эмоционалды және психикалық тәжірибесін сипаттайтын «жүрек» ұғымының негізгі және дәстүрлі тұжырымдамаларының функционалдық-семантикалық және когнитивті сипаттамасын танытуға, зерделеуге арналған. «Жүрек» ұғымы метафоралық бейнелердің, оның ішінде фразеологиялық деңгейде кең дамыған жүйе болып табылады. Түркі тілдерінде жүрек - белгілі бір сезім мен көңіл-күйдің орны; батылдық, өмірлік күш пен күш-жігер көзі; адамның биологиялық және рухани-психикалық орталығы ретінде жиі қарастырылады. Осы тұжырымдаманың салыстырмалы талдауында туыстас халықтардағы осы дүниетанымдық көзқараста және өзіндік сезімде этникалық сәйкестік көзі болып табылатын оның ортақ, әмбебап және нақты ерекшеліктері көрсетіледі.
The article is devoted to the functional-semantic and cognitive description of one of the key concepts and the traditional «heart», which characterizes the emotional and mental experiences of the person. The concept of «heart» is a broad system development of metaphorical images, including the phraseological level. At the heart of the Turkic languages it is increasingly seen as the abode of certain feelings, moods; source courage, vitality and strength, diligence; biological and spiritual-mental Rights Center. The relatively - comparative analysis of this concept found its general, universal and specific features, that is the source of ethnic identity in the vision of the world and feeling in this world of kindred peoples.
Concept Token Heart Khakas Language Turkic Languages Image Metaphor
Статья посвящена функционально-семантическому и когнитивному описанию одного из ключевых и традиционных концептов «сердце», характеризующего эмоционально-ментальные переживания человека. Концепт «сердце» представляет собой широкую, развитую систему метафорических образов, в том числе и на фразеологическом уровне. В тюркских языках сердце чаще рассматривается как обиталище определенных чувств, настроений; источника храбрости, жизненной энергии и силы, трудолюбия; биологического и духовно-ментального центра человека. В сравнительно-сопоставительном анализе данного концепта обнаруживаются его общие, универсальные и специфические особенности, что является источником этнического своеобразия в мировидении и ощущении себя в этом мире родственных народов.
Концепт Лексема Сердце Хакасский язык Тюркские языки Образ Метафора
Birincil Dil | Rusça |
---|---|
Konular | Dilbilim |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 25 Şubat 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Sayı: 93 |