Ы.ДҮЙСЕНБАЕВТЫҢ ФОЛЬКЛОРТАНУЛЫҚ ЕҢБЕКТЕРІ ЖӨНІНДЕ

Yıl 2017, Sayı: 84, 80 - 92, 24.08.2017

Bakytzhan Azıbayeva

Öz

ХХ ғасырдағы белгілі филолог-ғалым Ы.Т.Дүйсенбаев әдебиет тарихына арналған еңбектерінен бөлек ұлттық фольклорымызға қатысты зерттеулерімен де танымал. Ол отандық фольклортану тарихында алғаш болып «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» эпосына арналған ғылыми басылымды дайындап, жарыққа шығарды. Ы. Дүйсенбаев үздіксіз іздестіру жұмыстарының нәтижесінде аталған эпостың ең көне нұсқаларын (1834, 1841, 1864) тауып, зерттеді және ғылыми айналымға енгізді. Осы ғылыми басылымды дайындау барысында өлмес мұрамыздың нұсқалары мен версияларына мәтінтанулық салыстыру-салғастыру жұмыстарын жүргізді.
Ғалымның 1973 жылы жарық көрген «Қазақтың лиро-эпосы» атты монографиялық зерттеуі қазақ эпостануына қосылған қомақты үлес болып табылады.

Anahtar Kelimeler

Фольклор, Нұсқа, Эпос, Қазақ эпостануы, Ұлттық фольклортану

WORKS ON FOLKLORE OF I. DUYSENBAEVA

Öz

A prominent scientist-philologist of the twentieth century I. T. Duisenbaev, in addition to works on the history of literature, is known also for his works on the national folklore. He prepared and published the first in national folklore a scientific publication, devoted to the epos "Kozy Korpesh – Bayan Sulu". As a result of hard work resistance he sought out, studied and introduced into scientific circulation the earliest recorded epos (1834, 1841, 1864). In the process of preparing scientific publications, he spent a large amount of textual works on the comparative study of variants and versions of the immortal folk of the monument.
A significant contribution to the Kazakh epos studies is his monographic study "Kazakh lyric-epos" released in 1973.

Anahtar Kelimeler

Folklore, Version, Epic, Kazakh epos, National folklore

Kaynakça

• 1. Қозы Көрпеш – Баян сұлу. Ғылыми басылым. Құрастырған, кіріспе мақала мен түсініктерін жазған Ы.Дүйсенбаев. – Алматы, 1959.
• 2. Дүйсенбаев Ы. Т. Қазақтың лиро-эпосы. – Алматы, 1973.
• 3. Материалы И. Н. Березина. Сектор восточных рукописей Архива СПб. филиала ИВ РАН: фонд №5, оп. 2/267.
• 4. Материалы И. Н. Березина. Сектор восточных рукописей Архива СПб. филиала ИВ РАН: В.4043.
• 5. Материалы И. Н. Березина. Сектор восточных рукописей Архива СПб. филиала ИВ РАН: фонд №5, оп. І, ед. хр.12.
• 6. Материалы И. Н. Березина. Сектор восточных рукописей Архива СПб. филиала ИВ РАН: В.4428.
• 7. Мұқатаева Қ. Ы. Т. Дүйсенбаевтың ғылыми мұрасы. Филол.ғылымдарының канд. дисс. автор. – Алматы, 2007.
• 8. Әуезов М. Қозы Көрпеш – Баян сұлу // Классикалық зерттеулер. 11-том. Мұхтар Әуезов. Фольклор туралы зерттеулер. – Алматы, 2012. – Б. 111-141.
• 9. Маргулан А. Х. Очерк жизни и деятельности Ч. Ч. Валиханова // Валиханов Ч. Ч. Собрание сочинений в пяти томах (1984-1985). Том 1. – Алма-Ата, 1984. – С.9-77.
• 10. Маргулан А. Х. Научный комментарий к эпосу «Козы Корпеш – Баян сулу» // Валиханов Ч. Ч. Собрание сочинений в пяти томах (1984-1985). Том 1. – Алма-Ата, 1984. – С.366-367.
• 11. Жұмалиев Қ. Қазақ эпосы мен әдебиет тарихының мәселелері. – Алматы, 1958.
• 12. Азибаева Б. У. Казахский дастанный эпос. – Алматы, 1998.
• 13. Әзібаева Б. Қазақ дастандары. – Алматы, 2009.