Мақала инженер-теміржолшы, тарихшы М.Тынышпаевтың қазақ халқына қатысты зерттеу еңбектеріндегі сөздердің маңызы, сөз тіркестері, фразеологизмдері мен тарихи нақыл сөздерінің этимологиясы мен тарихының кейбір мәселелерін қарастыруға арналған. Мұнда негізінен М.Тынышпаев еңбектерінде қолданылған этнонимдер, топонимдер, антропонимдер, гидронимдер сияқты қазақ тарихына ғана емес, бүкіл түркі халқының тарихына қатысты ономастикалық бірліктер талданады. Талдау этимологияның фонетикалық, лексика-семантикалық және грамматикалық сияқты критерийлерін ескере отырып жүзеге асырылады.
Зерттеу нәтижесінде автор сөздердің шығу тарихы мен этимологиясын ашу процесі маңыздылығы (семантикалық туынды) бір халыққа екінші халыққа олардың мекендеген аумақтарының жақын орналасуы нәтижесінде әсер ететін тарихи фактілер арқылы анықталатынын тұжырымдайды.
М. Тынышпаев лингвистикалық тұжырымдар тілдік фактілер қазақ халқының тарихы
The article is dedicated to the consideration of some questions to etymology and history of words importance, word-combinations, phraseologisms and historical sayings of the engineer-railwayman, historian M. Tynyshpaev. It is analyzed mainly onomastic units, used in the works of M. Tynyshpaev such as etnonyms, toponyms, аntroponyms and hydronyms, bound not only with Kazakh history but also as a whole turkic people. The analysis is realized with the consideration of such criterion of etymology as: phonetic, lexical-semantic and grammatical.
As a result of research the author is maintained that the process of the discovery of etymology and origin of history of words importance (semantic derivation) determine by historical fact influences upon one people on another as a result of close location territory of their residences.
M. Tynyshpaev linguistic findings linguistic facts history of the Kazakh people
Birincil Dil | Kazakça |
---|---|
Konular | Dilbilim |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 25 Nisan 2011 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Sayı: 51-52 |