KADİM DİNLER VE TÜRKLERİN KADİM İNANÇLARI HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME

Yıl 2015, Sayı: 69, 122 - 132, 24.02.2015

Murat Navdar

Öz

Halkların dini inançları tarihlerinde, maddi-manevi, siyası hayatlarında önemli ve büyük etkisinin olduğunu görmekteyiz. Halkların din tarihini bilmediğimizde halkların durumunu, hayatını ve ya medeniyetini de iyi bir şekilde kavramayız. Milletlerin dinlerine bakarak onların dünya görüşünü, medeniyetlerindeki yerini görebiliriz. Din, tarih içinde gelişme ve yeni öğretilerle olgu halinde meydana gelmiştir. Türklerin mitolojilerinde dini inançların etkisini görmekteyiz. Totemin etkisiyle Göktürklerin aşina sülalesinin kendilerinin Kok (mavi) kurdun neslinden geldiklerini belirtmişlerdir. Oğuz han ve Cengiz han hikâyelerinde güneş nuruyla yaratıldıkları yönündedir. Bu hikâyelerde han kızı güneşin nuru düştükten hamile kaldı, erkek çocuk dünyaya getirdi. Kadim Türkler Şamanizm, Zerdüştlük, Budizm, Manihaizm vb. dini öğretileri benimsediler. Fars, Bizans, Arap, Çin, Moğol, Hint gibi milletlerin dini öğretilerinden Türkler tarih boyunca etkilenmiştir. Bu inançlar Türkler içinde benimsenmişler ve faydalı bir halde kullanmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Kadim Türkler, Gök Tanrı, Dinler, Öğretiler, İnançlar

ANCİENT RELIGIONS AND TURKS ANCIENT BELIEFS ABOUT OVERVIEW

Öz

Peoples' religious beliefs, history, material and spiritual, we see that the political is important and major impact in their lives. People do not know the history of the religion of the state of our people, we are also a good way of life and the concept or civilization. Referring to the religion of the nation, their world view, we can see the place in civilization. Religion, history and development of the cases have occurred if the new doctrine. We see that the effect of religion in Turkish mythology. Gokturks themselves familiar with the impact of the family totem Coke (blue) stated that they came from the wolf's generation. Oguz khan Genghis khan and the story is that they were created by the sun light. This story princess became pregnant after falling in the light of the sun, brought the boy to the world. Ancient Turks Shamanism, Zoroastrianism, Buddhism, Manichaeism and so on. adopted religious teachings. Persians, Byzantines, Arabs, Chinese, Mongolian, Turkish and Indian as well as the nation of religious doctrine has been influenced throughout history. These beliefs have adopted the Turks and used a useful form.

Anahtar Kelimeler

ancient Turks, the Sky God, Religions, Doctrines, Beliefs

Kaynakça

• 1. Tezcan Mahmut. Kültürel Antropoloji // Kültür Bakanlığı Yayınları.– Ankara: 1996.
• 2. Çavuşoğlu Yaşar. Eski Türk Dini // Tanıtım 7/79.– İstanbul: 1986.
• 3. İnan Abdulkadir. Tarihte ve Bugün Şamanizm // Türk Ansiklopedisi 2. Baskı. – Ankara: 1972.
• 4. Tanyu Hikmet. İslamlıktan Önce Türklerde Tek Tanrı İnancı // A.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları.– Ankara: 1980.
• 5. Gömeç Sadettin. Kök Türkçe Yazılı Metinlerin Türk Tarihi ve Kültürü Açısından Değerlendirilmesi // Doktora Tezi.– Ankara: 1992.
• 6. Kafesoğlu İbrahim. Eski Türker’de Devlet Meclisi–Toy // Birinci Millî Türkoloji Kongresi.– İstanbul: 1980.
• 7. Ocak Ahmet Yaşar. Bektaşî Menakıplarında İslâm Öncesi İnanç Motifleri // Enderun Kitapevi.– İstanbul: 1983.
• 8. Ocak Ahmet Yaşar. Alevi-Bektaşi İnançlarının İslâm Öncesi Temelleri // İletişim Yayınları.– İstanbul: 2000.
• 9. Şerafettin Turan. Türk Kültür Tarihi // Bilgi Yayınları.– Ankara: 1994.
• 10. Ebülfaz Elçibey. Büyük Azerbaycan Yolunda // Ecdat Yayınları.– Ankara: 1998.
• 11. Vasily Vladimirovich Barthold. Moğol İstilasına Kadar Türkistan (Çvr. Hakkı Dursun Yıldız // Türk Tarih Kurumu Basımevi.– İstanbul: 1981.
• 12. Ögel Bahaeddin. İslamiyet'ten önce Türk Kültür Tarihi I // TTK Yayınları.– Ankara: 1984.
• 13. Vasily Vladimirovich Barthold. Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler // Kültür Bakanlığı Yayınları.– Ankara: 1975.
• 14. Turan Şerafettin. Türk Kültür Tarihi // Bilgi Yayınları.– Ankara: 1994.