Kelkit Havzası Tokat kesiminin biyosfer rezervi olarak planlanması

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 69 - 82, 01.03.2015

Pervin Yeşil , Hasan Yılmaz

Öz

Bu çalışmada ülkemizin nadir ekosistemlerinden birine sahip olan Kelkit Havzasının bir bölümünün Biyosfer Rezervi seçim ve planlama ilkeleri doğrultusunda incelenerek planlanması amaçlanmıştır. Tespit edilen kaynak değerleri doğa koruma ölçütleri açısından değerlendirilmiş ve koruma gerekliliği ortaya konulmuştur. Bir sonraki aşamada ana kaynak değerleri, belirli kriterler ışığında değerlendirilmiş, her kriter için bir harita hazırlanmış ve doğa koruma alanı statüsü saptanmıştır. Son aşamada ise elde edilen haritalar çakıştırılarak bölgeleme sistemini gösterir harita elde edilmiş ve plan önerilerine yer verilmiştir. 344.928 ha alana sahip olan öneri biyosfer rezerv alanının %3’ü mutlak koruma bölgesine, %25’i tampon bölgeye ve %72’si geçiş bölgesine ayrılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biyosfer Rezerv Planlaması, Doğa Koruma, Kelkit Havzası, Tokat

Kaynakça

• Aktaş, H., 1992. Orta Karadeniz Bölümünün (Yeşilırmak-Melet Suyu-Kelkit Vadisi Arası) Bitki Coğrafyası. İstanbul Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 257, İstanbul.
• Alptekin, C.Ü., Çalışkan, A., 1996. Türkiye’de Saf Sedir MeşcerelerindeUygulanan Silvikültürel İşletme Şekillerinin İrdelenmesi. Doğu Akdeniz OrmancılıkAraştırma Enstitüsü Dergisi Sayı 2, 113-123.
• Altan, T., Artar, M., Atik, M., Çetinkaya, G., 2004. Çukurova Deltası Biyosfer Rezervi Yönetim Planı. Çukurova Deltası Biyosfer Rezervi Planlama Projesi. Çukurova Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 372, Adana.
• Anonim, 2005. Biyosfer Rezervi Nedir. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Mab İhtisas Komitesi Raporu. http://www.unesco.org.tr (27.7.2007).
• Anonim 2007a. Doğa Koruma Alanları-Belirleme, Planlama, Yönetim ve İzleme Kuralları- Genel. Türk Standardı, TS 13244, Türk Standartları Enstitüsü, 13, Ankara.
• Anonim 2007b. Doğa Koruma Alanları-Belirleme, Planlama, Yönetim ve İzleme Kuralları- Biyosfer Rezervleri. Türk Standardı, TS 13246, Türk Standartları Enstitüsü, 7, Ankara.
• Anonim 2009. UNESCO-Mab Biosphere Reserves Directory. http://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory /database.asp (01.04.2009).
• Anonim 2014. Biosphere Reserves. http://www.unesco.org/ new/en/natural-sciences/environment/ecological-sciences/biosphere-reserves/
• Birtch, J., 2004. Development of an Urban Program Component in MAB. Including MAB Urban Demonstration Areas, 14, Canada.
• Boydak, M., 1996. Toros Sediri’nin Ekolojisi, Silvikültürü ve Doğal Ormanlarının Korunması. Orman Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, 78, Ankara.
• Çetinkaya, G., 2002. The progress report regarding “Research for the establishment of Köprülü Kanyon National Park as a Biosphere Reserve”. Saint-Petersburg State University of Architecture and Civil Engineering, 80, Saint-Petersburg. Hepcan, Ş., Güney, A., 1996. Koruma Alanlarında Yeni Yönetim Kategorileri ve Önemi. Ekoloji Dergisi, 20, 6-8.
• Karaer, F., 1995. Kelkit Vadisinin Vejetasyonu Üzerinde Biyotik Faktörlerin Etkisi. II. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi Bildirileri, 156–165, Ankara.
• Kılıç, D., Eken, G., 2004. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları 2004 Güncellemesi, Doğa Derneği, 232, Ankara.
• Kusova, D., Tesitel, J., Matejka, K., Bartos, M., 2008. Biosphere reserves-An attempt to form sustainable landscapes. A case study of three biosphere reserves in the Czech Republic. Landscape and Urban Planning 84, 38–51.
• Sarıçam, S. Y., 2007. İzmir İl bütününde Biyosfer Rezerv Alanları ve Saptanması Üzerine Araştırmalar ‘Karaburun Yarımadası Örneği’ Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 203, İzmir.
• UNESCO, 2003. What is a Biosphere Reserve? http://www.unesco.org/mab/nutshell.htm
• UNESCO, 2008. World Network of Biosphere Reserves. http://www.unesco.org/mab/doc/brs/BRlist2008.pdf
• UNESCO, 2009. Biosphere Reserves Complete List. http://portal.unesco.org
• Usgu, S., 1997. Reşadiye (Tokat) Sıcak ve Mineralli Sularının Hidrojeoloji İncelemesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 80, Ankara.
• Wallner, A., Bauer, N., Hunziker, M., 2007. Perceptions and evaluations of biosphere reserves by local residents in Switzerland and Ukraine. Landscape and Urban Planning 83, 104–114.
• Zal, N., Eczacıbaşı, G. B., Karauz Er, E. S., 2006. Aşağı Meriç Taşkın Ovasının Biyosfer Rezervi Olarak Planlanması. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 69, 251, Ankara.
• Zeybek, H. İ., 2002. Sinan (Zinav) Gölü (Reşadiye-Tokat). Türk Coğrafya Dergisi, 38.