АЙТЫШТАРДЫН ТҮРК ТИЛДҮҮ ЭЛДЕРДЕ ТАРАЛЫШЫ ЖАНА ИЗИЛДЕНИШ АБАЛЫ

Yıl 2014, Sayı: 68, 46 - 50, 19.12.2014

M. Kolbaeva

Öz

Көпшілік түрік халықтарында кездесетін айтыс жанрының түрлі жағдайда қарастырылып келгені мәлім. Автор мақаласында айтыс жанрының қарақалпақтарда, Түркия түріктерінде, қазақтарда зерттелу барысына шолу жасайды. Әсіресе, қазақ фольклортануындағы айтыс жанрына кеңірек тоқталып, бүгінгі күн тұрғысынан пікір білдіреді.

Anahtar Kelimeler

Айтыс, Фольклор, Салт-дәстүр, Дәстүр жалғастығы, Көркемдік ерекшелік

ON THE PROPAGATION AND STUDY AITYSES IN THE TURKIC PEOPLES

Öz

It is known that the genre aitys in many Turkic peoples studied in various ways. The author in the article provides an overview on the study of genre aitys in Karakalpaks, Turkish Turks, Kazakhs. Especially Kazakh folklore genre aitys wider concerns and expresses a modern point of view about it.

Anahtar Kelimeler

Aitys, Folklore, Custom, Tradition, Art feature

Kaynakça

• Асанов К.Д. (2010) Айтыш өнөрүнүн публицистикалык сыпаты. Ф.и.д. окум. дараж. изд. алуу үч. жазылг. дисс –Алматы.
• Базаров К. (1988) Народное поэтическое творчество туркмен Каракалпакий. Дисс.к.ф.н. – Ащхабад; Давкараев Н. (1959) Очерки по истории дореволюционной Каракалпакской литературы. -Ташкент: Изд. НАН Узб. ССР, 222 с. Давкараев Н. (1959) Очерки по истории дореволюционной Каракалпакской литературы, -Ташкент: Изд. НАН Узб. ССР, 222 с.
• Жармұхамедұлы М. (2001) Қазақ поэзиясындағы айтыс жанры: тегі мен дамуы. Ф.и.д. ил дараж. алуу үчүн жазылг. диссерт. – Алматы.
• Имашев Б. (2006) Айтыштагы сатира жана юмор. Ф.и.к. оку.дараж.изд. алуу үч. жазылг. диссертация. – Астана.
• Каташ С.С. (1984) Архаические жанры Алтайского фольклора. Дисс.к.ф.н. – Т.; Каташ С.С. (1987) Специфика жанров Алтайского фольклора. Дисс.д.ф.н., - Т.
• Ковальский Т. Исследования о форме поэзии тюркских народов. ФИЯЛ. Инв. 171. 107-б.
• Кусманова К.А. (2010) Маданияттагы улуттук стереотип: айтыштын лингвомаданий сүрөттөлүшү. Ф.и.д. окум.дараж.изд. алуу үч. жазылг. дисс. -Алматы.
• Кушмаков М. (1984) Проблемы традиции и импровизации. Автореф. дисс. к.ф.н. – Т.; Сарымсаков Б.И. (1987) Узбекский обрядовый фольклор и его жанровый состав (генезис, поэтика). Дисс.к.ф.н. – Т.; Мусакулов А. (1984)
• Терма в узбеском фольклоре. Дисс.к.ф.н., -Т.
• Койлыбаев К.С. (2009) Казыргы айтыштын идеялык-көркөмдүк өзгөчөлүктөрү. Ф.и.к. оку.дараж.изд. алуу үч. жазылг. дисс. – Астана.
• Мусакулов А. (1984) Терма в узбеском фольклоре. Дисс.к.ф.н., -Т.,
• Мухаммадиев Р. (1961) Аския. Острословие жанр узбекского народного творчества. Автореф. дисс. к.ф.н. – Т.
• Nazan Kutlusoy (2006) Buruklu aşik kul Mustafa hayati – Şiirleri –Atişmalari-halk hikayeciliği derleme-inceleme. Yuksek lisans tezi. – Adana.
• Носиров С. (1990) Творческое и исполнительское мастерство в узбекском народном творчество. Дисс.к.ф.н. – Т.
• Oğuzhan Aydin (2010) Gunumuz aşiklik geleneğinde atişma ve atişma ornekleri. - Ankara.
• Өмүрбаева Т.Ш. (2010) Акындык поэзиядагы улуттук сыпат жана көркөм ойлоо. Ф.и.к. оку.дараж.изд. алуу үч. жазылг. дисс. – Алматы.
• Радлов В.В. (1870) Образцы народной литературы тюркских племен, живущих в Южной Сибири и Джунгарской степи. Часть 3, СПб. Типография Императорской АН, 737 с.
• Сарымсаков Б.И. (1987) Узбекский обрядовый фольклор и его жанровый состав (генезис, поэтика). Дисс.к.ф.н. – Т.